تحریریه پارسینه| پدیده پیچیده خودکشی و متأسفانه افزایش آمار آن در کشور موجب شد تا دوباره درباره علل وقوع و نحوه مقابله و پیشگیری از آن صحبت کنیم. در جامعه امروز ایران که مسائل مختلف اجتماعی، امنیتی و اقتصادی، امید به زندگی در بسیاری از ایرانیان را تحت تأثیر قرار داده، قطعاً حوادثی از جمله خودکشی شیوع غیرقابل پیش بینی داشته و از این رو توصیه می شود برای حفظ جان عزیزان و افراد نزدیکتان از یک سو و از سویی دیگر رعایت اصول بهداشت روانی، به این مطالب توجه ویژه داشته باشید.
برپایهٔ آمارهای غیر رسمی روزانه بیش از ۱۳ نفر در ایران خودکشی می‌کنند. بیشتر خودکشی‌ها در میان افراد ۱۵ تا ۳۵ ساله روی می‌دهد. طبق اعلام وزارت بهداشت، در سال ۱۳۹۷ خورشیدی، ۱۰۰ هزار نفر خودکشی کردند. به‌طور متوسط از هر ۱۰۰ هزار تن ایرانی، ۱۲۵ نفر اقدام به خودکشی می‌کنند که از این تعداد ۶ نفر جان خود را از دست می‌دهند.
مشکلات اقتصادی، بیماری‌های روانی، جبر فرهنگی، مسائل سیاسی و فشار‌های اجتماعی برخی از سبب‌های اصلی خودکشی در کشور ایران به‌شمار می‌آیند.
آمار رسمی که تقریباً در یک دهه بین سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ منتشر شد و از آن به بعد نتیجه پژوهش‌ها و آمار صحیحی از میزان خودکشی وجود ندارد!
زنان و دختران از گروه‌های آسیب‌پذیر در معرض خودکشی در ایران هستند. در سال ۲۰۰۷ میلادی، ایران سومین کشور جهان بوده که در آن شمار خودکشی زنان در حال پیشی گرفتن از مردان بوده‌است. بر پایهٔ یک پژوهش که در سال ۱۳۸۷ خورشیدی منتشر شده‌است، میزان خودکشی زنان ایرانی دو برابر مردان بوده‌است. این پژوهش همچنین مصرف بیش از حد دارو را شایع‌ترین روش خودکشی در میان ایرانیان یافته‌است. حلق‌آویز کردن و خودسوزی، به‌ترتیب رایج‌ترین روش‌های خودکشی در میان مردان و زنان بوده‌اند اما اخیراً با توجه به اظهارات برخی مقامات و افراد مطلع، برخی دیگر از انواع خودکشی همچون سقوط از ارتفاع و مصرف دارو و مواد مخدر هم به شدت در سالهای اخیر رایج شده و به این لیست الحاق می شود.
هر چند مرجع قابل اتکا و رسمی برای دسترسی به آمار دقیق خودکشی در ایران نیست، اما برخی شواهد و اطلاعات از سوی منابع موثق و مطلع حاکی است این رویداد تلخ در سطح کشور در حال وقوع است و از سوی دیگر سن خودکشی هم متأسفانه کاهش معنی داری پیدا کرده است. تازه این تمام ماجرا نیست و درباره توزیع خودکشی ها در بین هر دو جنس و یا موفق و ناموفق بودن منجر به جراحت و صدمه هم آمار قابل استنادی وجود ندارد و برخی پژوهشگران معتقدند آمار هر دو نوع موفق و ناموفق خودکشی بیشتر از میزانی است که تخمین می توان زد.
در مهر ماه ۱۳۹۴ خورشیدی، فاطمه دانشور رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران اعلام کرد که طی سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ خورشیدی ۱۱۱ کودک در تهران خودکشی کرده‌اند. این آمار از بیمارستان لقمان تهران و مربوط به خودکشی به روش مسمومیت بوده‌است و کودکان خودکشی‌کرده ۸ تا ۱۳ سال سن داشته‌اند.
جامعه‌شناسان، پنج دلیل را برای خودکشی کودکان و نوجوانان ایرانی نام برده‌است که عبارتند از:
۱) اختلالهای روانی از جمله اختلال کنترل تکانه و بیش فعالی درمان نشده و نقص توجه.
۲) افسردگی معالجه نشده و رها شده.
۳) فشار گروه و نقش همسالان .
