ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ۲۱ فروردین ماه در نخستین نشست هفتگی خود با خبرنگاران در سال ۱۴۰۱ ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدا ضمن تبریک سال جدید، ایام ضربت خوردن حضرت علی (ع) و ایام شهادت امیرالمومنین را تسلیت گفت.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: یک سال پر تلاش را در حوزه سیاست خارجی پشت سر گذاشتیم به رغم تلاش‌هایی که از سوی طرف‌های مشخص صورت گرفت که برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد مشکل و در سیاست خارجی ایران خلل ایجاد و در امنیت و ثبات و آرامش ملت ایران خلل ایجاد کند. یک سال پر تلاش و توأم با موفقیت‌های برجسته را پشت سر گذاشتیم هم در حوزه مناسبات با همسایگان در منطقه و هم کشورهای خارج از منطقه و کارنامه دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۱ توأم با موفقیت‌های بسیار چشمگیر و برجسته‌ای است.
وی افزود: سال جدید را در حالی آغاز کردیم که مقام معظم رهبری مشخصا در دو گفت‌وگوی مبسوط در سال جدید در مشهد و در دیدار با کارگزاران دولت جمهوری اسلامی ایران داشتند، به دستگاه دیپلماسی تأکید داشتند و این دستگاه تلاش خواهد کرد به توصیه معظم له بر افزایش ابتکار و تحول در حوزه سیاست خارجی و بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌ها در جهان توجه ویژه کند و به منویات ایشان جامه عمل بپوشاند.
کنعانی ادامه داد: در صحنه فلسطین شاهد تحولات خاصی بودیم. رژیم صهیونیستی به رغم دست و پنجه نرم کردن با بحران‌های متراکم داخلی و تنش‌های داخل رژیم و صف آرایی‌های داخلی و شکاف گسترده سیاسی و اجتماعی در اراضی اشغالی، باز به دلیل ماهیت جنایتکارانه این رژیم و تلاش آن برای انتقال بحران از اراضی اشغالی به سرزمین‌های فلسطینی و دیگر مناطق پیرامونی شاهد حملات جدید این رژیم به مناطق فلسطینی بودیم هم در غزه و هم اقدامات تروریستی این رژیم کرانه غربی و اقدامات تجاوزکارانه علیه حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و تعدی و اهانت به مقدسات مسلمین به ویژه مسجدالاقصی نشان داد که این رژیم از هیچ فرصتی برای ادامه اقدامات جنایتکارانه خود علیه ملت فلسطین و کشورهای منطقه و همجوار فروگذار نخواهد کرد.
وی گفت: خوشبختانه شاهد بیداری امت اسلامی هستیم. شاهد توجه بیش از پیش ملت‌ها و دولت‌ها از ملت فلسطین هستیم. در آستانه روز قدس هستیم. اطمینان داریم در جمعه پیش رو شاهد خروش ملت‌های مسلمان و همه ملل آزاده جهان در حمایت از ملت مظلوم فلسطین و حقوق فلسطینی‌ها در تشکیل دولت فلسطینی از بحر تا نهر خواهیم بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: شاهد برگزاری نشست‌ها و اجتماعات خوبی در تعداد قابل توجهی از کشورها از جمله اروپا و آمریکا بودیم و امیدواریم در روزهای آتی شاهد این نشست‌ها در تجلیل از ابتکار امام راحل مبنی بر نامگذاری روز قدس و در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی و حمایت از حقوق حقه ملت فلسطین خواهیم بود و ملت ایران در این روز حضور حماسی خود را یک بار دیگر به رخ جهانیان خواهند کشاند.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات بین عربستان و یمن و اینکه آیا ایران حضور خواهد داشت؟ اظهار داشت: در بحث یمن شاهد تحولات و تحرکات جدیدی در این پرونده هستیم. ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با یمن دارای موضع اصولی، شفاف و اعلام شده از ابتدای آغاز این بحران بودیم. از ابتدا راهکار نظامی را مردود اعلام و تأکید کرده بودیم تنها راهکار برای حل بحران یمن راهکار سیاسی است که همه طرف‌های یمنی حضور یابند و مبتنی بر منافع و مصالح یمن درباره سرنوشت این کشور تصمیم بگیرند. ایران به عنوان کشور صاحب نقش در مسائل منطقه‌ای راهکار سیاسی پیشنهاد داده بود.
