به گزارش روز شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، خبر درگذشت فیروز باقرزاده در روزهای اخیر، بسیاری را متاثر کرده است. همه افرادی که با وی در ارتباط بودند متفق القول درباره وی یک نظر دارند؛ همه می گویند ایشان مسیر عملی حفاظت از میراث فرهنگی را در کشور ایجاد کرد. تاسیس مرکز باستان شناسی شاید یکی از این فعالیت ها باشد.
تاکید و توجه باقرزاده بر پژوهش در حوزه باستان شناسی سبب شد، بسیاری از تجربیات که باستان‌شناسان در طول مدت فعالیتشان بدست می آوردند؛ ثبت و تدوین شود.
استاد دانشگاه شهید بهشتی و از دوستان زنده یاد باقر زاده در گفتگو با خبرنگار فرهنگی، وی را از اساتید و مدیران برجسته باستان شناسی کشور می داند، گفت: وی را می توان پدر پژوهش در حوزه باستان‌شناسی نامید.
«کوروش محمدخانی» در ادامه تصویت قانونی مبنی بر جلوگیری از خروج اشیا باستانی و برگزاری مرتب کنفرانس باستان‌شناسی را از اقدامات باقر زاده عنوان کرد و گفت: تاسیس مرکز باستان‌شناسی و همچنین استخدام و اهمیت دادن به جوانان تحصیل کرده در این مرکز از جمله دیگر اقدامات وی بوده است.
محمد خانی افزود: ارتقا تجهیزات و دانش کشور در حوزه حفاظت و مرمت را از دیگر برنامه و اهداف باقر زاده در دوران فعالیتشان بوده است.
وی با اشاره به این که وی از سال ۵۸ از ایران مهاجرت کرد، گفت: ایشان تا هنگامی که زنده بود دغدغه فرهنگ و باستان‌شناسی ایران را داشت و باستان‌شناسان ایرانی در ارتباط بودند.
محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی با بیان اینکه باقرزاده پایه‌گذار و نخستین رئیس مرکز باستان‌شناسی ایران و از پایه‌گذاران ثبت آثار تاریخی کشورمان در فهرست میراث جهانی و آغازگر حضور ایران در کنوانسیون میراث جهانی است، یادآور شد: آن مرحوم با همکاری شهریار عدل موفق شد سه اثر نخست ایران به نام‌های تخت جمشید، چغازنبیل و میدان نقش جهان اصفهان را در سال ۱۳۵۸ در فهرست میراث جهانی به ثبت برساند.
وی خاطرنشان کرد: ساماندهی تلاش‌های باستان‌شناسی، توسعه موزه ایران باستان، لغو قانون تقسیم اموال و اشیای فرهنگی در هیئت‌های مشترک ایرانی و خارجی، برنامه‌ریزی برای پژوهش‌های هدفمند باستان‌شناسی، راه‌اندازی موضوع مرمت علمی به ویژه راه‌اندازی آزمایشگاه حفاظت و مرمت آثار برای نخستین بار در کشور بی‌تردید از اقدامات ماندگار او در راستای حفظ، صیانت و معرفی میراث بشری است.
جبرئیل نوکنده، رییس کل موزه ملی ایران، در پاسداشت خدمات ارزنده زنده یاد فیروز باقرزاده گفت: بی شک میراث گرانبهای مدیر مدبر باستان‌شناسی و موزه ایران باستان در حافظه تاریخی این سرزمین مانا و جاودان خواهد ماند.
وی گفت: بسترسازی برای پژوهش‌های هدفمند باستان‌شناسی با حضور پژوهشگران داخلی و بین‌المللی، برگزاری کنگره‌های باستان‌شناسی، انتشار منظم نتایج پژوهش‌های باستان‌شناسی و لغو قانون تقسیم اموال و اشیای تاریخی فرهنگی در هیات‌های مشترک ایرانی و خارجی از خدمات ماندگار او در عرصه میراث فرهنگی است.
نوکنده گفت: علاوه بر این فیروز باقرزاده بنیانگذار مرکز باستان شناسی ایران بود و موزه ایران باستان در آن زمان زیر نظر این مرکز مدیریت می‌شد. ساماندهی و برنامه‌ریزی دقیق علمی و هماهنگی بین پژوهش‌های باستان شناسی و مطالعات مواد فرهنگی موزه‌ای او سبب شد تا از این دوره مدیریت او به عنوان یکی از دوران درخشان باستان شناسی و موزه ایران باستان یاد کنند.
فیروز باقرزاده خرداد ۱۳۰۹ در تهران به دنیا آمد و سال ۱۳۴۴ در رشته ادبیات و زبان انگلیسی فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۳۳۵ در اداره کل هنرهای زیبای کشور استخدام شد و در سال ۱۳۳۷ به آمریکا رفت تا در دانشگاه ایلینوی در رشته تاریخ هنر جهان تحصیل کند.
وی مدرک کارشناسی ارشد خود را در این رشته دریافت کرد و در ادامه در پاریس در رشته باستان‌شناسی و تاریخ هنر ایران در مقطع دکتری تحصیل کرد.
باقرزاده سرانجام با تجربه‌اندوزی در زمینه هنر ایران به ایران بازگشت و مرکز باستان‌شناسی ایران را پایه گذاشت که این مرکز در زمان مدیریت او خدمات شایانی برای باستان‌شناسی ایران انجام داد.
فیروز باقرزاده به عنوان نخستین رئیس کمیته میراث جهانی یونسکو، طرح تشکیل مرکز باستان‌شناسی ایران با هدف قانونمند کردن، ضابطه‌مند کردن و ساماندهی کاوش‌ها و پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران را عملی کرد؛ دوران کاری وی در این حوزه دوران طلایی باستان‌شناسی ایران نامیده می‌شود. وی در ۱۶ بهمن ۱۳۹۹ در پاریس در گذشت.
