به گزارش رکنا به نقل از جماران، حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی ظهر امروز در دیدار جمعی از فعالان سیاسی، روزنامه نگاران و اقشار مختلف مردم به مناسبت عید سعید فطر، در سخنانی با اشاره به تفاوت میان براندازی و اصلاح‌طلبی عنوان کرد: بسیاری از اشکالات موجود در ساختار کشور از چند دهه پیش آرام آرام خود را نمایان کرده بود و دقیقا به همین خاطر هم ضرورت و نیاز به اصلاح از همان سال‌های دهه ۷۰ احساس شد.
وی با اشاره به ترکیب و مفهوم جمهوری اسلامی گفت: جمهوری تاریخ، معنا و لوازمی دارد. از دوران روم باستان، یونان و تا به امروز جمهوری به اشکال مختلف وجود داشته و توسعه یافته است و امروز اشکالی از آن در جهان وجود دارد که در حکمرانی موفق بوده‌اند. اما در مورد اینکه ترکیب «جمهوری اسلامی» معنا دارد یا خیر، باید بحث شود. مدافعان آن دلایلی دارند و معتقدان به ضدیت عرف و دین نیز برای خود فکت و استدلال دارند، اما شخصا معتقدم می توان اسلام را چنان دید و شناخت که جایگاه «عرف» را در عرصه حیات اجتماعی به رسمیت بشناسد، چنانکه امام برای آن جایگاه مهمی قائل بودند، و در شرایط خاص در فرایند راهبردن جامعه بر نقش آن از نظر اسلام صحه گذاشتند.
وی یادآور شد: من ابتدا از تعبیر «مردم سالاری دینی» استفاده کردم، اما بعدا آن را به «مردم سالاری سازگار با دین» اصلاح کردم که منظور از مردم سالاری، همان دموکراسی و از دین، دینی سازگار با عرف بود. اما متأسفانه امروز شاهدیم جمهوری اسلامی به سمت حکومت اسلامی تمایل پیدا کرده است.
سید محمد خاتمی به ذکر خاطره ای از دوران حضور امام در نوفل لوشاتو پرداخت و گفت: هنگامی که امام در نوفل لوشاتو حضور داشتند دکتر مصطفی رحیمی از روشنفکران آن دوران نامه ای را خطاب به امام در مخالفت با جمهوری اسلامی نوشت که من پیگیر رسیدن آن به دست امام بودم. بعد از چند روز از مرحوم حاج احمدآقا پرسیدم که «آیا آقا نامه را خواندند؟»، ایشان پاسخ داد که «بله، دو بار هم خواندند. اما گفتند ایشان(دکتر رحیمی) جمهوری اسلامی را جمهوری آخوندی فهمیده است و این مطالبی که ایشان گفته مربوط به حکومت آخوندی است؛ که درست می گوید. اما آنچه مدنظر ماست حکومت اسلامی است».
خاتمی گفت: مردم در همه پرسی تعیین نظام به کدام جمهوری اسلامی رأی دادند؟ اگر همان زمان می‌گفتیم که قرار است با اسلامی آن شما را تحت فشار قرار دهیم، آیا کسی به آن رای می‌داد؟
رییس دولت اصلاحات با اشاره به دیدگاه امام در خصوص جمهوری اسلامی گفت: کار بزرگ امام علاوه بر تبیین فقه پویا بر مبنا زمان و مکان، شرعی کردن عرف بود. آقای دکتر سعید حجاریان در سال‌های ابتدای اصلاحات گفت، تعبیر «ولایت مطلقه فقیه» از سوی امام، برای عرفی کردن شرع است، در حالی که من فکر می‌کنم این نظریه امام به معنای شرعی کردن عرف است.
رییس جمهور پیشین ایران با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی به حکومت به اصطلاح اسلامی میل کرده است و باید به جمهوری اسلامی بازگردد، اظهار کرد: می‌گویند اگر زنانی روسری شان تا نصف سر عقب باشد، بچه های خودمان هستند، اما اگر روسری کاملا افتاد و چهار تار مو بیشتر آشکار شد، دیگر بچه‌های خودمان نیستند! بله، مذاق اسلام با ولنگاری مخالف است، ولی اسلام دین رکود نیست و با توجه به زمان و مکان انعطاف دارد.
وی با اشاره به شعار زن، زندگی، آزادی گفت: من از این شعار به عنوان یک «شعار زیبا» تعبیر کردم، اما معتقدم اگر زندگی می‌خواهیم، زندگی در براندازی پیدا نمی شود؛ چرا که در آن صورت ایران روزگار خوبی نخواهد داشت و آشوب و ناآرامی های سنگینی را در پی خواهد داشت.
خاتمی با اشاره به تفاوت های اصلاح طلبی و براندازی گفت: اصلاح طلبان می گویند وضع امروز مساوی با جمهوری اسلامی نیست و باید با روش های مسالمت آمیز اصلاح شود، اما براندازان می گویند جمهوری اسلامی همین است و باید برانداخته شود.
