به گزارش همشهری آنلاین، در دهه هفتاد و سال‌هایی که تازه جنگ تمام شده بود، تلویزیون تصمیم گرفت برای عید سریال و برنامه‌های نمایشی به سبک جدید داشته باشد. سریال‌هایی که اول بیننده‌هایشان را شوکه کردند، چون هم سبک جدیدی با بازیگران جدیدی داشتند و هم تا پیش از آن سریالی که هر شب پخش شود، وجود نداشت و بعد تبدیل به عادتی برای هر سال شدند. در این مجموعه گزارش‌ها نگاهی داریم به همین سریال‌ها و برنامه‌هایی که در دهه هفتاد و بعد از آن برای عید و ماه رمضان ساخته شدند و مخاطبان زیادی داشتند:
رضا عطاران با ساعت خوش به تلویزیون و تماشاگرانش معرفی شد. بعد از آن هم مثل همچون یک پدیده در تلویزیون ماند و کارهایی ساخت که تمامشان پرمخاطب بودند. در سال‌هایی که ساخت سریال‌های مناسبتی برای ماه رمضان روال هر ساله تلویزیون بود و تماشاگران هم منتظر این سریال‌ها بودند، او سه سریال مناسبتی پربیننده ساخت: خانه به دوش، متهم گریخت و بزنگاه
خانه به دوش، سال 1383 ساخته شد. این سریال داستان آقا ماشاءالله با بازی حمید لولایی بود که مشکلات مالی او را در وضعیت سختی قرار داده و به مشاغلی مثل هندوانه فروشی با وانت روی آورده است. او برای این که مشکل مالی خود را حل کند، با مردی به نام بیات که با او به طور اتفاقی آشنا شده همکاری می‌کند و پولی را برای سفر به مالزی به او می‌دهد، اما بیات کلاه‌بردار از آب در می‌آید و به ماشاءالله و احمد (با بازی رضا عطاران) بلیت جعلی می‌دهد و آنها نمی‌توانند به مالزی سفر کنند. احمد ماشاءالله را در یک کارگاه کفاشی می‌برد و در آن جا کار می‌کنند و کار و کسب خود را توسعه می‌دهند.
در این سریال حمید لولایی، مریم امیرجلالی، علی صادقی، رضا عطاران، آناهیتا همتی، غلامحسین لطفی، بهنوش بختیاری، فلور نظری، خشایار راد و محمود بهرامی بازی می‌کردند. نویسنده متن هم خود عطاران بود. البته در دی‌ماه ۱۳۹۶، مریم امیرجلالی در یک مصاحبه تلویزیونی با شبکه شما، مدعی شد که نویسندهاصلی خانه‌به‌دوش و همینطور متهم گریخت که سال بعد پخش شد، اصغر فرهادی بوده است. بعد از گذشت ۱۳ سال از پخش مجموعه، این نخستین باری بود که نام اصغر فرهادی به عنوان نویسنده این مجموعه مطرح شد. چندی بعد سعید آقاخانی در همین برنامه از شبکه شما اعلام کرد: نویسنده خانه به دوش آن‌هایی هستند که نامشان در تیتراژ ذکر شده و صحبت خانم امیرجلالی از روی عدم اشراف به کلیت موضوع بوده و حضور اصغر فرهادی صرفاً به عنوان ناظر صداوسیما در مرحله نگارش و ساخت سریال بوده است.
به هر حال، این سریال بسیار پربیننده بود و تکیه کلام‌های بازیگران آن و همینطور بعضی از دیالوگ‌هایش سر زبان‌ها افتاد. در هشتمین جشن حافظ هم حمید لولایی جایزه بهترین بازیگر سریال کمدی را دریافت کرد. این سریال مشکلات اقتصادی و اجتماعی طبقه‌ای را که خانواده آقاهاشم نماینده‌اش بود، مطرح می‌کرد. هرچند سال‌ها بعد خبرگزاری‌ها نوشتند مردم امروز آرزو دارند به آقا ماشاءالله سریال خانه به دوش برسند و اشاره‌شان به خانه حیاط‌دار و وانت او بود. کاربران شبکه اجتماعی هم نوشتند امروز داشتن همین خانه و ماشین آرزوست.
متهم گریخت
با موفقیت خانه به دوش، سال بعد تلویزیون ساخت سریال دیگری را به عطاران سفارش کرد. حاصل آن «متهم گریخت» بود که رمضان 1384 پخش شد. این سریال هم به قشر ضعیف و زندگی آنها می‌پرداخت. هاشم آقا (با بازی سیروس گرجستانی) و خانواده‌اش در شهرستانی نه چندان دور از تهران زندگی ساده‌ای دارند. او تا پیش از شدت بیماری قلبی خود، در مغازه‌ای اجاره‌ای به تعمیر اگزوز مشغول بوده ولی به علت بیماری پزشکان او را از انجام کارهای سنگین منع کرده‌اند. از طرفی اعظم دختر دانشجویش در تهران برای او شغلی پیدا می‌کند و خانه‌ای را اجاره می‌کند. هاشم آقا به ناچار کارش را تعطیل و به تهران مهاجرت می‌کند. مهاجرت‌هاشم آقا به تهران به همراه مادرش بی‌بی و همسرش سرور پسرش سعید و دو دخترش معصومه و اعظم و و دامادش عباس ماجراهای بسیار جالبی رقم می‌زند.
