آخرین بازمانده مختابادهای مازندران در میراث ملی ماندگار شد

همشهری آنلاین یکشنبه 19 بهمن 1399 - 16:43
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران اعلام کرد که نام استاد خلیل طهماسبی آخرین بازمانده از نسل مختابادهای قدیم این استان در فهرست میراث ناملموس کشور ثبت شده است.
ني نوازي

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا،  خلیل طهماسبی از راویان موسیقی مازندران و ذخایر موسیقی بومی استان است که به‌عنوان خنیاگر توانمند آوازهای تبری شناخته می‌شود.

معاون میراث فرهنگی مازندران از طهماسبی به ‌عنوان پاسدار فرهنگ بومی منطقه تبرستان نام برد و گفت: تسلط استاد به شعرهای چوپانی و ترانه‌های عامیانه و مقام‌های موسیقی مازندرانی یادآور صلابت مختابادهای دوران گذشته است.

استاد طهماسبی از اهالی منطقه کوهستانی چلاو در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی آمل و در شرق جاده هراز است.

مختاباد در فرهنگ عامیانه مازندران به سرپرست گالش‌ها و گاهی هم چوپان‌ها گفته می‌شود. مختابادها سردسته چندین گالش و چوپان بودند و مدیریت آنها و دام‌ها را بر عهده داشتند. آنها در واقع مدیر ارشد مجموعه بودند که کارها را میان گالش‌ها و چوپان‌ها تقسیم و خودش بر نحوه انجام نظارت می‌کردند.

یکی از کارهای مهم مختاباد، بررسی وضعیت سلامت دام‌ها، آمارگیری روزانه یا دوره‌ای از آنها، سرکشی سرزده از گالش‌ها و چوپان‌ها هنگام چرای دام و قضاوت میان نیروهای مجموعه در صورت بروز مشکل  بود.

نسل مختابادها پس از ورود دامداری مدرن بویژه در بخش گاوداری و کاهش دامداری به شیوه سنتی رو به انقراض رفت و در حال حاضر دامداران سنتی به صورت مستقل و بدون مختاباد کارشان را پیش می برند.

مختاباد معمولا به دو صورت معرفی از سوی ارباب یا گزینش توسط خود گالش‌ها و چوپان‌ها انتخاب می‌شد. در هر دو صورت این افراد دارای تجربه و دوراندیش بودند که به عنوان مختاباد انتخاب می‌شدند.

داشتن روابط عمومی قوی در مواجهه با مردم منطقه، زبان استدلالی و قانع کننده هنگام بروز مشکل میان گاش‌ها و چوپان‌ها و برخورداری از پذیرش میان این افراد از جمله ویژگی‌هایی بود که در انتخاب مختابادها مورد توجه قرار می‌گرفت.

اگر چه نسل مختابادها در مازندران منقرض شده است، ولی رسم آنها کم و بیش در مناطق کوهستانی که بیشترین تعداد دامداری‌های سنتی را دارد، همچنان ادامه دارد.

بر اساس گزارش میراث فرهنگی مازندران، امسال این استان با تهیه به‌موقع پرونده و مستندات تاریخی، ۹ اثر معنوی خود را به ثبت ملی رسانده است که از جمله آن آواز امیری خوانی، مهارت ساختن و نواختن ساز سنتی " دسرکوتن " بوده است.

منبع خبر "همشهری آنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.