به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری با تشریح رقابت شرکتهای دولتی و شبه دولتی با بخش خصوصی، به پرسش ها در خصوص تأثیر این رقابت بر بخش اقتصاد و مشارکت مردم در اقتصاد پاسخ داد.
مجری: بر اساس اعلام رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در صنایع مختلف از جمله صنایع دارویی، سیمان و ... دخالت دولتیها و شبه دولتیها بیش از ۵۰ درصد هست. رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در سخنرانی خودشان در ابتدای سال در حرم مطهر رضوی، اقتصاد دولتی را یکی از بزرگترین معایب اقتصاد کشور عنوان کردند و افزایش مشارکت مردم را در اقتصاد، راهکار برون رفت از این وضعیت دانستند. سال ۱۴۰۲ سال مهار تورم، رشد تولید، و نکتهای که حضرت آقا در این سخنرانی به آن تأکید داشتند مهمترین ضعف و در واقع آسیب تصدی گیری افراطی دولت در اقتصاد هست. آقای دکتر آقامحمدی، این دولتی بودن اقتصاد چه آسیبهایی دارد؟
آقای آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: در حقیقت همین طور که شعار سال بیان میکند، تورم همه پیش بینی پذیریها را از اقتصاد گرفته است. هر سرمایه گذاری باید بداند که آینده چه اتفاقی میافتد بر آن اساس میتواند فکر کند و از حالت اینکه هر روز تغییری اتفاق میافتد که آن را نمیشناسد در حقیقت امکان سرمایه گذاری گرفته میشود. این یک خطر است چرا این اتفاق میافتد؟ چون هزینههای دولت بالا میرود یعنی دولت به اندازه هزینه نمیکند درآمدی را که ندارد هزینه میکند و این سبب میشود که تمام روابط را در حوزههای مختلف تخریب میکند این یک زاویه که حالا، چون موضوع بحث ما نیست فقط به اشاره از آن رد میشویم قسمت دوم این هست که رشد تولید که مستلزم سرمایه گذاری است ما الآن بیش از ۱۰ سال است که در رشد تولید بسیار عقب هستیم و در سالهای اخیر به اندازهی استهلاک هم در حقیقت سرمایه گذاری نمیکنیم مثل این میماند که شما یک خانهای دارید این خانه دارد عمرش رو به پایان میرود، ولی شما دیگر پولی پس انداز نکردید که این را بتوانید بازسازی بکنیم، اقتصاد اگر این جور باشد معلوم است که کار خیلی سخت خواهد شد. اگر این نکته را مدنظر قرار بدهیم راهش چی هست؟ راهش این است که مردم مشوق پیدا بکنند برای اینکه پس انداز بکنند پس اندازی که منجر به سرمایه گذاری بشود، چون شما اگر پس انداز بکنید و او را دو مرتبه در اقتصاد دائماً جنس بخرید و جنس بخرید میشود همین که الآن دارد بازارگردانی تورمی میشود یعنی الآن شما بعضی از اجناس من فعلاً بنا ندارم ورودی کنم، ولی به اشاره میگویم بعضی از جاها الآن شکل گرفته که جنس بین خود صنف خرید و فروش میشود، جنسهای دیگر که کسی باورش نمیشود یعنی خودشان میخرند بین خودشان با سود میفروشند به خودشان، ولی یک چرخشی دارد اتفاق میافتد بعد هر کس وارد این بازار میشود او فکر میکند برندهی این بازار است در صورتی که اینها بین خودشان سود را برداشتند نقطهی آخر را منتقل میکنند به کسی که هر سقوطی اتفاق بیفتد برای او اتفاق میافتد و الا شما حتی در مسائل مربوطه به پسته هم شما این را در این اواخر شاهد بودید که چطور آیا پسته خرید و فروش میشد یا بین عدهای خرید و فروش میشد و بعد قیمت سازی اتفاق میافتاد این در مسکن هم الآن در شمال تهران توسط عدهای دارد اتفاق میافتد چرا این میشود؟ پس انداز اتفاق میافتد، اما سرمایه گذاری رخ نمیدهد این در خودرو هم اتفاق میافتند و بتدریج این میشود عادت جامعه، یعنی پس انداز اگر کردی برای چرخاندن توی داخل خود خرید و فروشهای غیرمولد و غیرسازنده و غیر تولیدی شما انجام بدهید و همه چیز بشود در حقیقت به عنوان سرمایه تلقی بشود خودرو که سرمایه نیست یعنی شما خودرو را میخری مصرف کنی خودرویی که بخری شماره گذاری کنی هیچ یک کیلومتر هم با آن راه نروی خوب این معنایش چه خودرویی است چرا؟ چون آن تورم آمد همه این قاعدهها را به هم زد و نمیشود همه را گردن کسانی انداخت که این کار را میکنند این کار خیلی بد است که انجام میدهند، ولی بدتر از آن، آنی است که تورم را ایجاد میکند پس شما برای اینکه این سرمایه گذاری اتفاق بیفتد که منجر به تولید باشد بایستی میدان را برای سرمایه گذاریها باز کنی فلذا مقام معظم رهبری به صراحت اشاره فرمودند باید سرمایه گذاریهایی که سودآور است در اختیار مردم باشد خب حالا اگر قرار بشود دولتیها و یا شبه دولتیها بیایند و تمام فرصتها را بردارند برای خودشان، بانکها به جای اینکه پول را در اختیار سرمایه گذاران قرار بدهند که آنها اداره کنند و بچرخانند در اختیار شرکتهای خودشان قرار بدهند، خوب معمول است که این کلاً مسیر را منحرف میکند سرمایه گذاری را حداقلی میکند و روز و روزگار کشور را بد و بدتر میکند.
مجری: آقای دکتر آقامحمدی ما یک سیاستهای اصل چهل و چهاری داشتیم که برای کاهش و در واقع سهم حداقلی تصدی گری دولت قرار بود اجرا بشود سالهای مختلف دارد این انجام میشود حالا در بعضی از موارد بیشتر در بعضی از موارد کمتر بعضی از موارد به دست فراموشی سپرده شد ارزیابی شما از اجرای این در طول سالهای مختلف که منجر میشد به اهدافی که ما در گفتگویمان و در سرفصلمان به آن اشاره کردیم چیست؟
آقای آقامحمدی: تمام اینها وقتی میخواهد حیطه قدرت نفوذ دستگاهها را کم بکند با ترمزهایی مواجه میشود یک جاهایی که سهام را نمیدهند یک جاهایی سهام را میدهند مدیریت را نمیدهند باید در فرمایشات مقام معظم رهبری در دورههای قبل مرتب این بوده که چطور شما مدیریت را حفظ میکنید خب اگر مدیریت شما بشود سهام دیگران که اتفاقی نمیافتد یعنی کسی که سرمایه را میآورد باید بتواند مدیریت بکند بر سهامش، ولی واگذاری این سهام هم اتفاق نمیافتد برای این کار لازم است تمام شرکتها را یعنی الآن به نظر من بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری بر وزارت اقتصاد، بر وزارت صمت، بر وزارت جهاد کشاورزی، بر وزارت راه و ترابری از مسلمات است که بایستی یک لیستی بدهند بگویند اصلاً تمام این سرمایه گذاریهایی که وجود دارد مال کی هاست، بورس، یک لیستی را بدهد که این کیهایی که الآن وجود دارد مال کی هاست، اگر اینها بی جهت در اختیار دولت است بی جهت در اختیار نهادهاست و بی جهت در حوزههایی که رقیب دارد و کننده دارد در بیرون، در اختیار جاهایی است که کارشان این نیست و وظیفهی آنها یک کار دیگر است اینها مکلفند این را طی امسال واگذار کنند این دیگه با نشستن و جلسه گذاشتن نمیخواهد یعنی خیلی واضح است شما وقتی میخواهید کار را منظمش کنید اول یک صورت وضعیت باید بدهی این صورت وضعیت فکر نمیکنم یک ماه بیشتر وقت بخواهد.
مجری: نداریم یعنی در راستای اجرای سیاستهای اصل ۴۴ این صورت وضعیت الآن دست دستگاهها نیست؟
آقای آقامحمدی: الآن وظیفهی کی هست وظیفه وزارت اقتصاد است آیا الآن که چند روز از سال گذشته ما چنین گزارشی شنیدیم یعنی بیایند مثلاً چطور میگویند که آقا ما در مورد ثبت شرکتها باید سامانه داشته باشیم به همه اعلام کنیم مگر راجع به شفافیت مسائل کوچک صحبت نمیشود خب این دستور، دستور واقعی روشن مشخص معین و شعار سال هم هست.
