به گزارش اقتصادنیوز، هفته نامه اکونومیست در سرمقاله شماره 6 می سال 2023، با تیتر «مهم ترین انتخابات سال 2023 » به بررسی انتخابات ترکیه و آینده دموکراسی پرداخته است.
اکونومیست نوشته است؛«پس از 20 سال حکومت استبدادی، رجب طیب اردوغان در خطر اخراج توسط رای دهندگان قرار دارد.»
در ماه گذشته یعنی درست زمانی که ترکیه برای انتخابات 14 می که مهمترین انتخابات امسال در سراسر جهان است آماده می شد، اجازه ورود آنادولو، اولین ناو هواپیمابر ساخت داخل ترکیه، به تنگه بسفر نیز صادر شد.
رئیس جمهور رجب طیب اردوغان با نمایش این کشتی جنگی، که درواقع یک تور تبلیغاتی در سواحل بود، امیدوار است که رای دهندگان میهن پرست را به شور آورد. اما کاریزما، حرکات بزرگ و با شکوه و بذل و بخشش او ممکن است کافی نباشد. اردوغان که از سال 2003 به سبکی استبدادی بر ترکیه حکومت می کند، ممکن است با شکست مواجه شود.
این انتخابات یک شمشیر دو لبه است. اکثر نظرسنجی ها نشان می دهند که آقای اردوغان با اختلاف کمی عقب است. اگر او ببازد، این یک تغییر سیاسی حیرت آور با پیامدهای جهانی خواهد بود.
مردم ترکیه آزادتر و به مرور زمان مرفه تر خواهند بود. یک دولت جدید، روابط آسیب دیده با غرب را ترمیم خواهد کرد. (ترکیه یکی از اعضای ناتو است، اما در زمان آقای اردوغان بازیگری مخرب در خاورمیانه بوده و روابط نزدیک‌تر با روسیه را دنبال می‌کند.) مهمتر از همه، در عصری که سلطه دیکتاتورها رو به افزایش است، از مجارستان گرفته تا هند، اخراج مسالمت آمیز آقای اردوغان به دموکرات ها در همه جا نشان می دهد که می توان یک دیکتاتور را شکست داد.
بیایید با خود ترکیه شروع کنیم: کشوری با درآمد متوسط با 85 میلیون نفر در محل تقاطع آسیا، اروپا و خاورمیانه. آقای اردوغان، با تضعیف سیستماتیک نهادهایی که سیاست های بد را محدود و اصلاح می‌کنند، قدرت خود را تثبیت کرده است. اما رقیبان اردوغان با یک ائتلاف شش حزبی با برنامه‌ای دقیق برای دولت، وعده بازگرداندن این نهادها را می دهند.
سیاست‌های اقتصادی آقای اردوغان بیشتراز همه به مردم عادی ترکیه عادی آسیب رسانده است. او سه رئیس بانک مرکزی را در دو سال برکنار کرد، داماد بی‌کفایت خود را وزیر دارایی کرد و از آن زمان بانک مرکزی را ملزم به اجرای یک سیاست پولی بی‌معنی و عجیب کرد. این کار رشد را نسبتاً ثابت نگه داشته است اما منجر به تورمی شد که در سال گذشته به 86 درصد رسید و همچنان بالای 40 درصد است (طبق آمارهای رسمی، که ممکن است قابل اعتماد نباشد). رای دهندگان گله می کنند که قیمت پیاز طی دو سال ده برابر شده است.
نامزد اپوزیسیون ترکیه، کمال قلیچداراوغلو، متعهد شده است که اگر برنده ریاست جمهوری شود، استقلال بانک مرکزی را بازگرداند و تورم را تک رقمی کند که وضعیت سرمایه گذاری خارجی را نیز بهبود خواهد بخشید. اما این فقط اقتصاد نیست که نیاز به اصلاح دارد.
دموکراسی نیز در ترکیه به کما رفته است. مانند بسیاری دیگر از دیکتاتورها، آقای اردوغان از طریق یک هیئت انتصابی حقوقی، قوه قضائیه را خنثی کرده و رسانه‌ها را از طریق ارعاب و از طریق فروش سازمان‌یافته رسانه‌ها به نزدیکان، که یکی دیگر از ترفندهای رایج است، سرکوب کرده است.
