اگر اخبار فناوری را دنبال می‌کنید، می‌دانید که هوش مصنوعی مولد یا زایا (generative AI) از اوایل ۲۰۲۳ به یک فناوری ترند تبدیل شده است و چت‌بات هوش مصنوعی ChatGPT و مدل هوش مصنوعی Stable Diffusion که بر پایه بهره‌مندی از این فناوری به‌وجود آمده‌اند، در مدت کوتاهی بسیار محبوب شده‌اند.
در‌کل هوش مصنوعی مولد توجه بسیاری از افراد را جلب کرده و درحال متحول‌کردن زندگی ماست. برخی از افراد مشتاق هستند از تمام توانایی‌های بالقوه این فناوری که می‌توانند مفید واقع شوند، استفاده کنند و برخی دیگر در مورد سوءاستفاده از آن برای اهداف خطرناک نگران هستند.
در این مطلب قصد داریم ۸ مورد از پیش‌بینی‌های مرتبط با اینکه هوش مصنوعی مولد را که چگونه می‌تواند زندگی ما را تغییر دهد، بیان کنیم تا از تأثیرات مورد انتظار این فناوری روی زندگی بشر، تصویر واقعی‌تری به شما ارائه دهیم.
رسانه مصنوعی یا به بیان دیگر، رسانه ایجادشده توسط هوش مصنوعی، در آینده‌ای نه‌چندان دور متداول خواهد شد؛ بنابراین اکثر محتواهایی که از طریق نمایشگرهای مختلف می‌بینید، توسط AI ایجاد خواهند شد، نه انسان واقعی. اگرچه اکنون هم از هوش مصنوعی برای تولید محتوا نیز کمک گرفته می‌شود؛ اما استفاده از این ابزار به‌عنوان یک دستیار با بهره‌مندی از آن به‌عنوان تهیه‌کننده، دو موضوع متفاوت از یکدیگر هستند.
در نخستین حالت اکثر بخش‌های محتوا توسط انسان تولید می‌شود و هوش مصنوعی تنها برای سرعت بخشیدن به کار و انجام تنظیمات لازم به انسان کمک می‌کند؛ بنابراین نقش محدودی دارد؛ اما زمانی که به‌عنوان تهیه‌کننده استفاده شود، اکثر بخش‌های محتوا به دست خود هوش مصنوعی ایجاد می‌شود و انسان بدون اینکه دخالت زیادی در کار داشته باشد، تنها در پشت‌صحنه فرایند را مدیریت و نتایج به‌دست‌آمده را بازنگری و تصحیح می‌کند.
یکی از معضلات انکارناپذیر استفاده از AI مولد، سوءاستفاده برخی از افراد از آن برای جعل هویت مردم است. اکنون فناوری دیپ فیک مشکلات مشابهی را به‌وجود آورده است. بدون تردید با پیشرفت شگفت‌انگیز این فناوری در آینده، تشخیص اینکه چه چیزی واقعی و چه چیزی جعلی است، بسیار دشوارتر می‌شود.
البته مشاهیر و چهره‌های سرشناس اطلاعاتی در مورد جعل هویت با هوش مصنوعی دارند و چنانچه قربانی این فناوری مخرب شوند، سریعاً اطلاع‌رسانی و از خود دفاع می‌کنند؛ اما متأسفانه عموم مردم غالباً با چنین معضلی آشنا نیستند و اگر هویتشان به این شکل جعل شود، نمی‌توانند از خود دفاع کنند.
پیشرفت هوش مصنوعی مولد درزمینه جعل تصویر یا ویدیوی افراد می‌تواند عموم مردم را به دردسر بیندازد. از سوی دیگر، ابزارهای تقلید صدا هم روزبه‌روز بهتر می‌شوند و شاید در آینده نه‌چندان دور فردی با قصد فریب و کلاه‌برداری با شما تماس بگیرد و وانمود کند دوستتان است.
بهبود کارایی فعالیت‌های اداری و دفتری یکی از زمینه‌هایی است که AI مولد می‌تواند در آن واقعاً مفید واقع شود.