کنعانی ادامه داد: از روند آتش بس حمایت کرده بودیم و همچنین تأکید کرده بودیم که از تمدید آتش بس به گونه ای که منجر به رفع کامل محاصره یمن و ارسال بدون محدودیت کمک‌های انسانی به مردم مظلوم یمن شود حمایت می‌کنیم. اینکه آتش بس پایدار به شکل گیری راهکار سیاسی و پایدار کمک کند.
وی گفت: همواره تأکید کردیم این ملت یمن هستند که باید درباره وضعیت کشورشان نسبت به آینده و حکومت کشورشان تصمیم بگیرند و کسی حق ندارد به جای ملت یمن در ارتباط با سرنوشت سیاسی مردم یمن تصمیم گیری کند و یا موضعی را بر اراده سیاسی ملت یمن تحمیل کند. در ارتباط با مذکرات بین طرف‌های یمنی نقش مثبت و موثری ایفا کردیم در ارتباط با نقش سازمان ملل و فرستاده ویژه دبیرکل در پرونده یمن نقش موثر و کمک کننده‌ای ایفا کردیم و گفت‌وگوهای بسیار خوبی در دوره‌های قبل داشتیم به پیشبرد طرح‌ها و ابتکاراتی که دولت عمان در ارتباط با یمن دنبال و مطرح کرده بود استقبال کردیم.
وی گفت: همچنان در مسیر حمایت از روند سیاسی هستیم و در هر جایی نیاز به ایفای نقشی باشد و هر یک از طرف‌های یمنی و منطقه‌ای و سازمان ملل نقش تسهیل کننده از ما درخواست شود عمل خواهیم کرد. امیدواریم با توجه به شرایط جدید در منطقه شاهد شکل گیری روند آتش بس پایدار در یمن باشیم. به نحوی که مصالح یمن و کشورهای همسایه را تامین کند.
کنعانی درباره اعزام هیأتی از عربستان به ایران گفت: براساس توافقات بین دو کشور برای از سرگیری روابط رسمی و فعال سازی روابط صورت گرفت هیأت فنی عربستان سعودی در روز شنبه وارد تهران شد هم در تهران و هم در مشهد در حال بررسی شرایط و زمینه سازی برای بازگشایی سفارت در تهران و سرکنسولگری در مشهد هستند و ان‌شاءالله طی چند روز آینده شاهد عزیمت هیأت ایران به عربستان خواهیم بود که زمینه‌های بازگشایی سفارت و سرکنسولگری و نمایندگی ایران در سازمان همکاری اسلامی را فراهم کنند.
وی درباره فلسطین گفت: نقش جامعه بین‌المللی در حمایت از مردم فلسطین یک ضرورت است. کشورهای مسلمان در مسئله فلسطین نقش جدی‌تر و مهم‌تری دارند. نقش کشورهای اسلامی در حمایت از ملت فلسطین چه به صورت سیاسی و چه کمک در مجامع بین‌المللی تعیین کننده و حائز اهمیت است. کشورهای اسلامی مسؤولیت دارند مانع استفاده رژیم صهیونیستی از فضاهای سیاسی منطقه برای انحراف اذهان عمومی از مسئله فلسطین شوند.