۴) تأثیر تلویزیون، رسانه ها، شبکه های اجتماعی، شخصیتهای محبوب و سلبریتیها و اعدام‌های خیابانی.
۵) ازدواج‌های اجباری در برخی از استان‌های ایران.
۶) کنترل گری والدین، کم توجهی به کودک و فرزند و عدم ارتباط صمیمی بین خانواده و فرزند.
۷) تعارض هویت جنسی که موجب خودکشی دگرباشان جنسی می‌شود.
یافته‌های پژوهشی که با تهیهٔ پرسش‌نامه از ۳۲۳ (۱۵۹ پسر و ۱۶۴ دختر) دانش‌آموز ۱۴ تا ۱۷ سالهٔ شهر اصفهان انجام و در سال ۱۳۸۰ خورشیدی منتشر شده‌است، نشان می‌دهد که رواج افسردگی بالینی در میان نوجوانان حدود ۴۳٫۴٪ و رواج افکار خودکشی در میان آنها ۳۲٫۷٪ بوده‌است. در این پژوهش مشخص شده‌است که ۵۵٫۵٪ دختران و ۳۰٫۸٪ پسران به افسردگی متوسط یا بالاتر مبتلا بوده‌اند.
این پژوهش همچنین نشان داده‌است که بیش‌ترین رواج افکار خودکشی (۵۸٫۳٪) در میان نوجوانانی وجود داشته که رفتار والدینشان را سختگیرانه (کم‌عاطفه و پرکنترل) توصیف کرده‌اند، و کم‌ترین رواج افکار خودکشی در میان نوجوانانی وجود داشته‌است که رفتار والدینشان را دموکراتیک (پرعاطفه و کم‌کنترل) ارزیابی کرده‌اند. رواج افکار خودکشی در میان دختران بیشتر از پسران بوده‌است
ماجرای بد این روایت آنجاست که بدانیم عمل خودکشی در کودکان و نوجوانان کشورمان به شکل تکان دهنده ای در حال وقوع است، هر چند بسیاری از خانواده ها، اولیای مدارس و مراجع ذیربط و حتی شاهدان عینی بنا بر ملاحظاتی علت مرگ متوفی را سانسور و انکار می کنند، اما باید دانست اگر ریشه وقوع این حوادث رنج آور و تکان دهنده کشف، افشا، پیشگیری و مداوا نشود، قطعاً ضربه بزرگی بر پیکره خانواده ها و جامعه برجای خواهد گذاشت که کوچکترین آن از بین رفتن سرمایه ها و استعدادهای کم نظیر و در ابعاد وسیعتر فروپاشی جامعه است که نتیجه آن سقوط سلامت و بهداشت روانی در میان افرادی است که این ترومای وحشتناک را در کنار سایر معضلات جامعه امروز ایران باید پذیرا بوده، تحمل و ادراک کنند.
ورود کرونا به ایران تا تأخیر در ورود و تولید واکسن و درمان عمومی و بازگشت جامعه ایران با عقب افتادگی بیش از یکسال به نسبت کشورهای توسعه یافته جهان برای حاکم شدن آرامش و برقراری ریتم عادی زندگی، تبعات و آسیبهای بسیار زیاد و جبران ناپذیری بر مردم تحمیل کرد و هر چند آثار شوم کرونا بر تمامی زمین مشهود بود، اما تلخی آن برای کشورهای فقیر، عقب افتاده، کمتر توسعه یافته و تحت تحریم بسیار زیاد و به نوعی وحشتناک بود از جمله افسردگی و خشم در بین افراد آنهم در سنین کودک و نوجوان در سطح جامعه!
کودکان، نوجوانان و نهایتاً جوانان از گروه افرادی در جامعه به حساب می آیند که به شدت در برابر انزوا، افسردگی، نا امیدی و سایر علل آزار دهنده آسیب پذیر هستند و قطعاً خودکشی یکی از راه های قابل دسترس برای رهایی از افکاری است که این گروه در مسیر خلاصی از آن و حل مسائلشان بسیار نا توانند.
در تعریف خودکشی به عملی عامدانه اشاره شده که باعث مرگ فرد می‌شود. خودکشی پدیده مرموز است و می‌تواند علل گوناگون و پیچیده‌ای داشته باشد. ناامیدی، اختلالات روانی (نظیر افسردگی، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، اختلال طیف اوتیسم)، اختلات فیزیکی (مانند سندرم خستگی مزمن)، شکست عشقی، اعتیاد به الکل، سوء مصرف مواد یا دارو، می‌توانند به خودکشی ربط داشته باشد و ثابت شده که این عوامل فرد را بیشتر در معرض خودکشی قرار می‌دهد.