سعید آقاخانی نویسنده این سریال بود و در آن سیروس گرجستانی، مریم امیرجلالی، سعید آقاخانی، علی صادقی، محمود بهرامی، احمد پورمخبر، ملیکا زارعی و شهربانو موسوی بازی می‌کردند.
یکی از نکته‌های جالب این سریال موسیقی تیتراژ آن بود. سریال هم در تیتراژ ابتدایی و هم در تیتراژ انتهایی موسیقی باکلام داشت. موسیقی تیتراژ اول را حمدرضا صدری ساخته بود و موسیقی تیتراژ انتهایی هم کار مجید اخشابی بود که آن را بر اساس یک ملودی هندی ساخته بود. اما آنچه مورد توجه قرار گرفت تابوشکنی بود که در تیتراژ یک اتفاق افتاده بود. در این موسیقی امیرحسین مدرس خوانده بود و رضا عطاران تکه‌هایی را با سبک رپ در آن اجرا کرده بود؛ چیزی که تا آن روز در تلویزیون سابقه نداشت و کسی حتی فکرش را هم نمی‌کرد که پای موسیقی رپ به تلویزیون و تیتراژ یک سریال کشیده شود. برای تیتراژ این سریال اما رضا عطاران رپ خواند و در آن زمان بسیار هم مورد توجه قرار گرفت.
امیرحسین مدرس در گفت‌وگو با مهر خاطره جالبی از ضبط این تیتراژ تعریف کرده است: «تیتراژ متهم گریخت، به تنظیم حمیدرضا صدری و ترانه‌ای از یغما گلرویی است که نیمه‌شبی در استودیوی خانگی حمیدرضا صدری ضبط کردیم. البته ملودی از آنِ یک گروه موسیقی معروف بود که کلامش به‌اصطلاح ایرانیزه شد. یادم است در آن شب، چون موسیقی، گام بالایی داشت و عبارت «ای خدا، خدا» را در اوج می‌خواندم، یکی از همسایگان حمید که تصور کرده بود مجلس مناجاتی در حال برگزاری است، وسط ضبط در زد و گفت: «قبول باشه ان‌شاالله، ولی کمی‌آروم‌تر لطفاً. به هر حال نیمه‌شبه!» سپیده‌دم، ضبط ما تمام شد.»
موسیقی این سریال در میان کارشناسان هم مطرح شد و هم مجید اخشابی برای تیتراژ پایانی و هم مدرس و عطاران برای تیتراژ ابتدای نامزد دریافت جایزه بهترین موسیقی تیتراژ از نهمین جشن حافظ شدند.
رضا عطاران هم در همین جشن جایزه بهترین کارگردانی تلویزیونی را دریافت کرد.
بزنگاه
سریال بعدی که رضا عطاران در ماه رمضان برای تلویزیون ساخت، بزنگاه بود که سال 1387 پخش شد. این مجموعه را که سروش صحت و ایمان صفایی متنش را نوشته بودند، داستان مردی معتاد به نام نادر پرور بود که خود عطاران آن را بازی می‌کرد. او که به همراه دخترش درسا در کرج زندگی می‌کند و از همسرش مریم طلاق گرفته‌است. پس از فوت پدرش با بقیه خواهر و بردارها سر ارث و میراث که یک خانه و یک نانوایی است، دچار اختلاف می‌شوند.
در زمان پخش سریال نامه‌ای از سوی شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما به مدیریت این سازمان فرستاده شد که در آن، دستور توقف پخش این مجموعه تلویزیونی داده شده بود. دلیل این دستور هم در همین نامه، هنجارشکنی‌های بزنگاه اعلام شد. هرچند روابط عمومی‌شبکه ۳ ساعاتی بعد در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که پخش این مجموعه متوقف نمی‌شود و ادامه خواهد داشت. در بازپخش‌های بعدی این سریال در شبکه‌های دیگر صداوسیما مانند آی فیلم، بسیاری از سکانس‌هایی که پیش از این در پخش اول پخش شده بودند حذف و ممیزی شدند. بزنگاه در زمان پخش خود میزان زیادی نقد منفی دریافت کرد که بسیاری معتقدند به همین دلیل رضا عطاران پرونده سریال سازی در تلویزیون را برای همیشه بست.