کنعانی افزود: کشورهای اسلامی در مسئله فلسطین یک مسؤولیت درجه اول دارند. وجود رژیم صهیونیستی تهدیدی علیه ثبات و امنیت منطقه است. ملت فلسطین در خط مقدم مبارزه با رژیمی هستند که صادرکننده تروریسم به کل کشورهای منطقه بوده است. کمک به ملت فلسطین هم حمایت از مظلوم است و هم اقدامی در جهت تدبیر و دوراندیشی و جلوگیری از اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی و صدور تروریسم سازمان یافته در منطقه است.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: در روزهای اخیر شاهد گفت‌وگوهای تلفنی رئیس جمهور با تعدادی از همتایان در کشورهای اسلامی بودیم و گفت‌وگویی که وزیر خارجه کشورمان با تعدادی از همتایان در کشورهای اسلامی داشتند و تأکیدی که بر نقش سازمان همکاری اسلامی در حمایت از مسئله فلسطین و ضرورت تشکیل جلسه فوق العاده این سازمان داشتند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین گفت: امیدواریم شاهد اقدام منسجم و متحد کشورهای مسلمان در این خصوص باشیم.
کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره زمان دقیق باز شدن سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های ایران و عربستان بیان کرد: دو طرف در پکن توافق کردند در روزهای آینده اقدامات اجرایی را برای بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌ها فراهم کنند. براساس آنچه در پکن رخ داد و بیانیه مشترک دو طرف، عملا روابط رسمی دو کشور برقرار شد و برای فعال سازی روابط و فعالیت سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های سیاسی و کنسولی دو کشور نیازمند اقدامات اجرایی بودیم و توافق شد سریعا هیأت‌های دو کشور به سمت کشور مقابل عزیمت کنند و در همین خصوص اکنون هیأت عربستان در ایران حضور دارد و طی دو سه روز آینده هیأت ایران عازم عربستان خواهد شد.
وی گفت: برای فعال سازی نمایندگی‌ها نیازمند برخی اقدامات اجرایی هستیم و این اقدامات در حال انجام است و با تکمیل این اقدامات شاهد تبادل سفرای دو کشور هم خواهیم بود و این در چارچوب توافقی است که دو کشور انجام دادند و درباره تعیین سفرا نیز گام‌های ابتدایی انجام و روند اداری در حال انجام است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره تاثیر روابط ایران و عربستان بر منطقه گفت: توافقات دوجانبه ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه که با بازخوردهای مثبتی در منطقه و سطح بین‌المللی مواجه بوده است حتما تاثیرات مثبت و ایجابی در تقویت همکاری برای افزایش صلح، ثبات و امنیت و تقویت مناسبات اقتصادی و تجاری نه تنها بین دو کشور بلکه کشورهای منطقه خواهد داشت. گمان می‌کنیم بهبود و فضای جدید مناسبات ایران و عربستان علاوه بر ابعاد دوجانبه دارای تاثیرات مثبت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خواهد بود.
کنعانی درباره سالگرد اشغال عراق نیز بیان کرد: از اینکه شاهد شکل گیری روندی در عراق هستیم که ملت عراق در روند دموکراتیک با مراجعه به صندوق آرا نمایندگان را انتخاب می‌کنند همواره به انتخاب ملت عراق احترام گذاشتیم و ایران در ۲۰ سال گذشته برای تشکیل دولت مردمی و منتخب در عراق روابط خود را با عراق براساس نیازهای عراق مدیریت و برنامه ریزی کرده است. به رغم اینکه نسبت به عملکرد سوء آمریکا در اشغال عراق منتقد هستیم ولی دولت ایران همواره در جهت تحکیم ثبات، امنیت و آرامش در عراق تلاش کرد و ایران شریک مهم و اثرگذاری برای عراق بود.
وی افزود: در طول سال‌های گذشته سنگ بنای بسیار خوبی در روابط دوجانبه با عراق با همت دو دولت بنیانگذاری کردیم و روابط دو کشور روی ریل مناسبی است. علاوه بر حوزههای سیاسی و امنیت در حوزههای اقتصادی شاهد روابط گرم و نزدیک هستیم. حجم مبادلات تجاری ما قابل توجه است و دو طرف از شرکای تجاری طراز اول منطقه هستند و نسبت به روابط دوجانبه هم دستاوردهای بسیار خوبی را شاهدیم و هم افق پیش رو روشن و دلگرم کننده می‌دانیم. در سطوح دولتی ارتباطات نزدیک و گفت‌وگوها بین وزارتخانه‌ها و نهادها برقرار است و در حوزه مردمی نیز شاهد ارتباطات هستیم.
