خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - علیرضا نوری کجوریان: تداوم خشکی و تغییر اقلیم، شرایط استان مازندران را بیش از هر زمان دیگر سخت کرده است، سال‌های دور تصور خشکسالی در استان پر آب مازندران محال و دور از ذهن بود اما اینک خشکسالی به مازندران بیش از هر زمانی دیگر نزدیک شده است.
رد خشکی را بیش از همه جا در دشت‌های گسترده هراز و تجن می‌توان به نظاره نشست، شالیزارهایی که از تشنگی به عطش افتادند و از نفس ایستادند. خشکی دو هزار هکتار از اراضی میاندرود و هفت هزار هکتار در ساری از آثار و تبعات تغییر اقلیم است.
پیش یابی‌های هواشناسی نشان می‌دهد که بهار امسال کمتر از ۱۲۰ میلی متر باران در مازندران خواهد بارید و باران‌های اولین ماه بهار کام شالیزار را چندان سیراب نکرد. با این حال به رغم همه کم آبی و بی آبی‌ها برخی از شالیکاران موفق شدند مزارع خود را به نشاء برسانند و بیش از ۴۳ هزار هکتار از اراضی نشاء شد.
علی محمد رمضانی رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران سطح کل نشاء شالیزارها در مازندران را تاکنون ۴۳ هزار و ۸۲۴ هکتار اعلام کرد و افزود: از این میزان سطح نشاکاری ارقام محلی ۴۳ هزار و ۳۷۴ هکتار و ارقام پرمحصول ۴۵۰ هکتار بوده است.
نشای ۴۳ هزار هکتار شالیزار
رئیس اداره برنج سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تاکنون از میزان سطوح نشاکاری شده ۲۴ هزار و ۳۰۶ هکتار به صورت مکانیزه و ۱۹ هزار و ۵۱۸ هکتار به صورت سنتی نشاکاری شد.
کاهش بارندگی و درپی آن خالی شدن ظرفیت سدها و آب بندان ها، شرایط را برای کشاورزان مازندران سخت کرده است و کارشناسان ارتقای ظرفیت ذخایر آبی را راهکاری برای تسکین دردهای مازندران بیان می‌کنند.
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای مازندران گفت: با توجه به کاهش بارندگی‌ها در سال زراعی جاری با کاهش ۹۷۱ میلیون مترمکعب منابع آبی روبرو هستیم.
منصور رضایی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه در سال جاری میزان بارندگی و بارش برف کم بوده است، آثار و تبعات آن را قابل توجه دانست و گفت: تغییرات اقلیمی و افزایش تقاضاها زنگ خطر بحران خشکسالی را به صدا در آورده است و باید برای گذر از این وضعیت و بحران به مدیریت مصرف توجه داشته باشیم.
وی خشکسالی را یک حالت عادی از پدیده اقلیمی یاد کرد و گفت: تداوم کاهش بارندگی سبب خشکسالی می‌شود آن و از سوی دیگر روان آب‌ها و آورده‌ای رودخانه‌ای نیز کاهش می‌یابد.
وی کاهش ذخایر آب بندان ها و سدها را از دیگر اثرات خشکی برشمرد و گفت: ظرفیت سدهای استان ۴۵۰ میلیون متر مکعب است که در حال حاضر بخش قابل توجهی از آن خالی است.
ظرفیت سدهای استان ۴۵۰ میلیون متر مکعب است که در حال حاضر بخش قابل توجهی از آن خالی است
رضایی توسعه سدها را از این راهکارها برای گذر از بحران خشکسالی و بیان کرد و گفت: باید ظرفیت سدهای استان به یک میلیارد متر مکعب افزایش یابد.
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای مازندران همچنین با اظهار اینکه در سال جاری با کاهش ۲۹ درصدی بارندگی در استان روبرو بودیم، افزود: این میزان در قسمت غربی ۲۶ درصد، مرکزی ۳۱ درصد و شرق ۲۹ درصد بوده است.
وی با بیان اینکه میانگین بارندگی ۳۱ ساله در استان میزان بارش را ۶۳۱ میلیمتر را نشان می‌دهد، ادامه داد: میانگین بارش در سال قبل ۳۰۴ میلی متر و نصف بوده است.
رضایی آثار خشکسالی را بر آورد رودخانه‌ها قابل توجه دانست و گفت: به رغم کاهش ۲۹ درصدی بارندگی شاهد کاهش ۵۷ درصدی روان آب‌های رودخانه‌ای در استان هستیم.
روان آب‌های ۷ رودخانه بزرگ مازندران کاهش یافته است
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت کاهش ۸۹ درصدی روان آب‌های رودخانه تجن را سبب بروز بیشترین تنش ذکر کرد و گفت رواناب‌های ۷ رودخانه مهم استان نیز بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب است در حالی که طبق آمارهای سالانه این میزان باید بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون متر مکعب باشد.
وی با بیان اینکه ظرفیت ذخیره سدهای استان ۳۴۷ میلیون مترمکعب است، افزود: در حال حاضر ذخایر آب سدها ۱۴۷ میلیون متر مکعب است و ۲۶ درصد از ظرفیت سد شهید رجایی آبگیری شده است اما اوضاع در سد البرز بهتر است و از ظرفیت ۱۴۱ میلیون متر مکعب این سد ۸۷ میلیون مترمکعب آب گیری شده است.
تغییراتی در حوزه بارش‌ها، شرایط جوی تغییر و اقلیم سبب تشدید بحران خشکسالی در استان مازندران شده است و از سوی دیگر کاهش آورد رودخانه‌ها زنگ خطر خشکسالی را بیش از پیش طنین انداز کرده است.
کاهش ۳۰ درصدی بارندگی‌ها
حسن عنایتی رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر افزایش درجه دما، تغییر اقلیم و کاهش بارندگی را سبب تأثیر گذاشتن بر فرایند تولید دانست و گفت: در سال جاری میزان بارندگی‌ها نسبت به سال قبل حدود ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است و این مسئله سبب کاهش منابع آبی برای فصل کشاورزی شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران کاهش آورد رودخانه‌ها و عدم آبگیری کامل مخازن سدها را از دیگر مسائل و دغدغه‌ها بیان کرد و افزود: این مسائل به همراه افزایش دما سبب شد تا آب بنان‌ها نیز آبگیری خوب و مناسبی نداشته باشند.
عنایتی با اظهار اینکه منابع زیرزمینی نیز شرایط مناسبی ندارد، تصریح کرد: به رغم همه مشکلات می‌توان با مدیریت منابع از شرایط و وضعیت خشکسالی عبور کرد.
وی با بیان اینکه کشاورزان در زمینه راندمان آبی در سال‌های اخیر مدیریت خوبی انجام داده‌اند، یادآور شد: استان مازندران همانند سال‌های گذشته پر باران و پر آب نیست و باید از این شرایط استفاده کنیم و با شرایط کنونی و فعلی خود را سازگار و همراه کنیم.
عنایتی بهره گیری از آبیاری تناوبی را راهکاری برای گذر از خشکسالی و بحران دانست و گفت: گیاه برنج در چند مرحله به آب نیاز دارد که باید در این مراحل منابع آبی آن تأمین شود و علاوه بر این بهره گیری از کودهای پتاس برای کاهش تنش‌های آبی از دیگر راهکارها است.
مازندران بیش از ۴۰ درصد برنج کشور را تأمین می‌کند و پیش بینی می‌شود سطح قابل توجهی از مزارع استان در سال جاری دچار تنش آبی شود و برای بررسی این وضعیت قرار است وزیر نیرو به استان سفر کند.
