چهارشنبه سوری از کهن ترین رسوم ایرانی است که ایرانیان در آخرین سه شنبه سال آن را در کنار خانواده و فامیل برگزار می‌کنند. در این شب آداب و رسوم زیادی وجود دارد که یکی از آن جمع شدن اعضای خانواده و خوردن آجیل چهارشنبه سوری است.
مصرف این آجیل به سالیان دراز گذشته باز می‌گردد که ایرانیان باستان در گذرگاه ها، داخل حیاط یا روی پشت بام بوته افروزی کرده و آتش روشن می‌کردند و هر کدام از اعضای خانواده ۳ بار اررزوی بوته های آتش می‌پریدند تا اگر غم و اندوه یا ضعف و زردی در آنها وجود دارد به سرخی آتش بدهند و شادی و سلامتی دریافت کنند، پس از آتش بازی اعضای خانواده در منزل دور هم جمع می‌شدند و در حین حافظ خوانی، شب نشینی و گپ و گفت آجیل باقی مانده از پاییز و زمستان سال قبل را می‌خورند و آن را خوش یوم می دانستند.
علاوه بر آن در رسم قاشق زنی شب چهارشنبه سوری آجیل از تحفه هایی بود که نصیب افرادی می شد که به قاشق زنی در کوچ های محل می رفتند.
به آجیل چهارشنبه سوری مشکل گشا نیز گفته می شود، ایرانیان از گذشته معتقد بوده‌اند که خوردن آجیل مشکل گشا باعث حل شدن مشکلات، برآورده شدن آرزوها و در امان ماندن از چشم بد و چشم زخم می شود.
ترکیب این آجیل در شهرها و استان های مختلف ایران متفاوت است. اما این آجیل به طور معمول از هفت جزء با طعم های شور و شیرین و تنقلات خوشمزه، خوشرنگ و لعاب و مغذی تشکیل شده است. این چهارشنبه سوری یا مشکل گشا می تواند از چهار مغز ترکیب بادام درختی، بادام هندی، پسته و فندق به صورت خام و شور، برگه زردآلود، کشمش سبز، نخودچی، گردو، انجیر خشک و مویز تشکیل شده باشد. باسلوق از اجزای اصلی این آجیل نیست اما، در بیشتر موارد این خوراکی تبریزی را در انواع آجیل های مشکل گشا و چهارشنبه سوری می‌بینیم. همچنین در مواردی تنقلاتی مثل شاهدانه بو داده، نقل، برنجک و گندمک نیز برای تزئین و زیبا تر شدن آجیل و تنوع در مزه شیرینی و شوری آن استفاده می شود.
قیمت آجیل چهارشنبه سوری در بازار
علیرضا ارزانی ممقانی، رییس اتحادیه آجیل و خشکبار کشور، با اشاره به کاهش نرخ ارز، اظهار کرد: با کاهش نرخ ارز قیمت آجیل در بازار نسبت به دو هفته گذشته کاهش ۴۰ درصدی داشته است.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه برخی از اجزای تشکیل دهند آجیل وارداتی و برخی دیگر صادراتی هستند افزایش نرخ ارز بر قیمت آنها بسیار تأثیرگذار است.
ارزانی ممقانی با تأکید بر اینکه گرانی آجیل به سطحی رسیده بود که پیش‌بینی ما چهارشنبه سوری و نوروز بدون آجیل بود، افزود: گرانی‌های بیش از حد، مردم را به فکر نخریدن آجیل یا کاهش حجم خرید به حداقل انداخته بود و ما پیش‌بینی می‌کردیم بسیاری از مردم نوروز بدون آجیل داشته باشند.
وی قیمت امروز هر کیلوگرم آجیل چهارشنبه سوری یا مشکل گشا را بسته به کیفیت آن از ۱۸۰ تا ۶۰۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم اعلام کرد.
ارزانی ممقانی همچنین قیمت هر کیلوگرم آجیل مخلوط را از ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان اعلام کرد.
رییس اتحادیه آجیل و خشکبار کشور، وضعیت تأمین را بسیار مطلوب ارزیابی کرد و گفت: امسال به رغم برخی خسارات ناشی از تغییرات آب و هوایی، وضعیت تولید محصولات خشکباری خوب بود و در حال حاضر تأمین و عرضه به بازار بسیار مناسب است.