مجری: ما سالهای گذشته هم حالا اصل ۴۴ را داشتیم که قرار بوده در واقع حجم دولت کوچک بشود این را در سالهای گذشته نداشتیم این لیست و این موردی که شما به موقع اشاره کردید؟
آقای آقامحمدی: به این معنا ببینید کلی صحبت میشود گفته میشود ما این قدر دادیم این قدر رفته، ما اصلاً بحث این نبوده زمان اجرای اصل ۴۴ به پایان رسیده عقب افتادگی اصلاً میگویم هیچ اشکال ندارد مربوط به این دولت که نبوده ما دولتهای گذشته است قبول، امسال از امسال شروع میکنیم نمیخواهیم به عقب برگردیم چرا، چون وقتی برمی گردانند عقب، دو مرتبه بحث میرود به بحثهای حاشیه، حاشیه را رها کنیم متن، الآن بگوییم که آقا تولید این فعالیتها دست کی هست؟ کی دارد انجام میدهد؟ سرمایه گذاریهایی که در دست انجام است کیها دارند انجام میدهند؟ چه کسانی دارند پولها را از بانکها میگیرند برای این سرمایه گذاری ها؟
مجری: اگر بخواهیم عدد و رقم بگوییم حالا نه به طور دقیقتر تخمینی فکر میکنید چقدر دست شبه دولتیها و دولتیها باشد در طول سالهای اخیر، چقدر از آن دست بخش خصوصی است؟ چقدر از آن میبایست دست بخش خصوصی باشد و الآن دست دولتیها و شبه دولتی هاست؟
آقای آقامحمدی: من عدد و رقم نمیتوانم الآن بگویم چرا، چون عدد و رقم طبیعتاً دقیق نیست آن چیزی که هست این است که همین طور که الآن مقام معظم رهبری میفرمایند بر طبق گزارشات میفرمایند دیگه که آقا اینها موارد زیادی از آن در اختیار دولتی هاست و نهادهایی که وظیفه شان این نبوده باید بروند کارهای سختتر را که دیگران مایل به انجامش نیستند به عهده بگیرند و آن کارها زمین مانده است اینها آمدند کارهای نزدیکتر و دم دستیتر را برداشتند خب اینها را که باید رها کنیم که خیلی واضح است در کارخانجات ساده هم حضور دارند در هر مسئلهای که شما بروید هستند خب برای چی؟ یعنی علت حضور خب هر کسی که مصرف کننده است یا یک جایی یک منبعی دارد خب میتواند بگوید من خودم میتوانم بقیه اش هم انجام بدهم خب آیا مگر کار دستگاه این است؟ اصلاً کاری ندارد سازمان امور اداری و استخدامی کارکنان مختلف شرکتها را ولو اینکه وظیفه اش نیست بیاید احصاء کند، بگوید آقا این شرکت ها، ثبت شرکتها را بیاید اعلام کند بگوید این شرکت هاست این مالکیت هایش است نَه دستگاه مکلف و موظفش وزارت اقتصاد است خب این که باید واضح، روشن، مبَیّن بیایند توضیح بدهند بگویند آقا ما اصلاً کاری با گذشته نداریم فعلاً امسال این است دستور رهبری بر این هست که اجرا کنید ما میخواهیم این را اجرا کنیم برنامه زمانبندی ما هم این هست اصلاً ملایم هم اجرا کنند، ولی صفر بستن قصه را تعریف کنند و بگویند من به نظرم این گام، گام اصلی است بیخود راجع به هر گام دیگر بحث کنیم از موضوع فرار میشود، چون میروند راجع به حاشیهها بحث میکنند نه الآن چی هست بحث؟ در هر رشتهای صاحبان رشته معلوم هستند دیگه وقتی بیایند بگویند بقیه صاحبان رشته میآیند مدعی میشوند میگوید نه آقا ایشان در ... هم فلان کار آمده شرکت کرده، آقا ایشان توی نمیدانم فلان مسئله بسته بندی هم حضور دارد آقا ایشان اصلاً در کار شیشهی نمیدانم بسته بندی هم آمده حضور دارد، خب برای چیه هست چه خبر است؟