اغلب، عوامل استرس‌زا مانند مشکلات مالی، مشکلات شغلی، مشکلات تحصیلی یا مشکلات ارتباط بین فردی (مانند طلاق یا قطع رابطه)، آزار دیگران یا قلدری نیز ممکن است در این میان نقش داشته باشند.
تهدید به خودکشی در کودکان، رفتاری بسیار پیچیده و خطرناکی است. موضوعی عجیب و البته دردناکی که در برخی خانواده‌ها دیده می‌شود. مهم‌ترین دلیل این موضوع بی توجهی والدین است. می‌دانستید که اکثر کودکان قبل از خودکشی از خود نشانه‌هایی بروز می‌دهند که اگر بی توجهی شود جبران ناپذیر است. تهدید به خودکشی در کودکان علت روانشناختی دارد و در نتیجه فشار‌های عصبی حاصل از مسائل اجتماعی، فرهنگی و محیطی است.
دوران کودکی فرصت بسیار حساسی است. بچه‌ها علی رغم آن چیزی که شما فکر می‌کنید همه چیز را می‌فهمند و به دلیل حساسیت و ضعف آنها در برخورد با مشکلات، نمی‌توانند آنها را هضم کنند. اگر احساس کردید کودک شما افسرده یا غمگین و نا امید است بهتر است هر چه زودتر او را به یک مشاوره کودک و نوجوان نشان دهید. تهدید به خودکشی در کودکان قابل درمان و بررسی است به شرطی که آموزش‌های روانشناختی را هم شما ببینید و هم کودکتان.
از سوی دیگر پدران و مادران یک سری باور‌ها و اطلاعات غلط در مورد خودکشی کودکان و نوجوانان دارند. والدین محترم بدانند که هر نشانه‌ای از افسردگی کودکان نوعی هشدار است و باید آنها را جدی گرفت. متاسفانه گاهی به راحتی از کنار این موضوع مهم رد می‌شوند و زمانی می‌فهمند که خیلی دیر است و کودکشان را از دست داده اند.
اما باور‌های درست در مورد تهدید به خودکشی در کودکان چیست؟
هدف کودکان از خودکشی صرفا مرگ نیست.
بیشتر کودکانی که به خودکشی فکر می‌کنند معمولا سر خود بلا می‌آورند.
خودکشی بدون هشدار رخ نمی‌دهد و حتما قبل از آن کودک دچار افسردگی می‌شود.
در برخی کودکان افکار خودکشی دائمی است و در برخی دیگر پس از مدتی از بین می‌رود.
یکی از دلایل خودکشی در کودکان، استرس و اضطراب از زندگی و آینده کودک است.
مشکلات خانوادگی
همچنین گفته می شود علت اصلی خودکشی در کودکان مشکلات خانوادگی است. کودکی که از بدو تولد صدای درگیری‌های پدر و مادر را گوش داده و آنها را لمس کرده، قطعا تمام این حس‌های منفی را در خود ذخیره می‌کند. این کودک هر چه بزرگتر می‌شود بیشتر می‌فهمد و بیشتر به انتها می‌رسد. او شاهد خودخواهی پدر و مادرش است. این کودک به شدت تحت فشار است مخصوصا کودکان طلاق که عملا باید خود را به دو قطعه کنند تا هم کنار مادر باشند و هم کنار پدر.
کودکی که از محیط امن خانواده محروم است چه بلایی سرش خواهد آمد؟ کودکی که آواره شده را چطور می‌توان تسکین داد؟ این هشدار جدی است. والدین عزیز در این شرایط کودک شما حتی با مرگ خود می‌خواهد توجه شما را جلب کند. او را ببینید و به او محبت کنید. مشکلات را کنار بگذارید. اگر به فرزند خود فکر می‌کنید به خاطر او از خود گذشتگی کنید.