کنعانی درباره سفر وزیر حمل و نقل عراق به تهران گفت: این سفر در راستای همکاری‌های دو کشور در حوزه حمل و نقل بود. نیازمند تقویت مناسبات و ایجاد زیرساخت‌های مناسب بین دو کشور هستیم. توافق دو کشور برای ایجاد خط ریلی شلمچه به بصره است که مسافت ۳۲ کیلومتری را نیاز داریم که این خط را تاسیس کنیم که شبکه راه آهن دو کشور به هم متصل شود. در این ارتباط به رغم توافق‌های قبلی ولی برای اولین بار توافق کاملا عملیاتی صورت گرفته است و دولت عراق در این خصوص تعهد لازم را پذیرفت و متعهد شد زمینه اقدام را فراهم کند از جمله در حوزه تامین بودجه.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ایران مسؤولیت اجرای پل در شط العرب را پذیرفت. اگر شرایط خوب پیش برود شاهد اتصال خطوط ریلی دو کشور خواهیم بود.
کنعانی درباره تفسیرهای نامناسب در رسانه‌های جمهوری آذربایجان درباره روابط با ایران و بحث تغییر سفیر ایران در باکو نیز اظهار داشت: تغییر و تحولات پست‌های دیپلماتیک در وزارت خارجه امر مرسومی است و اتفاق جدیدی هم در ارتباط با جمهوری آذربایجان قرار نیست رخ دهد.
وی گفت: نکته جدیدی بر مواضع گذشته ایران در ارتباط با تحولات قفقاز نداریم و یک بار دیگر بر مواضع خود برای حفظ مرزها در منطقه تأکید می‌کند و اینکه مسائل بحرانی در منطقه باید در چارچوب رویکردهای سیاسی مورد حل و فصل قرار بگیرد و تنش‌های نظامی کمکی به مشکلات در من
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری فارس درباره اعزام هیأتی از بحرین به ایران و مناسبات دو کشور گفت: فضای مثبت ایجاد شده در منطقه به ویژه در ارتباط با فضای جدید و از سرگیری رسمی روابط ایران و عربستان تاثیرات مثبتی بر کل منطقه داشته است. در مورد بحرین شاهد شکل گیری یک فضای مثبت توأم با خوشبینی نسبت به افق‌های جدید روابط دو کشور هستیم.
کنعانی ادامه داد: مایل هستم به استقبال تحولات آتی نرویم و اجازه دهیم کارها و تحولات در مسیر و مجرای سیاسی خودش پیش برود. شاهد عزیمت دو هیأت از ایران به بحرین بودیم هیأت فنی جمهوری اسلامی ایران که برای بررسی آخرین وضعیت اماکن دیپلماتیک در بحرین به این کشور سفر کرد و شاهد همکاری بسیار خوب و توأم با حسن نیت طرف بحرینی بودیم و هیأت دوم هیأت پارلمانی ایران بود که برای شرکت در نشست بین المجالس به منامه سفر کرده بود در چارچوب حضور در این اجلاس فرصت های برای گفت‌وگوهای دوجانبه پارلمانی ایجاد شده بود که گفت‌وگوهای مثبت و توأم با حسن نیت بود ان‌شاءالله باید منتظر ابتکارات و تحولات آتی بین دو کشور باشیم.
وی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار فارس درباره سفر رئیس امارات عربی متحده به تهران نیز گفت: روابط ایران و امارات رو به جلویی است به ویژه بعد از بازگشت سفیر امارات به تهران و ابتکاراتی که صورت گرفت شاهد ارتقای سطح همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های مختلف بودیم و هیأت‌های مختلفی د سطوح مختلف بین دو کشور تبادل و گفت‌وگوهای خوبی صورت گرفت و شاهد یک روند رو به جلو و تقویت همکاری‌ها در روابط دوجانبه ایران و امارات هستیم. در ارتباط با سفرهای مقامات عالی دو کشور هماهنگی‌ها و گفت‌وگوها در حال انجام است که در زمان خود اطلاع رسانی خواهد شد.
