سعید نمکی روز چهارشنبه در نشست اضطراری ستاد مبارزه به کرونا در کلانشهر تهران که در وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: در اپیدمی می‌گوییم که اگر پروانه‌ای در هرات پر زد، باید ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده در استان خراسان و سیستان و بلوچستان باید منتظر طوفان باشیم. روز اولی که خبر ویروس کرونا در چین را دریافت کردم، به همکاران‌مان گفتم که خودتان را برای یکی از ناشناخته‌ترین، خطرناک‌ترین و عجیب‌ترین ویروس‌های جهان آماده کنید.
وی ادامه داد: روز اول همکاران‌مان را فرستادیم به استان‌ها که تخت آماده کنند و پروتکل بنویسند. اولین کشور جهان بودیم که پرواز قطع کردیم. روز هفتم بهمن ۹۸ جلسه گذاشتیم که پروازهای چین را قطع کنیم و خیلی‌ها این را شوخی می‌گرفتند و باورشان نمی‌شد. اولین کشوری بودیم که گیت گذاشتیم در ورودی‌های زمینی و دریایی و هوایی که همه را کنترل کنند.
وزیر بهداشت بیان کرد: هنوز کیت آزمایش کرونا در دنیا تولید نشده بود و نشستیم و روش PCR را طراحی کردیم. تا ۱۵ روز بعد از شروع اپیدمی در قم و گیلان، دکتر آسایی تعدادی کیت از ژنو برای ما آورد، اما بعد ۵۷ دانشجو را که از ووهان آوردیم، خودمان تست کردیم. این کشور خودش را برای چنین هجمه سنگینی آماده کرده بود. ما با برنامه وارد شدیم. اینکه ستادهای فرماندهی تشکیل دادیم، اینکه پروتکل تنظیم کردیم و تیم‌ها را برای ورود به این صحنه‌ای آماده کردیم. البته این یک ضرر هم داشت و برای برخی خیلی راحت گذشت.
نمکی افزود: آمریکایی‌ها ۱۱۱ میلیارد دلار فقط برای بخش سلامت هزینه کردند و این به جز چند هزار میلیارد دلار است که برای معیشت خرج کردند. انگلیسی‌ها ۲۰ میلیارد برای بخش سلامت هزینه کردند. ما از یک میلیارد که مقام معظم رهبری فرمودند، زیر ۳۰ درصد را فقط دریافت کردیم، اما از آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هفت به یک جلو بودیم. میزان مرگ و ابتلا و گرفتاری‌های ما و میزان آوارگی مردم برای درمان را نگاه کنید.
نمکی گفت: این حرکت‌های بزرگ یعنی برنامه و ایثار و روش موفق وجود داشته که در دفاع مقدس آزمودیم. در اینجا با اتکا به این روش و همدلی و وفاق ملی بود که کاستی‌ها را جبران کردیم. اینکه توانستیم در فاز اول، دفاع خوب و در فاز دوم، حمله خوب انجام بدهیم، نشان از مدیریت منسجم بود و معتقدیم موفق‌ترین برنامه جهانی را در عرصه ملی داشتیم. شبکه‌های خارجی که به ما حمله می‌کردند خفه شدند وقتی دیدند افتضاحی در اروپا و آمریکا به وجود آمد که میزان تختش به هزار نفر جمعیت در بدترین شرایط هم شش تا هفت برابر ماست. در ایران با همه زحمت‌ها در طرح تحول سلامت، میزان تخت به ازای هزار نفر جمعیت، یک و شش دهم است. در حالی که فرانسه ۷.۷ تخت به ازای هزار نفر جمعیت دارد. این کاستی‌های مادی در اوج تحریم بود.
وی اظهار کرد: به عزیزی گفتم که چرا ماسک نزدی و کرونا گرفتی؟ با بغض گفت که وقتی رفتم توی بیمارستان و دیدم پرستار ماسک ندارد، ماسک را برداشتم. اینجا چنین روزهایی را گذراندیم. یک پزشک و پرستار ما آن افتضاحی که پزشکان و پرستاران در اروپا و آمریکا به خیابان آمدند و تحصن کردند را انجام ندادند. در اوج آتش بر بالین بیمار حاضر شدند. گلایه من این است که وقتی به مقام‌های ارشد نظام آدرس غلط می‌دهیم، تصمیم‌گیری‌ها غلط از آب در می‌آید. دیگر نمی‌توانم بگویم که پرسنل من آلوده می‌شوند. گلایه من این است که چرا به عنوان وزیر بهداشت در برابر یک مرجع عالی رتبه کند بشود، به علت استناد به برخی واژه‌های غیرکارشناسی.
