سخنان زنده‌یاد عماد افروغ درباره منشور حکمرانی نهج‌البلاغه

خبرگزاری فارس جمعه 25 فروردین 1402 - 12:39

به گزارش خبرگزاری فارس، مرحوم عماد افروغ، جامعه‌شناس، پیش از این در گفت‌و‌گویی با اشاره به مفهوم حکمرانی‭ ‬در‭ ‬نهج‌البلاغه بیان داشت:‌‭ ‬از‭ ‬نهج‌البلاغه‭ ‬نه‭ ‬دموکراسی‭ ‬محض‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬می‌آید‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬تئوکراسی‭ ‬محض،‭ ‬بلکه‭ ‬یک‭ ‬مردم‌سالاری‭ ‬دینی‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬تعریف‭ ‬جدیدی‭ ‬از‭ ‬مشروعیت‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬پدیده‭ ‬نوظهوری‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬واقع‭ ‬ادامه‭ ‬همین‭ ‬تعریف‭ ‬از‭ ‬مشروعیت‭ ‬است‭.‬

نظریه امام علی (ع)  ‬یک‭ ‬نظریه‭ ‬مردم‌سالاری‭ ‬دینی‭ ‬است

وی با اشاره به اینکه‭ ‬مشروعیت‭ ‬خودش‭ ‬حاوی‭ ‬حقانیت‭ ‬و‭ ‬شرعیت‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬طرف‭ ‬و‭ ‬مقبولیت‭ ‬و‭ ‬رضایت‭ ‬عامه‭ ‬از‭ ‬طرف‭ ‬دیگر‭ ‬است، افزود: یعنی‭ ‬خود‭ ‬مشروعیت‭ ‬حاوی‭ ‬مقبولیت‭ ‬هم‭ ‬هست‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬دلالتی‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬دلالت‌هایش‭ ‬توجه‭ ‬کرد،‭ ‬یعنی‭ ‬در‭ ‬نظام‭ ‬اسلامی‭ ‬حاکمی‭ ‬که‭ ‬حقانیت‭ ‬دارد،‭ ‬حق‭ ‬کودتا‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬ترتیب‭ ‬مردمی‭ ‬که‭ ‬حقانیت‭ ‬حاکمان‭ ‬را‭ ‬پذیرفته‌اند‭ ‬به‌ عنوان‭ ‬یک‭ ‬بال‭ ‬مشروعیت‭ ‬حق‭ ‬ندارند‭ ‬دور‭ ‬هر‭ ‬کسی‭ ‬حلقه‭ ‬بزنند. ‬هر‭ ‬دو‭ ‬باید‭ ‬شکل‭ ‬بگیرد‭ ‬یعنی‭ ‬حاکمان‭ ‬باید‭ ‬ویژگی‌های‭ ‬خاصی‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭ ‬و‭ ‬مورد‭ ‬قبول‭ ‬و‭ ‬رضایت‭ ‬عامه‭ ‬باشند‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬شما‭ ‬در‭ ‬سیره‭ ‬عملی‭ ‬حضرت‭ ‬امیر (ع)‭ ‬هم‭ ‬می‌بینید‭. ‬

زنده‌یاد افروغ با بیان اینکه امام علی (ع) ‬تا‭ ‬مادامی‭ ‬که‭ ‬مردم‭ ‬فوج‭ ‬فوج‭ ‬به‭ ‬سمت‭ ‬ایشان‭ ‬رو‭ ‬نیاوردند،‭ ‬‬هیچ‭ ‬اقدامی‭ ‬برای‭ ‬تشکیل‭ ‬حکومت‭ ‬نکرد، ابراز داشت:‌ درباره‭ ‬بحث‭ ‬مقبولیت‭ ‬هم‭ ‬تا‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬مردم‭ ‬حلقه‭ ‬نزدند،‭ ‬ایشان‭ ‬هیچ‭ ‬اقدامی‭ ‬نکردند،‭ ‬کودتا‭ ‬نکردند‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬به‭ ‬خلفا‭ ‬کمک‭ ‬هم‭ ‬کردند‭ ‬یعنی‭ ‬خلفایی‭ ‬که‭ ‬می‌آمدند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬ایشان‭ ‬مشورت‭ ‬می‌گرفتند،‭ ‬ایشان‭ ‬به‭ ‬آن‌ها‭ ‬مشورت‭ ‬می‌دادند‭ ‬ولی‭ ‬به‭ ‬هر‭ ‬حال‭ ‬این‭ ‬یک‭ ‬واقعیت‭ ‬تاریخی‭ ‬و‭ ‬مفهومی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬نظریه‭ ‬ایشان‭ ‬یک‭ ‬نظریه‭ ‬مردم‌سالاری‭ ‬دینی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬نه‌تنها‭ ‬نظریه‭ ‬ایشان،‭ ‬بلکه‭ ‬نظریه‭ ‬امام‭ ‬حسین (ع) ‬هم‭ ‬مردم‌سالاری‭ ‬دینی‭ ‬است‭. ‬