گوگل این فناوری را در سرویس‌های کاری خود ازجمله جیمیل، داکس، شیت و... ادغام کرده و مایکروسافت نیز از این ابزار در اپلیکیشن‌های آفیس ۳۶۵ استفاده کرده است. اکنون تقریباً تمام اپلیکیشن‌های کاربردی ازجمله فتوشاپ، اسلک، آسانا، میل چیمپ، کانوا و بسیاری از اپلیکیشن‌های محبوب دیگر از هوش مصنوعی مولد بهره‌مند هستند. چنین اپلیکیشن‌هایی باعث رفع نیاز به انجام بسیاری از کارهای فیزیکی و تکراری ضروری در محیط‌های کاری شده‌اند و این امکان را فراهم کرده‌اند که کارمندان بیشتر روی برنامه‌ریزی و افزایش خلاقیت تمرکز کنند.
گوگل و مایکروسافت به‌تازگی ابزار هوش مصنوعی خود را در موتورهای جستجوی خود ادغام و این امکان را فراهم کرده‌اند که کاربران بتوانند در هنگام جستجوی موضوعات مختلف، از طریق چت پاسخ خود را آنی دریافت کنند. ایجاد ChatGPT اکنون باعث ایجاد چند چت‌بات AI هوش مصنوعی دیگر شده که حتی برخی از آن‌ها توانایی رقابت با این مدل هوش مصنوعی محبوب را نیز دارند؛ بنابراین پیدایش چت‌بات‌های هوش مصنوعی توانمند از همین حالا شروع شده است و در آینده تنها شاهد سریع‌تر‌شدن چنین روندی هستیم.
قطعاً اگر از یک چت‌بات با حالت گفت‌وگو در مورد یک موضوع سؤال بپرسید، در مقایسه با زمانی که چند مقاله نمایش‌داده‌شده در نتایج جستجوی گوگل را بخوانیم، سریع‌تر به جوابمان می‌رسیم. گوگل کردن موضوعات امروزه کاملاً متداول شده است و شاید در آینده سؤال پرسیدن از یک چت‌بات جستجو نیز متداول شود.
البته موضوعاتی هم هستند که هرگز نباید در مورد آن‌ها از چت‌بات سؤال کنیم؛ زیرا چت‌بات‌ها همیشه اطلاعات درستی ارائه نمی‌کنند و در برخی از موارد اطلاعات نادرست و تحریف‌شده‌ای تحویل می‌دهند؛ بنابراین بهترین کار این است که برای دریافت جواب سؤالات ساده از چت‌بات‌های AI استفاده کرده و سپس تحقیق جامع و کاملی را در مورد موضوع مورد‌نظر خود آغاز کنید.
اکنون ابزارهایی برای ایجاد وب‌سایت بدون کد‌نویسی ایجاد شده است و AI می‌تواند کارایی چنین ابزارهایی را وارد سطح جدیدی کند. در آینده هوش مصنوعی نه‌تنها در ایجاد وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های وب به انسان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند آن‌ها را به‌صورت خودکار نیز اجرا نماید.
به بیان دقیق‌تر، هوش مصنوعی می‌تواند در آینده از توانایی‌هایی مثل ایجاد و انتشار محتوا، ایجاد تقویم قابل ویرایش، پاسخ‌دهی به مشتریان، پیگیری ایمیل‌ها و به‌روزرسانی کد خودش برخوردار شود؛ البته هنوز هم به کمک انسان نیاز خواهد داشت؛ اما نیازی نیست صاحبان وب‌سایت همیشه درگیر مدیریت فعال وب‌سایت خود باشند و وقت آن‌ها برای انجام سایر فعالیت‌ها آزاد خواهد شد.
استفاده از این ابزار برای ساخت تصاویر ساختگی درست مانند استفاده مردم از فیلترها برای ایجاد تصاویر مناسب برای شبکه‌های اجتماعی است. ممکن است در آینده افراد از AI برای جعل‌کردن چنین تصاویری استفاده کنند. ممکن است هوش مصنوعی در آینده در انجام این کار به‌قدری خوب عمل کند که تشخیص تصاویر ساختگی از تصاویر واقعی دیگر ممکن نباشد؛ بنابراین اگر فردی را نشناسید یا شناختی روی او نداشته باشید، ممکن است نتوانید تشخیص دهید که او واقعاً همان‌طور که شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند، زندگی می‌کند یا خیر.