او از طریق تغییرات قانون اساسی در سال 2017 ، پارلمان را کنار گذاشت. آقای قلیچداراوغلو قول می دهد که آن را برگرداند. دادستان های اردوغان، فعالان اجتماعی و سیاسی و سیاستمداران را با اتهامات ساختگی «تروریسم» مرعوب کرده اند. شهردار (اپوزیسیون) استانبول با حکم زندان و ممنوعیت فعالیت سیاسی مواجه است و دولتمردان سابق از انتقاد از رئیس جمهور می ترسند. اگر اردوغان دوباره انتخاب شود، همه اینها بدتر می شود، اما در صورت شکست او وضعیت به سرعت بهبود می یابد.
پیروزی اپوزیسیون برای همسایگان ترکیه نیز خوب خواهد بود و از نظر ژئوپلیتیکی برای غرب ارزش زیادی دارد. ترکیه این روزها تقریباً به طور کامل با بقیه اروپا بیگانه شده است، اگرچه هنوز اسماً نامزد پیوستن به اتحادیه اروپا است. این ممکن است هرگز اتفاق نیفتد اما رئیس جمهور قلیچداراوغلو متعهد می شود که به احکام دادگاه اروپایی حقوق بشر احترام بگذارد و شروع به آزادی زندانیان سیاسی آقای اردوغان کند. اروپا نیز باید با احیای برنامه ویزا برای ترک‌ها، بهبود دسترسی ترکیه به بازار واحد اتحادیه اروپا و همکاری نزدیک‌تر در زمینه سیاست خارجی پاسخ دهد.
با رفتن اردوغان، شکاف ترکیه با ناتو باید شروع به ترمیم کند. روابط با آمریکا که به دلیل برخورد آقای اردوغان با ولادیمیر پوتین و حملات به نیروهای کرد در سوریه مسموم شده است، بهبود خواهد یافت. با این حال، ترکیه جدید همچنان بر سر اوکراین در تنگنا قرار خواهد داشت. این کشور همچنان پهپادهای اوکراین را تامین می کند، اما به تحریم ها علیه روسیه نمی پیوندد چون برای گردشگران و تامین گاز بیش از حد به روسیه متکی است.
مهمتر از هر یک از اینها سیگنالی است که پیروزی اپوزیسیون به دموکرات ها در همه جای جهان میفرستد. در سطح جهان، بیشتر مستبدان بالقوه، دموکراسی را بدون از بین بردن کامل آن و با از بین بردن قواعد و نهادهایی که قدرت آنها را محدود می کنند، واژگون می کنند. V-Dem، یک سازمان تحقیقاتی، تخمین میزند که در حال حاضر 56 کشور را میتوان واجد شرایط خودکامگی انتخاباتی قرار داد یعنی بالاتر از 40 کشور نزدیک به پایان جنگ سرد. خودکامگی انتخاباتی رژیمی است که در آن نهادهای دموکراتیک به روش های استبدادی پایبندند و در آن انتخابات منظم برگزار می شود اما نمی توانند به استانداردهای دموکراتیک آزادی برسند.
این فهرست می‌تواند افزایش یابد: آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیس‌جمهور مکزیک، در تلاش است که قوه قضاییه و مرجع انتخاباتی این کشور را تضعیف کند.
اگر آقای اردوغان شکست بخورد، نشان می‌دهد که روند تحلیل رفتن دموکراسی را میتوان معکوس کرد و نشان می‌دهد که چگونه این اتفاق خواهد افتاد. احزاب اپوزیسیون دموکراتیک باید خطر را بشناسند و قبل از اینکه خیلی دیر شود متحد شوند. در هند یک اپوزیسیون چندپاره به نارندرا مودی، نخست وزیر دیکتاتور، اجازه داده است که با 37 درصد آرا حکمفرما شود و اکنون رهبر اصلی مخالفان با حکم زندان مواجه است. وضعیت در لهستان به این وخامت نیست اما اپوزیسیون آن نیز انتخابات را پس از انتخابات در برابر حزب حاکم پوپولیست کنار گذاشته اند.
ائتلاف اپوزیسیون ترکیه در حال حاضر بسیار بهتر از این عمل کرده است. آقای قیلیچداراوغلو ممکن است کمی کسل کننده باشد، اما او خالق سرسخت اجماع و به طرز جذابی فروتن است.
برعکس حریفش اگر او پیروز شود ، لحظه بزرگی برای ترکیه، اروپا و تلاش جهانی برای دموکراسی واقعی خواهد بود. آقای اردوغان در سال‌های اولیه ریاست‌جمهوری‌اش کارهای خوبی انجام داد، اما انباشت مداوم قدرت بیش از حد، قضاوت و حس اخلاقی او را تحت الشعاع قرار داد.
اکونومیست در پایان نوشته است: ما از کمال قلیچداراوغلو به عنوان رئیس جمهور بعدی ترکیه صمیمانه حمایت می کنیم.
