شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو
معاینه فنی به فرایند بررسی سلامت خودرو گفته می‌شود. متخصصان مراکز معاینه فنی تمام قطعات و اجزای اصلی خودرو را در چند مرحله بازبینی کرده و نحوه عملکرد آنها را بررسی می‌کنند و در صورتی که خودرو دارای مشکل باشد برای تعمیر به مکانیکی ها ارجاع داده می‌شود و اگر خودرو فاقد مشکل باشد این مراکز، گزارشی مبنی بر سلامت و امنیت خودرو تهیه کرده و در اختیار مالک خودرو قرار می‌دهند.
براساس قانون تمام خودروهای خارجی و داخلی که سن آنها بیش از 4 سال است باید اقدام به اخذ معاینه فنی نمایند. و درصورت سرپیچی از این امر، از جانب پلیس راهنمایی و رانندگی اعمال قانون می‌شوند. شرایط گرفتن معاینه فنی ممکن است در هر سال، دستخوش تغییراتی شود. زیرا ممکن است استانداردهای مربوط به آلایندگی‌ها تغییر کنند و یا شرایط جدیدی برای امنیت سرنشینان خودرو در نظر گرفته شود.
چک کردن جلوبندی در معاینه فنی خودرو
برای اینکه بتوانید برای خودرو برگه معاینه فنی دریافت نمایید باید مدارک زیر را در هنگام مراجعه به مراکز مربوط به معاینه فنی خودرو به همراه داشته باشید.
• اصل کارت یا سند خودرو
• فرم تشخیص عیوب ظاهری خودرو
پس از دریافت نوبت از مراکز معاینه فنی، یک فرم تشخیص ایرادات ظاهری خودرو به شما تحویل داده می‌شود، این فرم را باید در مراحل بعدی معاینه فنی به همراه داشته باشید. همچنین مدارک شناسایی صاحب خودرو، کارت خودرو و یا سند مالکیت خودرو در هنگام مراجعه به مراکز معاینه فنی الزامی است.
بعد از مراجعه به مراکز معاینه فنی، اطلاعات خودرو در سیستم ثبت می‌گردد و یک بارکد به شما داده می‌شود که به‌وسیله آن اطلاعات شما در سیستم بالا می‌آید. پس از این مرحله باید هزینه لازم برای معاینه فنی را بپردازید تا بتوانید وارد صف، انجام معاینه فنی شوید. درصورتی که خودروی شما دارای مشکل خاصی نباشد، در همان روز می‌توانید معاینه فنی خودروی خود را دریافت نمایید.
همانطور که در بالا اشاره شد همه خودروهایی که کارکرد آنها بیش از 4 سال می‌باشند باید همه ساله برای دریافت معاینه فنی اقدام نمایند. در غیر این‌صورت اجازه تردد در سطح شهر نخواهند داشت. مدت زمان اعتبار معاینه فنی برای انواع وسایل نقلیه عبارت است از :
• موتور سیکلت، خودروی سواری شخصی و دولتی سبک؛ ۱ سال.
• خودروهای عمومی سبکوسنگین با عمر کمتر از ۱۰ سال؛ ۶ ماه.
• خودروهای عمومی سبکوسنگین با عمر بیشتر از ۱۰ سال؛ ۳ ماه.
بررسی میزان آلایندگی در معاینه فنی خودرو
برای اینکه بتوانید برای خودرو معاینه فنی اخذ نمایید بهتر است بدانید چه قسمت‌هایی از خودرو در هنگام اخذ معاینه فنی مورد بررسی قرار می‌گیرند. تا قبل از مراجعه به این مراکز، خودرو را چک کنید و مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد را حل نمایید.
در بدو ورود به مراکز مربوطه ابتدا پلاک خودرو با دوربین مخصوص خوانده می‌شود و پس از ثبت اطلاعات، خودرو را پذیرش می‌کنند. فرایند معاینه فنی خودرو شامل مراحل زیر است:
در مرحله اول خودرو به صورت چشمی بازرسی می‌شود و از نظر ظاهری مورد بررسی قرار می‌گیرد. مواردی که مدنظر بازرسان فنی است شامل:
• آینه‌ها
• شیشه‌ها
• برف پاک‌کن
• صدای اگزوز
• دود خروجی از اگزوز
• متعلقات اضافی بدنه
• چراغ‌های نور‌پایین و نوربالا
• چراغ راهنما
• سالم بودن بوقِ خودرو
• داشتن کمربند ایمنی
• بدنه (که نباید دفرمه باشد)
• میزان پوسیدگی و دفرمه بودن بدنه خودرو
• وضعیت لاستیک‌ها
• چراغ عقب (ترمز/ دنده عقب/ خطر/ چراغ پلاک)
• طلق چراغ‌های عقب
لازم به ذکر است که در این مرحله اگر لوازم و تجهیزات غیراستاندارد بر روی خودرو بسته شده باشند مانند بوق نامتعارف یا رینگ اسپرت و... خودرو از معاینه فنی رد می‌شود.
