در سوگ افروغ

و لهم قلوب یعقلون بها

ایران دانشمندان بسیاری از دیرباز در شاخه‌های علمی متفاوت پرورده است. هم چنین عارفان و مردان اخلاقی پرشماری در این سرزمین بالیده‌اند. اما شمار اندکی از آنان علم و عمل را در وجود خود گردآورده‌اند. از معاصران، امام خمینی برجسته‌ترین نمونه است. مرحوم عماد افروغ پیرو راستین امام خود بود. در تلاش‌های علمی و کنش‌های اجتماعی و سیاسی خود، همواره اخلاق را پیش رو داشت. عواطف و احساسات انسانی به کوشش‌های او جهت می‌داد. به هیچ روی از مسائل اجتماعی و مشکلات جامعه به سادگی نمی‌گذشت. درد مردم را درک می‌کرد و زبان گویای آنان بود. قلب‌اش قطب‌نمای زندگی‌اش بود. به آن چه دل‌اش گواهی می‌داد، تأمل و تفکر می‌کرد. خردورزی‌اش در خدمت قلب‌اش بود. همراهی عقل و دل‌اش مایۀ فرزانگی او بود. و در راه این فرزانگی، هیچ چیزی دست و پاگیرش نبود و از هیچ چیز نمی‌هراسید. از این رو زبان انتقادش تیز بود و شامۀ مصلحت‌اندیشی‌اش بسیار کند.

همۀ روابط‌اش را برای رسیدن به اهداف انسانی‌اش به کار می‌گرفت. برخوردهای اش گرم و صمیمی و بدور از هرگونه تکلف بود. ارتباطات‌اش عمیق و زلال بود به طوری که ژرفای انسانی آن به چشم دیده می‌شد. وارستگی او از هرگونه مقام و تشخص سیاسی و اجتماعی و حتی علمی، مایۀ سبکباری و عیاری او بود.

هم چنان که در برنامهٔ علمی خود آموزهٔ رفع و آشتی دوگانگی ها را پی می گرفت، در زیست اجتماعی خود نیز از دوگانگی‌ عقل و دل گذشته بود. فرزانه‌ای بود که با دل خویش می‌اندیشید. او به توحید رسیده بود.