نقش خانواده در جلوگیری از خودکشی کودکان
مهم است که بدانیم آیا کودک ما به خودکشی فکر می‌کند؟ اگر چنین است، نشانه‌ای است که کودک درد و رنج زیادی را تحمل می‌کند. از آنجایی که کودکان معمولاً از اندیشه‌ها و نگرانی‌هایشان به ما چیزی نمی‌گویند، بهتر است از آنها به صراحت بپرسیم که آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اند که به خود آسیب بزنند؟ باید از کودکان پرسید و با حوصله به آنها گوش داد، چون نادیده گرفتن آنها، خود می‌تواند عاملی برای تصور بی‌ارزش پنداشتن خود و افسردگی در آنها شود.
هنگامی که متوجه شدیم فرزند ما به خودکشی فکر می‌کند، اولین اقدام تماس با یک متخصص کودکان است تا کودک را از جهت ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای معاینه کند و درصورتی که صلاح ببیند کودک ما را به یک روانپزشک ویژهٔ کودکان ارجاع دهد. یادمان باشد که برای بازداشتن افکار خودکشی در کودک به کمک وراهنمایی مشاور نیاز داریم و نباید بدون آگاهی و به تنهایی اقدام به منصرف کردن کودک‌مان از خودکشی کنیم. والدین می‌توانند با کمک مشاور مهارت‌های حل مسئله را به کودک خود آموزش دهند. مثلاً از کودکان بپرسند که در موقعیت‌های مختلف چه کاری انجام می‌دهند؟ و نظرشان دربارهٔ دلیل برخی از اتفاقاتی که از دید آنها ناخوشایند است چیست؟ طرح این پرسش‌ها با کودکان و پاسخ‌های مناسب به آنها، به کودک کمک می‌کند که در برابر رویداد‌ها آگاهی، آمادگی و مقاومت بیشتری پیدا کند و به سرعت در دام افسردگی و ناامیدی نیافتد.
نقش مدرسه در جلوگیری از خودکشی کودکان
در ایالات متحدهٔ آمریکا، هر سال گروهی از متخصصان روانشناسی کودک همراه تیمی از دستیاران روان‌پزشکی به مدارس می‌روند و برای دانش‌آموزان پایه‌های اول و دوم ابتدایی دوره‌های پیشگیری از خودکشی برگزار می‌کنند. این گروه هر سال طبق برنامه زمانی مشخصی (چهار بار در سال) به مدارس می‌روند و علاوه بر صحبت با کودکان دربارهٔ خودکشی، از آنها آزمون‌هایی می‌گیرند تا کودکانی را که بیش از دیگران در خطر اقدام به خودکشی هستند شناسایی کنند و در صورت نیاز مورد پی‌گیری درمانی و مشاوره‌ای قرار دهند. به نظر می‌رسد تشکیل چنین گروه‌هایی در مدارس تمام کشورها، خصوصاً کشورهای درحال‌توسعه که اقدام به خودکشی کودکان در آنها بیشتر است، ضروری است.
نقش جامعه در جلوگیری از خودکشی کودکان
هرکسی که با کودکان سر و کار دارد، باید هوشیار باشد که کودکان در هر سنی می‌توانند در برابر افکار خودکشی آسیب‌پذیر باشند. جدی گرفتن این مساله و مداخلهٔ مسئولانه در آن، ممکن است مانع تلاش کودکان برای خودکشی بشود. آگاهی بخشی عمومی درباره خودکشی می‌تواند منجر به تغییر دید افراد جامعه نسبت به این پدیده شود. با درک بهتر این موضوع، هر فرد جامعه می‌تواند بعد از شنیدن خبر خودکشی یک کودک به جای ابراز تأسف یا بروز واکنش احساسی، به فکر درمان این آسیب از راه پیشگیری از عوامل آن بیفتد.
دلایل و علائم افسردگی در نوجوانان
برای آگاهی از دلایل و علائم افسردگی در نوجوانان باید بدانیم دوران نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی هر فرد می‌باشد. این دوران اوج غرور یک فرد می‌باشد. دوره‌ای که در عین نادانی و احساساتی بودن، فرد خود را عاقل و منطقی‌ترین انسان می‌داند. دوره‌ای که انسان‌ها جز اعتقادات خود به هیچ چیزی اعتماد نمی‌کنند. به همین دلیل بروز مشکلاتی مانند افسردگی در نوجوانان، بسیار شایع و آسیب زننده می‌باشد. به همین دلیل در صورت عدم تشخیص به موقع افسردگی در نوجوانان می‌تواند، آسیبهای جدی را به همراه داشته باشد.
