با نزدیک شدن به فصل گرما، چالش مصرف برق و راهکارهای جلوگیری از هدررفت آن به یکی از موضوعات مهم در کشور تبدیل شده است. در همین زمینه هر ساله طرح‌های مختلفی همچون تغییر ساعات اداری، طرح نصب کنتورهای هوشمند و … در دستور کار قرار می‌گیرد. اما اینکه این طرح‌ها چقدر تاثیرگذار باشد محل پرسش است؟
کارشناسان معتقدند تغییر ساعات اداری در صرفه‌جویی برق در حد سه تا چهار درصد است. محمدرضا سهیلی، کارشناس حوزه مدیریت برق گفت: این میزان صرفه‌جویی صرفاً بر زندگی افراد مفید واقع می‌شود و در سطح کلان نقش چشم‌گیری ندارد.
همچنین ساز اجرای طرح‌هایی نظیر نصب کنتورهای هوشمند صرفا در اوج مصرف کوک می‌شود. در حالی که با گذر از این بازه زمانی فراموش می‌شود.
پرویز غیاث‌الدین، دبیر سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق گفت: وعده پیگیری این طرح بیش از ۲۰ سال در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: حتی در مقطعی وزارت نیرو قول نصب ۲۰ هزار کنتور هوشمند را داد. اما در حال حاضر تعداد آن به بیش از ۱۰۰ عدد هم نمی‌رسد. چراکه زیرساخت‌های لازم برای عملی شدن آن وجود ندارد.
با این حساب مشخص است که نمی‌توان به تاثیر اجرای راه‌حل‌های مذکور در صرفه‌جویی برق دل خوش کرد. حال باید دید آیا با تکیه بر ظرفیت تولید برق نیروگاه‌ها می‌توان تابستان پیش‌رو را بدون قطعی برق پیش‌بینی کرد یا خیر؟
از آغاز کار دولت سیزدهم، علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو، ایجاد ۴۰ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی را در طول چهار سال به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی خود معرفی کرد. در همین زمینه امیدواری‌ها نسبت به رفع مشکل خاموشی بخش خانگی و محدودیت‌های برق صنایع در اوج مصرف به وجود آمد.
تابستان ۱۴۰۱ فرارسید و وعده محرابیان تا حدودی به ثمر نشست، اما مشکل به صورت کامل برطرف نشده بود. در مصداقی بارز می‌توان به قطعی برق شهرستان ورامین در اواسط خرداد ۱۴۰۱اشاره کرد. با وجود جو آرام هوا در این منطقه، برق بخش وسیعی از مرکز شهرستان قطع شد و با وجود گرمای شدید، شرایط سختی برای مردم رقم خورد.
صنایع نیز از ترکش خاموشی‌ها در تابستان در امان نماندند. حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در این باره به روزنامه تعادل گفته بود: کشور با ناترازی تولید و مصرف برق مواجه است. این موضوع به شرکت‌های بورسی لطمه می‌زند و در نتیجه مردمی که سهامدار هستند ضرر می‌کنند. به این ترتیب صنعت، پتروشیمی و فولاد نیز متحمل ضرر می‌شوند.
پیام باقری، رئیس سندیکای صنعت برق، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: در حال حاضر کشور با ناترازی ۱۲ هزار مگاواتی در تولید و مصرف برق مواجه است. سال‌هاست که مصرف برق در کشور از تولید پیشی گرفته و معادله منفی‌ای میان عرضه و تقاضا رقم خورده است. برای عبور از این بحران دو راه وجود دارد، یا تولید افزایش پیدا کند یا مصرف کنترل شود.
به نظر می‌رسد نه تنها روی روش‌های صرفه‌جویی نمی‌توان حساب باز کرد بلکه ظرفیت نیروگاه‌ها نیز کفاف مصرف را نمی‌دهد. چراکه سرمایه‌گذاری کلان در این زمینه صورت نگرفته است. دولت هم که منابع کافی برای هزینه در این بخش ندارد. این در حالی است که مصرف برق روز به روز در کشور افزایش پیدا می‌کند.
شاید تمرکز بر منابع تجدیدپذیر بتواند در این زمنیه کمک‌کننده باشد. لازمه تولید در این بخش امنیت سرمایه‌گذاری است، یعنی دولت تضمین دهد برق تولیدی تجدیدپذیرها را می‌خرد و پول آن را نیز به موقع پرداخت می‌کند. تمرکز بر این موضوع علاوه بر خاصیت تسهیل‌گری که در تامین برق دارد به تشویق سازمان‌های خصوصی برای حضور در عرصه نیز منجر شود.