بررسی ظاهری خودرو در معاینه فنی خودرو
در این مرحله با کمک دستگاه مخصوصی که در اگزوز خودرو قرار داده می‌شود، میزان آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز را اندازه می‌گیرند که از حد مجاز تعیین شده بالاتر نباشد. درصورتی‌که میزان گازهای آلاینده که شامل دی اکسید کربن، مونواکسید کربن و … است، بیشتر از حد مجاز باشد معاینه فنی به خودرو تعلق نمی‌گیرد. و برای رفع ایراد به مراکز تخصصی ارجاع داده می‌شود.
از آنجایی که کمک فنرهای خودرو نقش مهمی در کنترل خودرو در پیچ‌های خطرناک و سرعت‌های بالا دارند و درصورت داشتن مشکل در هر یک از کمک فنرها، احتمال اینکه ماشین در پیچ جاده واژگون شود وجود دارد. به همین دلیل این آزمون اهمیت زیادی دارد. در این مرحله، کمک فنرهای خودرو را با دستگاه مخصوص که نتیجه را به صورت عددی و گرافیکی ثبت می‌نماید آزمایش می‌کنند و درصورتی که کمک فنرها قابلیت اصلی خود را از دست داده باشند، خودرو در معاینه فنی رد خواهد شد.
باتوجه به اینکه ترمز خودرو یکی از مهمترین مواردی است که امنیت خودرو و سرنشینان آن را تامین می‌کند در نتیجه این مرحله یکی از اصلی‌ترین مراحل بازرسی خودرو در معاینه فنی می‌باشد. در این مرحله، حد نهایی شتاب‌گیری ترمزها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد همچنین عملکرد ترمز دستی بررسی می‌شود. برای عبور از این مرحله نو بودن لنت‌ها و استفاده از روغن ترمز مناسب حائز اهمیت است.
در این مرحله با دستگاه سیستم تعلیق خودرو شامل شاسی، جلوبندی و... را تحت فشار قرار می‌دهند تا عملکرد آن را مورد ارزیابی قرار دهند. برای موفقیت در دریافت گواهی معاینه فنی باید اتصالات و قطعات سیستم تعلیق محکم باشند.
رانندگان می‌توانند قبل از مراجعه به مراکز معاینه فنی، چراغ‌های خودرو را از نظر میزان نوردهی، عدم وجود انحراف نور، جهت نور بالا و نور پایین و برد آن را مورد بررسی قرار دهند تا بتوانند موفق به اخذ معاینه فنی شوند. زیرا در این مرحله چراغ‌های خودرو توسط رایانه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
بررسی نور چراغ ها در معاینه فنی خودرو
در حالت استاندارد اگر فرمان خودرو را در حالت صاف قرار داده و فرمان را رها کنید، درصورتی‌که در ۱۰۰۰ متر، انحراف خودرو بیشتر از ۷ متر باشد، خودرو در معاینه فنی مردود خواهد شد.
زیرا این نشانه عدم تنظیم جلوبندی و فرمان خودرو است. البته این قانون، استاندارد تعیین شده برای این تست است و این آزمون نیز توسط دستگاه‌های موجود بررسی می‌شود. همچنین در این مرحله میزان باز و بسته شدن دهانه چرخ‌های خودرو مورد بررسی قرار می‌گیرند.
هدف از معاینه فنی خودرو علاوه بر عدم آلودگی هوا، جلوگیری از حوادث جاده‌ای و حفظ ایمنی سرنشینان خودرو است. در صورت رد شدن خودرو در معاینه فنی، راننده 15 روز فرصت دارد تا برای رفع مشکلات خودرو اقدام نموده و دوباره به مراکز معاینه فنی مراجعه نماید تا بتواند گواهی معاینه فنی خود را دریافت کند. اصلی‌ترین دلایل رد شدن در معاینه فنی عبارتند از:
• رد شدن در تست آلایندگی
• وجود مشکل در بدنه خودرو
• وجود ایراد در کمک فنرها
• ایراد داشتن ترمزها
• هم راستا نبودن چرخ‌های خودرو
گردآوری: بخش خودرو بیتوته