وزیر بهداشت بیان کرد: بیشترین زیان را در بخش سلامت دادیم. همه بخش‌های اقتصاد آزار دیدند، اما کسی به اندازه ما اذیت نشد. ما بیشترین شهید را دادیم و وقتی همه از کانون عفونت فرار کردند، بچه‌های ما دل به آتش عفونت زدند. در زمانی که همه جا تعطیل شد، ما سه شیفت کار کردیم. ما بیشترین ضرر اقتصادی را کردیم. بیمارستان‌های دانشگاهی از درآمدهای اختصاصی‌شان فقط ۱۵ درصد درآمد دارند، در حالی‌که ۶۰ تا ۷۰ درصد مخارج را باید از این درآمد بگذرانند. ما بیشترین ضرر جانی و مالی و حیثیتی را دادیم. به عنوان وزیر، شرمنده مدافعان سلامت هستم که با تمام گذشت و مناعت طبع این مدت را طی کردند.
نمکی ادامه داد: برخی این دستاورد ملی ارزان به دست آمده را خیلی ساده انگاشتند و فکر کردند همه چیز تمام شد. من مدت‌ها جلوی دوربین نیامدم؛ چون هم قهر بودم، هم دل‌شکسته بودم و هم عصبانی. بارها گفتم این دستاورد بزرگ ملی را از دست می‌دهیم. این حرکت بزرگ افتخار آفرین را در عرصه بین المللی لگدمال بی توجهی نکنیم. خدمت مقام معظم رهبری، دل‌نوشته‌ای تقدیم کردم. افرادی که سال‌هاست من را می‌شناسند می‌دانند که در عمرم تملق نگفتم، اما خدا شاهد است که حمایت و بصیرتی که از مقام معظم رهبری دیدم را ندیده بودم. یک روزنگار کرونا دارم و اگر عمری باشد منتشر می‌شود. در خیلی از این روزها نوشتم که تا وقتی زنده‌ام این سایه بلند را از سر من بر ندار. خدمت مقام معظم رهبری عرض کردم که نگران مرگ سه رقمی هستم. داشتیم تک رقمی می‌شدیم و حتی این اتفاق در تهران افتاده بود. این را خدمت بزرگان نظام نوشتم.
وی اظهار کرد: برنامه مرگ تک رقمی و کنترل تا ته خط بیماری را داشتیم و گفتیم فاز اول مدیریت، فاز دوم کنترل و فاز سوم مهار است و در ۱۳ استان به فاز مهار رسیده بودیم.
وزیر بهداشت گفت: به جای اینکه بگویند تو غصه نخور و دنبال بیماری باش و اقتصاد را ما حمایت می‌کنیم، اینجا در دوگانه معیشت و سلامت، وزیر بهداشت که فقط باید به سلامت می‌پرداخت، باید به معیشت بیش از سلامت می‌پرداخت. باید به پرسنل می‌گفت که پروتکل بنویسید که چگونه بازگشایی انجام بدهیم، به جای اینکه بایستید و چگونه ببندیم.
وی ادامه داد: هزار و ۳۰۰ شغل و حرفه را در ۱۰ شبانه روز پروتکل نوشتیم. زیرا در تحریم هستیم و مردمی داریم که امورات آنها با یک زیرپله می‌گذرد. ما که خزانه خالی و تهی از فشارهای تحریم‌های ظالمانه نداریم. اگر بگویند اولین مقصر این صحنه کیست، می‌گویم آمریکای جنایت‌کار که بدترین و ظالمانه‌ترین و ناجوان‌مردانه‌ترین تحریم‌ها را به ما تحمیل کرده است.