دلایل افسردگی در نوجوانان
بداخلاقی در نوجوانان بیشتر از هر سنی بروز پیدا می‌کند. تفکرات آنها می‌تواند به تنهایی دلیلی برای افسردگی آنها باشد. احساس بزرگ شدن، اعتقاد به منطق و عقل در اوج احساسی بودن، اوج غرور فرد، نصیحت‌هایی که می‌توانند غرور نوجوان را تحت تاثیر قرار دهد و … همگی محرکی برای افسرده شدن نوجوان شما می‌باشد.
اما وجود مشکلات میان والدین، عدم توجه به نوجوان و مهم‌تر از همه مقایسه نمودن نوجوان با دیگر هم سن و سالان خود توسط والدین می‌تواند دلیل محکمی برای تخریب نوجوان و افسردگی او باشد. همچنین از دیگر دلایل افسردگی در نوجوانان می‌توان به تخریب او در جمع نیز اشاره نمود. متاسفانه یکی از دلایل شایع افسردگی در نوجوانان، رفتار والدین است. والدین ناخواسته نوجوانان را همچون کودک به درست و غلط راهنمایی می‌کنند. با هر رفتار اشتباه در حضور دیگران آنها را نصیحت و امر و نهی می‌کنند. همین موضوع موجب افسرده شدن نوجوان می‌شود.
علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانان
متاسفانه بسیاری از نوجوانان مشکلات و نشانه‌های افسردگی خود را پنهان می‌کنند. به همین دلیل معمولا خیلی دیر برای درمان افسردگی آنها اقدام می‌شود. از طرفی علائمی که نمایان می‌شوند، از دید والدین ممکن است نشانه‌های بلوغ در نوجوان باشد. به همین دلیل ممکن است برای درمان افسردگی اقدامی نکنند. تشخیص به موقع افسردگی در نوجوانان، اولین قدم برای درمان این نوع افسردگی می‌باشد. نشانه‌های افسردگی نوجوانان می تواند : افت تحصیلی، دعوا کردن در مدرسه، عدم تمرکز سر کلاس و مشکلات این چنینی در مدرسه از جمله نشانه‌های افسردگی در نوجوان می‌باشد.
خطر خودکشی هنگام بروز افسردگی در نوجوانان
از سوی دیگر نوجوانانی که به افسردگی حاد دچار می‌شوند، معمولا آن دسته از نوجوانانی هستند که، افسردگی آنها به موقع تشخیص داده نشده است. خطر خودکشی در این نوجوانان هشداری جدی برای آنها و والدینشان است. به همین دلیل بهتر است با علائم و نشانه‌های نوجوانانی که به این مرحله رسیده اند، آشنا شوید.
– شوخی کردن در رابطه با خودکشی
– نوشتن داستان و یا شعر‌هایی در رابطه با خودکشی
– گفتن جملات مثبت در رابطه با مرگ
– بیان نمودن جملاتی مانند ” دوست دارم بمیرم” ” دلم می‌خواد بمیرم” ” زندگی بیهودست، کاش بمیرم، مرگ بهتره” و …
– بروز رفتار‌های خطرناک و آسیب زدن به خود یا دیگران
– وداع با نزدیکان و …
سال گذشته دکتر اکبر علیوردی‌نیا، استاد جامعه شناسی دانشگاه مازندران، در نشست "خودکشی در ایران، دلایل و راهکارهای مقابله" که به همت انجمن جامعه شناسی ایران در پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی برگزار شد، به ارائه آماری درباره توصیف وضعیت خودکشی در ایران مبتنی بر داده‌های پزشکی قانونی از سال ۸۰ تا ۹۸ (طی ۱۹ سال گذشته) پرداخت و اظهار کرد: البته این آمارها دو اشکال عمده دارد؛ ابتدا آنکه این آمار تنها معطوف به خودکشی های منجر به "مرگ" است در حالی که " اقدام به خودکشی" مهم تر از خودکشی منجر به مرگ است.
روند افزایش ناگهانی خودکشی در تهران از سال ۹۵
به گفته این استاد جامعه شناسی، به طور کلی میزان خودکشی در کشور از ۴.۲ در سال ۸۰ به ۶.۲ در سال ۹۸ رسید به طوریکه با رشد حدود ۴۴ درصدی خودکشی در این ۱۹ سال گذشته روبرو بوده‌ایم. وی درباره وضعیت خودکشی در تهران، تصریح کرد: تهران در سال ۸۰ جزو سه ـ چهار استان با پایین‌ترین نرخ خودکشی در کشور بود، اما این روند از سال ۹۵ ناگهان اوج گرفته و افزایشی شده و نهایتا به نرخ ۶.۸ می‌رسد.
