به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، پس از دههها جمعآوری داده در مورد اینکه چگونه بینایی فضانوردان تحت تاثیر پروازهای فضایی قرار میگیرد، دانشمندان مجموعهای از تغییرات ناشی از ریزگرانش را در چشم انسان شناسایی کردند که به عنوان «سندرم عصبی چشمی مرتبط با پرواز فضایی» به اختصار SANS شناخته میشود. این عارضه در پروازهای فضایی طولانی مدت به عنوان یک خطر برای سلامت انسان در نظر گرفته میشود.
اواخر سال جاری، یک موشک فالکون ۹ شرکت فضایی اسپیسایکس ماموریت پولاریس داون(Polaris Dawn) را که طی آن چهار سرنشین برای یک سفر خصوصی پنج روزه به مدار زمین میروند به فضا پرتاب خواهد کرد. آنها در طول مدت اقامت خود در یک کپسول کرو دراگون، زمان زیادی را به بررسی تاثیرات ریزگرانش بر سلامتی انسان اختصاص میدهند.
یکی از وظایف پزشکی آنها کمک به کشف آنچه پشت علائم سندرم عصبی چشمی مرتبط با پرواز فضایی میگذرد، است. به گفته محققان، این یک بیماری شناخته شده و ناشناخته است که شامل تورم عصب بینایی، تغییر در شکل خود چشم و همچنین ایجاد تاری دید میشود.
تحقیقات در حال انجام است
سندرم عصبی چشمی مرتبط با پرواز فضایی با فقدان اثرات گرانش بر بدن گره خورده است که باعث تغییر مایعی میشود که میتواند تغییرات فشار را در مغز و چشم کنترل کند. تصور میشود که تغییر در این مایع، علت اصلی تغییرات ساختاری در چشم و مغز است. اما شناسایی علت دقیق و زمان ظهور این عارضه و اقداماتی که میتوان در برابر آن انجام داد، مشوق تحقیقات مداوم است.
ناسا میگوید که نشانههای این عارضه تقریبا در ۷۰ درصد از فضانوردانی که به دور زمین میچرخند، ظاهر میشود اما آن چه آن را گیجکنندهتر میکند این است که در افراد مختلف متنوع است.
به طور کلی، تحقیقات در مورد مشکلات بینایی در فضا از زمان پرواز فضانورد جان گلن در ماه فوریه ۱۹۶۲ آغاز شده است. گلن آمریکایی در این پرواز سه بار در مدار چرخید و با خواندن یک لوح چشمپزشکی، دید خود را به دقت زیر نظر گرفت تا ببیند آیا ممکن است تغییر کرهی چشم او منجر به تغییر دیدش شود یا خیر.
مطالعه سایبورگ
آلی اندرسون(Allie Anderson) محقق برجسته این عارضه در کالج مهندسی و علوم کاربردی در دانشگاه کلرادو، بولدر است. او با خدمه پولاریس داون کار کرده است تا از طریق نظارت مداوم بر فشار داخل چشم، فشار داخل کره چشم، به بررسی زمانبندی تغییرات ناشی از پرواز فضایی در چشم انسانها کمک کند.
تحقیقات اندرسون شامل یک لنز تماسی به نام «Triggerfish» که توسط شرکت پزشکی «Sensimed» تولید شده و دارای یک فشارسنج برای اندازهگیری چگونگی تغییر شکل قرنیه در طول زمان است.
لنز تماسی حاوی یک آنتن کوچک برای انتقال دادههای خود است و چگونگی تغییر قسمت جلویی چشم با قرار گرفتن در معرض ریزگرانش را بررسی میکند. خدمه پولاریس داون آن را «مطالعه سایبورگ» مینامند.
علاوه بر این، در تحقیقات اندرسون خدمه از دستگاهی ساخته شده توسط شرکت «PlenOptika» استفاده میکنند که نحوهی تغییر شماره چشم فرد در حین پرواز فضایی را بررسی میکند.
اندرسون میگوید: با استفاده از هر دوی این دستگاهها، ما میخواهیم درک بهتری از دوره زمانی نحوهی سازگاری چشم در شرایط ریزگرانش داشته باشیم. فضانوردانی که طولانی مدت در فضا ماندند، شاهد تغییرات ساختاری در چشم مانند صاف شدن چشم که منجر به تغییر در دید آنها شد و همچنین تورم در عصب بینایی بودند. مشخص نبود که چرا این اتفاق میافتد.
مزایای این تحقیقات در زمین
پرم سوبرامانیان «Prem Subramanian»، استاد چشمپزشکی، مغز و اعصاب و جراحی مغز و اعصاب در مرکز چشم دانشگاه سو آنشوتز-راجرز(Sue Anschutz-Rodgers) کلرادو در آرورا میگوید: با طولانیتر شدن سفرهای فضانوردان در آینده، اقدامات متقابل برای مقابله با این سندرم گام مهم بعدی است.
کار برای کشف اینکه چه چیزی باعث تغییرات چشمی ناشی از پروازهای فضایی میشود ادامه دارد، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
سوبرامانیان میگوید: ما باید چگونگی کاهش بروز مشکل را بیابیم، احتمالا پیش از اینکه به طور کامل بفهمیم چه چیزی باعث بروز آن شده است.
سوبرامانیان افزود: بیماریهای وجود دارد که باعث تورم عصب بینایی و کاهش بینایی میشوند. او گفت: درک بهتر از نحوه درمان این بیماری درک ما را از اتفاقاتی که در اینجا روی زمین رخ میدهد بهبود میبخشد.