درحال‌حاضر برای ایجاد یک تصویر شبکه اجتماعی ساختگی باید کمی با فتوشاپ آشنا باشید، اما درصورت استفاده از ابزار هوش مصنوعی مولد تنها کافی است تصاویر مورد‌نظر خود را در آن وارد کنید و خروجی مورد‌نظر خود را شرح دهید. سپس هوش مصنوعی می‌تواند بفهمد چه شکلی هستید و تصویر مورد‌نظر شما را ایجاد کند.
AI مولد می‌تواند در حوزه توسعه آموزش آنلاین و بازی نیز وارد شود. ممکن است در آینده مسئولین پلتفرم‌هایی مثل انجمن یادگیری آنلاین اسکیل شر (skillshare) و یودمی (Udemy) آمریکا از هوش مصنوعی مولد برای طراحی دوره‌های درسی شخصی‌سازی‌شده برای دانش آموزان به‌عنوان جایگزینی برای رویکرد one-size-fits-all (استفاده از یک شیوه آموزشی برای تمام افراد) استفاده کنند که اکنون رویکرد متداول آموزشی در مدارس آمریکاست.
دامنه کاربرد AI مولد در حوزه توسعه بازی گسترده‌تر است. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از هوش مصنوعی برای ایجاد عناصر لازم برای بازی مثل مدل‌های سه‌بعدی و انیمیشن‌ها، روند طراحی و ایجاد بازی را سریع‌تر کنند. این افراد حتی می‌توانند از آثار هنری ایجادشده توسط هوش مصنوعی مولد ایده بگیرند و از آن‌ها در بازی‌های ساخته‌شده مرتبط استفاده کنند.
ممکن است به‌زودی چت‌بات‌ها در اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، اسپیکرهای هوشمندهای، مرورگرهای وب، پلتفرم‌های فروش آنلاین، اپلیکیشن‌های وب، اپلیکیشن‌های ناوبری و سیستم‌عامل‌هایی مثل ویندوز، مک او‌اس و کروم او‌اس ادغام شوند. احتمالاً در آینده هر یک از چت‌بات‌ها برای اهداف خاصی طراحی خواهند شد.
برای مثال چت‌باتی در گوگل مپ بهترین رستوران‌های سروکننده غذاهای گیاهی در منطقه شما را خلاصه معرفی می‌کند یا چت‌باتی در نتفلیکس برای پیشنهاد ویدیوها به کاربر، براساس ویدیوهایی که قبلاً دیده، ایجاد شده است. در آمازون هم چت‌باتی برای پیشنهاد یک کالا به کاربر و در ویندوز چت‌باتی برای کمک به کاربر جهت تشخیص مشکلات فنی و رفع باگ‌ها ایجاد شده است (بنابراین برای رفع این مشکلات نیازی به جستجو در موتورهای جستجو مثل گوگل نیست).
همان‌طور که گفتیم، این فناوری درحقیقت یک ابزار است و خروجی ابزارهای مختلف به نحوه استفاده ما از آن‌ها بستگی دارد؛ به عنوان مثال اینترنت هم می‌تواند مفید باشد و هم مخرب؛ اما قطعاً در دنیای امروز هیچ‌‌کس نمی‌تواند برای مصون ماندن از خطرات ناشی از استفاده از اینترنت و مقابله با این خطرات، آن را کنار بگذارد؛ این موضوع در مورد هوش مصنوعی مولد هم کاملاً صدق می‌کند و برای محافظت از خود در برابر این فناوری، تنها می‌توانیم با خطرات و معایب استفاده از آن آشنا شویم. همچنین در آینده برای کاهش خطرات استفاده از این فناوری باید قوانین و محدودیت‌های لازم اعمال شود.
