همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : روزگاری در محله دکتر اقبال از خانه های مسکونی چند طبقه خبری نبود و کشاورزان انگشت‌شمار در خانه های یک طبقه و حیاط دار زندگی می‌کردند. خانه های آجری و سنگ نما کنار یکدیگر جا گرفته و سکوت و خلوتی جای خود را به شلوغی و ازدحام جمعیت داده است.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال‌کنید
خیابان اصلی محله دکتر اقبال به نام «اقبال» شهرت دارد که اکنون محل تردد خودرو هایی است که قصد دارند وارد بازار امین الملک و میدان ابوذر شوند و کم عرضی خیابان شلوغی محله را بیشتر به رخ می‌کشاند. شهروندانی که در دهه های ۳۰ و ۴۰ در محدوده محله دکتر اقبال زندگی می کردند به یاد دارند که رودخانه ای با آب زلال از وسط دشت وسیع کشاورزی عبور می کرد که به آن جلوه ای خاص داده بود.
«یاور حقیقی» از ساکنان قدیمی محله دکتر اقبال که ۶۹ سال از خدا عمر گرفته در دفتر خاطرات ذهنش نکاتی را به یاد می‌آورد: «در قدیم تنها کاری که اهالی به آن مشغول بودند، کشاورزی بوده، چرا که با وجود گاو داری در خیابان امین الملک (سابق) نیاز به علوفه از جمله یونجه باعث شده بود که کشت و درو یونجه بیشتر از هر محصول دیگری برایشان سود و منفعت داشته باشد، بنابراین فقط از این راه امرار معاش می‌کردند و از این جهت به این محله «یونجه زار» تهران می‌گفتند و بازار خرید و فروش این محصول داغ بود.
وی که خودش در عنفوان جوانی از کشاورزان قدیمی محله دکتر اقبال بوده این دوره را به خوبی به یاد دارد که پس از شیوع بیماری دامی و تلف شدن دام های گاوداری بزرگ «حاج نایب»، محصول یونجه دیگر خریدار نداشت و به ندرت صاحبان دامداری های خارج از شهر و شهرستان ها به اینجا می آمدند تا این محصول کشاورزان را بخرند، چون از نزدیک ترین جا آن را تهیه می کردند. بنابر این با کسادی بازار یونجه، صاحبان زمین‌های کشاورزی در اواخر دهه ۵۰ تصمیم گرفتند که زمین های کشاورزی را خشک کرده و با قطعه بندی زمین ها با متراژهای مختلف به قیمت های ناچیز ۱۰۰ تا ۳۰۰ تومان به مردم بفروشند.
مهاجرت اقوام مختلف و آغاز ساخت وساز
در گذشته روستاها و شهرستان های کشور اغلب فقر و کمبود امکانات بیداد می کرد و این موضوع باعث شده بود که گروهی از ساکنان روستاها به شهر تهران مهاجرت کنند و از آنجایی که سکونت در حاشیه شهر تهران آسان تر و کم هزینه تر از داخل شهر بود، عده ای هم جذب اینجا شدند.
«اکبر ناصری» از شهروندان قدیمیاین محله می‌گوید : «در قدیم ساخت و ساز آزاد بود و هر کس هر طور که می خواست می‌توانست خانه بسازد و کسی مانع کار نمی شد. این موضوع باعث شد تا در مدت چند ماه تعداد منازل مسکونی ساخته شده در این محدوده به ۵۰ تا ۶۰ خانه برسد و کم کم نیاز ها و خواسته هایشان هم بیشتر شد.»
فعالیت های خداپسندانه افراد نیکوکار
به گفته اهالی قدیمی محله، دکتر محمد اقبال اولین فردی بود که برای رفع محرومیت ها و کمبود های ساکنان محله پیشقدم شد. این فرد، علاوه بر خدمات درمانی و پزشکی رایگان به کودکان و نوجوانان، پس از اطلاع از فقر خانواده های ساکن در این محدوده، به صورت مخفیانه و شبانه به در خانه های آنها مراجعه می کرد و ارزاق و خواربار ضروری زندگی را برایشان می برد.
به گفته شهروندان، فعالیت خیرخواهانه و خداپسندانه دکتر اقبال هیچ وقت از ذهن اهالی دور نمی شود، چون هر وقت به تابلوی خیابان دکتر اقبال نگاهی می اندازند به یاد روزهایی می افتند که این فرد به در خانه یک یک اهالی مراجعه می‌کرد تا اگر بیماری در خانه دارند، آنها را رایگان معاینه کند، جالب اینکه گاهی اوقات آن فرد هزینه خرید دارو های مورد نیاز اهالی را هم پرداخت کرده است.