نهج‌البلاغه یک‭ ‬منشور‭ ‬تمام‌عیار‭ ‬حکمرانی است

وی ادامه داد: یعنی‭ ‬امام‭ ‬حسین (ع) ‬هم‭ ‬تا‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬دورشان‭ ‬حلقه‭ ‬نزدند‭ ‬و‭ ‬نامه‌های‭ ‬بیعت‭ ‬نفرستادند،‭ ‬ایشان‭ ‬هیچ‭ ‬اقدامی‭ ‬برای‭ ‬قیام‭ ‬نکردند،‭ ‬به‌ رغم‭ ‬اینکه‭ ‬حقانیت‭ ‬داشتند‭ ‬و‭ ‬خلافت‭ ‬متعلق‭ ‬به‭ ‬ایشان‭ ‬بود،‭ ‬یعنی‭ ‬درست‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬ایشان‭ ‬امام‭ ‬بود‭ ‬اما‭ ‬امامت،‭ ‬دلالت‭ ‬خلافت‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬این‌ه‭ ‬امامت‭ ‬تبدیل‭ ‬به‭ ‬خلافت‭ ‬شود‭ ‬یک‭ ‬شرط‭ ‬دیگر‭ ‬هم‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬بیعت‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬بعدها‭ ‬با‭ ‬امام‭ ‬حسین (ع) ‬بیعت‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬امام‭ ‬‬احساس‭ ‬کردند‭ ‬حجت‭ ‬تمام‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬گفتند‭ ‬که‭ ‬امروز‭ ‬حجت‭ ‬تمام‭ ‬شد‭.‬

این جامعه‌شناس با تأکید بر اینکه ‬یک‭ ‬منشور‭ ‬تمام‌عیار‭ ‬حکمرانی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬نهج‌البلاغه‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬ما است، اظهار داشت:‭ ‬مایه‭ ‬تأسف‭ ‬است‭ ‬این‭ ‬کتاب‭ ‬حتی‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬شیعی‭ ‬ما‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬حکومت‭ ‬شیعی‭ ‬و‭ ‬اسلامی‭ ‬ما‭ ‬مهجور‭ ‬مانده‭ ‬است. ‬اگر‭ ‬این‭ ‬کتاب‭ ‬محور‭ ‬قرار‭ ‬گیرد،‭ ‬حداقل‭ ‬بحث‭ ‬عدالت‭ ‬امام‭ ‬علی (ع) ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬قرار‭ ‬گیرد،‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬می‌فهمیم‭ ‬متاسفانه‭ ‬چقدر‭ ‬زیاد‭ ‬با‭ ‬آرمان‌های‭ ‬علوی‭ ‬و‭ ‬عدالتخواهانه‭ ‬مورد‭ ‬نظر‭ ‬امام‌علی (ع) ‬فاصله‭ ‬داریم.

وی با اشاره به اینکه بسیاری ‬از‭ ‬افراد‭ ‬در‭ ‬وصف‭ ‬عدالت‭ ‬سخن‭ ‬می‌گویند‭ ‬اما‭ ‬زندگی‌شان‭ ‬هیچ‭ ‬ارتباطی‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬حرف‌ها‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬هم‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬متوجه‭ ‬می‌شوند، گفت:‌ عدل‭ ‬نباید‭ ‬لقلقه‭ ‬زبان‭ ‬باشد،‭ ‬حرف‭ ‬حق‭ ‬و‭ ‬عدل‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬از‭ ‬کسی‭ ‬شنید‭ ‬که‭ ‬زندگی‌اش‭ ‬با‭ ‬حق‭ ‬و‭ ‬عدل‭ ‬انس‭ ‬داشته‭ ‬باشد. عدل‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬عمل‭ ‬کرد‭ ‬نه‭ ‬حرف‭ ‬زد. در‭ ‬اصل‭ ‬عدل‭ ‬گره‌گشای‭ ‬مباحث‭ ‬نظری‭ ‬ما‭ ‬حتی‭ ‬در‭ ‬مباحث‭ ‬عدالت‭ ‬است.

پایان پیام/

منبع خبر "خبرگزاری فارس" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.