نمکی افزود: گزارش‌های امنیتی برای ما می‌آید. اینکه دوستان از فقر و تهیدستی به سمت طغیان می‌روند. جدی است. رییس جمهور و نیروهای امنیتی باید به معیشت و عدم شکل‌گیری طغیان فکر کنند. نمی‌توانیم شب به شب در خانه یک دکه‌دار یا تاکسی‌دار پول ببریم و نمی‌توانیم جور دیگر به او کمک کنیم و مجبوریم بگوییم شغل را باز کنید. یکی از بزرگان اقتصاد برای من نامه نوشته بود که در آینده باید جواب بدهی و من نوشتم که تو باید جواب بدهی. زیرا اقتصاددان‌ها باید کمک می‌کردند که چگونه معیشت مردم را اداره کنیم. اقتصاددان‌ها باید راهکار ارائه می‌کردند که چگونه مملکت را در شرایط سخت کرونا اداره کنیم که طغیان و فقر ناشی از کرونا نداشته باشیم. اگر دچار خسران شدیم، نه اینکه نفهمیم این بازگشایی، آمارها را بالا می‌برد. نه اینکه نفهمیم وقتی مترو و اتوبوس یک سوم توان انتقال جمعیت را دارد، مواجه با این مشکل نخواهیم شد. این جهل ما نبود.
وزیر بهداشت گفت: اگر روزی قرار باشد زحماتی که عزیزان در این دوران کشیدند به هر دلیل مورد هجمه قرار بگیرد، مجبورم حرف‌هایی را بزنم که فراتر از ظرفیت برخی اندیشه‌هاست. از برنامه وزارت بهداشت و تلاش همکارانم دفاع می‌کنم. زانو می‌زنم و دست یکایک کسانی که خارج از این وزارتخانه به ما کمک کردند می‌بوسم. نیروهای مسلح جوان‌مردانه ایستادند. سازمان‌های مردم نهاد، خیرین، روحانیت به ما کمک کردند. تا گفتیم نماز جمعه، مسجد، صحن بقاع متبرکه و صحن ائمه اطهار، تعطیل شد. استانداران با تمام وجود به صحنه آمدند و کسی ما را تنها نگذاشت. دادستان‌ها به ما کمک کردند. یک سمت از بیرونی‌ها می‌خوردیم و یک سمت از درونی‌ها می‌خوردیم که در اوج زحمت، بچه‌های ما را تضعیف می‌کردند.
وی ادامه داد: هیچ ستادی را مقتدرتر از ستاد استانی تهران ندیدم. این نمونه‌ای برای بحران‌های آتی کشور شد. این نمونه را باید به عنوان یک سمبل تاریخی برای روزهای بحران نگه داریم. امروز در نقطه‌ای هستیم که نمی‌توانیم به عقب برگردیم. نمی‌توانیم مردمان خسته و وامانده را به شعار «در خانه بمانیم» برگردانیم. ناجا ساعت ۴ صبح روز سیزده به در در خیابان‌ها بود. سردار اشتری ساعت ۴ بعد از ظهر به من زنگ زد که در خیابان هستم. برای اولین بار در تاریخ این کشور، روز سیزده نوروز، مردم در منازل ماندند. از زمان زرتشت تا امروز این اتفاق نیفتاده بود، اما حالا دیگه ناجا هم نمی‌تواند مردم را در منازل نگه دارد. نه می‌شود مردم را با شعار در خانه بمان نگه داشت و نه می‌شود کسبه را مجبور کرد کسب و کار را تعطیل کند.
نمکی افزود: باید دنبال راهکار جدید باشیم. روشی هنرمندانه‌تر از این می‌خواهد که مردم را متقاعد به رعایت چهارچوب‌ها کنیم. تکرار شعارها و واژه‌ها باید به روش‌های هنرمندانه تبدیل شود. هنرمندان و اهل قلم باید کمک کنند و برنامه‌های غیرمستقیم تدوین شود و این کار باید به صورت پایلوت در تهران اجرا شود تا بفهمیم چگونه می‌توان مردم را متقاعد به رعایت دستورالعمل‌ها کرد. اولین راهکار ما این است که نظارت بر پروتکل‌ها و فاصله گذاری هوشمند و ماسک را در تهران به خوبی اجرا کنیم.
وزیر بهداشت اظهار کرد: برای ۴ تا ۵ ماه عمل‌های غیراورژانسی مردم را معلق کردیم و امروز بیش از آن نمی‌توانیم. باید فکر کنیم ظرفیت تخت‌های غیرکرونایی را حفظ کرد. خواهش من این است که همه بیمارستان‌ها را گرفتار این پدیده نکنیم. باید در تهران برنامه ریزی کرد که تعدادی از بیمارستان‌ها برای بیماران کرونایی و تعدادی برای بیماران غیراورژانسی غیرکرونایی باشد.