وی گفته: گفت در کل کشور و در ۱۹ سال یاد شده اولین وسیله خودکشی حلق آویز کردن است که ۵۰ درصد خودکشی ها از این طریق انجام می‌شود. دومین وسیله نیز مصدومیت با سم و دارو با ۱۴ درصد و سومین روش خودسوزی، چهارمین روش سلاح گرم و سپس سقوط از بلندی است.
چرا پرداختن به خودکشی مهم است؟
همچنین در بخش دیگر این نشست محمد علی محمدی، جامعه شناس و عضو کرسی یونسکو در سلامت اجتماعی و توسعه با طرح این پرسش که چرا خودکشی نسبت به مسائل اجتماعی دیگر مهم‌تر است؟، اظهار کرد: از آنجایی که خودکشی می‌تواند مثل دومینو مسائل دیگری را با خود به همراه داشته باشد، موضوع مهمی است حتی اگر به مساله‌ای اجتماعی تبدیل نشده باشد.
وی با بیان اینکه مرگ، مساله هستی شناختی پیچیده‌ای است و وقتی انسانی مرگ را انتخاب می‌کند یا جزء اساطیر و قهرمانان است و یا جزء خسته شدگان از زندگی است، ادامه داد: خودکشی تجلی فیزیکی مرگ روانی است. یعنی انسان ابتدا به لحاظ روانی می‌میرد و سپس مرگ جسمی پدیدار می‌شود. طبق نظریه‌ها قبل از مرگ جسمی نیز مرگ در جامعه و مرگ فرهنگ و اخلاق رخ داده که انسانی دست به خودکشی می‌زند.
این جامعه شناس با طرح این پرسش که غلبه بر «ترس از مرگ» چگونه و تحت چه شرایطی به وجود می‌آید؟، تصریح کرد: خودکشی در ایران پدیده رو به رشدی دانسته شده است و می‌گویند در هر ۱۰۰ هزار نفر ۶ نفر در این امر موفق می‌شوند. ایران در میان کشورهای اسلامی در جایگاه سوم است و در جهان جایگاه پنجاه‌و هشتم را دارد. ۱۲۵ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر اقدام به خودکشی می‌کنند که از این بین ۶ نفر موفق می‌شوند. همچنین روزانه ۱۳ نفر اقدام به خودکشی می‌کنند و از سال ۹۹ این ۱۳ نفر تبدیل به ۱۵ نفر شده است.
حمایت والدین چگونه از خودکشی نوجوانان جلوگیری می‌کند؟
نقش حمایت والدین در جلوگیری از خودکشی نوجوانان-ژین طب معمولا رفتار نوجوانانی که قصد خودکشی دارند مانند علائم افسردگی است؛ بنابراین والدین با مشاهده نشانه‌هایی، چون اختلال در خواب، کاهش اشتها، عدم حضور در جمع‌های دوستانه یا خانوادگی، از دست دادن انگیزه و علاقه به انجام فعالیت‌های دلخواه، احساس خستگی و صحبت در مورد مرگ می‌توانند بفهمند که فرزندشان قصد خودکشی دارد. حال بسیاری از والدین می‌پرسند که چگونه از خودکشی نوجوانان جلوگیری کنیم یا اینکه نحوه رفتار با نوجوانی که خودکشی کرده است باید چگونه باشد؟ باید بگوییم که شما به‌عنوان والدین می‌توانید اقداماتی برای محافظت از جان فرزندتان انجام دهید.
آیا خودکشی در سنین خاصی از نوجوانی اتفاق می‌افتد؟
خیر. درهر سنی ممکن است، اما در سنین بین ۱۲ تا ۱۵ سالگی میل به خودکشی در بین جوانان بیشتر است.
نقش دوستان در تمایل نوجوانان به خودکشی
علاوه بر خانواده، دوستان هم نقش مهمی در جلوگیری از اقدام به خودکشی نوجوانان دارند. برای مثال شما به‌عنوان یک دوست موظفید در صورت مشاهده هرگونه نوسانات خلقی مانند گوشه‌گیری، بی‌انگیزگی، احساس ناامیدی، عدم حضور در کلاس‌های درسی و… این نشانه‌ها را با معلم یا خانواده دوست نوجوانتان درمیان بگذارید.
معرفی مراکز امداد فوری اورژانس پزشکی و اورژانس اجتماعی (۱۲۳)
از مراکز امداد فوری هستند که برای درمان خودکشی نوجوانان آماده‌اند و اقدامات لازم را انجام می‌دهند.
آیا روشی برای جلوگیری از خودکشی نوجوانان وجود دارد؟
بله. مشاوره به یک روان درمانگر موثرترین راه خواهد بود. هر چند با تمام احترامی که به جامعه روانشناس مشاوارن ایران هم قائل هستیم، اما هستند مشاورین و روانشناسان نا کارآمد و نا کار بلد که علیرغم اسامی و عناوین مشهور و دادن وقتهای چند ماهه و طلب دستمزدهای فراوان، در تشخیص علائم بالینی و حال وخیم مراجعینی که برای رواندرمانی و تشخیص تکانه ها به آنها مراجعه می کنند بسیار عاجزند، و متأسفانه به دلیل کم توجهی و ورود نا مطمئن به درمان و مداخله دارویی مراجعین، باعث مرگ و حوادث غیرقابل جبران آنان هم می شوند.
حقایق در مورد خودکشی
• افرادی که در مورد خودکشی صحبت می‌کنند ممکن است که اقدام به خودکشی کنند: ۸۰ درصد از افرادی که دست به خودکشی می‌زنند علام هشداردهنده‌ای نشان می‌دهند مبنی بر اینکه در فکر خودکشی هستند.
• بسیاری از افرادی که تمایل به خودکشی دارند نمی‌خواهند بمیرند: اکثر افرادی که تمایل به خودکشی دارند در مورد مردن مردد هستند. آنها فقط می‌خواهند درد بیش‌ازحدی را که احساس می‌کنند متوقف کنند.
• پرسش در مورد خودکشی افراد را به انجام ان تشویق نمی‌کند: فرصت دادن به افراد برای صحبت آزادانه در مورد إحساس ناامیدیشان ریسک خودکشی را کاهش می‌دهد.
• هر شخصی ممکن است خودکشی کند و به اصطلاح آدمش است: افراد با هر نوع تایپ شخصیتی، هر سن یا فرهنگ و شرایط اقتصادی و سطح آموزشی ممکن است به زندگی خود پایان بدهند. هیچگاه نگرانی خود در مورد خودکشی یک فرد را صرفا بدین خاطر که آن فرد آدمش نیست نادیده نگیرید.
• اغلب افراد چند ثانیه پس از ارتکاب به خودکشی پشیمان می‌شوند: طبق مطالعاتی که روی افرادی که از اقدام به خودکشی جان سالم به در برده‌اند انجام شده، اکثر افراد تنها چند ثانیه بعد از اقدام به خودکشی از تصمیم خود پشیمان می‌شوند.
اگر زندگی شما و عزیزانتان در خطر است با ۱۲۳ تماس بگیرید.
حذف آسیبهای اجتماعی ممکن نیست، اما با برنامه ریزی مناسب می‌توان آن را کنترل کرد
اورژانس اجتماعی چیست؟
در هر جامعه‌ای برای پاسخگویی به نیاز‌های مردم و حل یا کاهش مشکلات آنها تمهیداتی اتخاذ و برنامه‌هایی تدوین و اجرا می‌شود. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. گرچه این برنامه‌ها می‌تواند حسب شرایط مختلف موجود در کشورها متفاوت باشد، اما آنچه که مهم می‌باشد این است که بتوان مسایل و راهکارهای مناسب، شناخته و اجرا شوند. یکی از این برنامه‌ها در جمهوری اسلامی ایران "برنامه اورژانس اجتماعی" می‌باشد، که حاصل فعالیت چند ساله سازمان بهزیستی کشور است.
این برنامه، تلفیقی از مداخله در بحران، فردی، خانوادگی و اجتماعی (مرکز اورژانس اجتماعی)، خط تلفن اورژانس اجتماعی (۱۲۳)، تیم سیار اورژانس اجتماعی (خدمات اجتماعی سیار) و پایگاه اورژانس اجتماعی (پایگاه خدمات اجتماعی) است که در مرحله اول با هدف توانمندسازی اجتماع محور در سکونت گاه‌های غیر رسمی تدوین شده بود، که هر کدام دستورالعمل مستقل دارند.
