به گزارش همشهری آنلاین، در اجرای تبصره ماده ۳۲ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۸۴ مجلس شورای اسلامی، این دستورالعمل در ۶ ماده و سه تبصره در تاریخ ۲۲ /۱ /۱۳۹۰ به تأیید شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید. سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در صورت وقوع شرایط اضطراری و در راستای حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران و حفظ بازار شفاف، منصفانه و کارا، دستور تعطیل و یا توقف تمام یا بخشی از معاملات هر یک از بورس ها یا بازارهای خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید.
کارشناس حقوقی بازار سرمایه گفت: سازمان بورس مجاز است در شرایط اضطراری موضوع ماده ۳۲ قانون بازار و اوراق بهادار، در صورتی که ارزش بازار بورس یا بازار خارج از بورس (فرابورس) طی مدت حداکثر یک روز کاری به میزان ۵ درصد کاهش یا افزایش داشته باشد، در راستای حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران و حفظ شفاف، منصفانه و کارآ، دستور تعطیل یا توقف تمام یا بخشی از معاملات هر یک از بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید اما به نظر می رسد که سازمان بورس تکلیفی در خصوص توقف یا تعطیلی ندارد بلکه صرفا این اختیار را دارد که طبق صلاحدید خودش بازار را متوقف یا تعطیل کند.
حسین عبدی کارشناس بازار سرمایه درباره احتمال تعطیلی بازار سهام در شرایط اضطراری به همشهری آنلاین گفت: مطابق با ماده ۳۲ شرایط اضطراری قانون بازار اوراق بهادار این اختیار به رئیس سازمان بورس و شورای عالی بورس داده شده است اما این برای شرایط خیلی خاص مانند شرایط خیلی خاص اقتصادی یا در شرایط جنگ یا در ارتباط با مسائل کلان اقتصادی است و تنها در این مواقع این احتمال وجود دارد.
حسین عبدی افزود: اما در شرایطی که بازار سرمایه بعد از یک دوره رشد پی در پی اکنون یک روند اصلاحی هم در پیش گرفته است هر چند شدت این اصلاح یک مقدار زیاد است به نظر نمی‌رسد که مسئولین این کار را کنند.
عبدی ادامه داد: اگر شرایط فعلی را بیشتر محصول این بدانیم که عده زیادی از سرمایه‌گذاران در سود هستند و با فروش چند شرکت حقوقی یا سهامداران عمده به دلیل شناسایی سود خود که مجبور هم بودند و به لحاظ روانشناسی از تعادل عرضه و تقاضا خارج شدند،باید بپذیریم که شرایط فعلی موقتی است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: برای همین به نظر من این شرایط موقت است و دوباره رونق برمی‌گردد و مسئولین هم این موضوع را متوجه شده‌اند به همین علت استفاده از این قانون در شرایط فعلی با توجه به تاریخ اقتصادی کشورهای پیشرفته بعید است چون آنها هم این کار را نکردند و اینکه صرفا در زمان اصلاحات این کار را بکنند و در زمان رشد بازار کاری نکنند، اقدامی دور از ذهن است.
دستورالعمل اجرایی شرایط اضطراری موضوع ماده (۳۲) قانون بازار اوراق بهادار
ماده ۱– سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در صورت وقوع شرایط اضطراری و در راستای حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران و حفظ بازار شفاف، منصفانه و کارا، دستور تعطیل و یا توقف تمام یا بخشی از معاملات هر یک از بورس ها یا بازارهای خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید.
اظهار کرد: بر اساس بنده ۳ ماده ۴ دستورالعمل اجرایی شرایط اضطراری موضوع ماده ۳۲ قانون بازار و اوراق بهادار، در صورتی که ارزش بازار بورس یا بازار خارج از بورس (فرابورس) طی مدت حداکثر یک روز کاری به میزان ۵ درصد کاهش یا افزایش داشته باشد، سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در راستای حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران و حفظ شفاف، منصفانه و کارآ، دستور تعطیل یا توقف تمام یا بخشی از معاملات هر یک از بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید.
بنابراین، سازمان بورس تکلیفی در خصوص توقف یا تعطیلی ندارد بلکه صرفا این اختیار را دارد که طبق صلاحدید خودش بازار را متوقف یا تعطیل کند.
ماده ۱– سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در صورت وقوع شرایط اضطراری و در راستای حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران و حفظ بازار شفاف، منصفانه و کارا، دستور تعطیل و یا توقف تمام یا بخشی از معاملات هر یک از بورس ها یا بازارهای خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید.
ماده ۲– در صورتی که سازمان تشخیص دهد که به دلیل بروز شرایط اضطراری تعطیلی و یا توقف انجام معاملات هر یک از بورس ها یا بازارهای خارج از بورس به مدتی بیش از ۳ روز کاری ضرورت دارد باید پیشنهاد تداوم تعطیلی و یا توقف انجام معاملات را قبل از پایان روز کاری سوم به شورا ارائه نماید. به هر ترتیب تداوم مدت مزبور صرفاً پس از موافقت شورا امکان پذیر خواهد بود.
ماده ۳– شرایط اضطراری شرایطی است که: الف) در اثر وقوع آن ارائه خدمات مربوط به معاملات و یا تسویه غیرممکن گردد یا برای آن تهدید جدی ایجاد شود. ب) عدم شفافیت اطلاعاتی یا معاملاتی که منجر به ایجاد مخاطرات جدی برای منافع سرمایه‌گذاران گردد.
ماده ۴– شرایط اضطراری موضوع ماده ۳ شامل موارد ذیل می باشد:
۱– وقوع رویدادهای غیر مترقبه از قبیل سیل، زلزله، آتش سوزی، شرایط بد آب و هوایی، نا آرامی‌های اجتماعی، عملیات تروریستی، جنگ و یا هر واقعه دیگری که امکان ارائه خدمات معاملاتی و یا تسویه را برای بورس ها و یا بازارهای خارج از بورس غیر ممکن سازد و یا برای آن تهدید جدی ایجاد نماید.
۲– در صورتی که نقص اساسی در زیر ساخت های سخت افزاری یا نرم افزاری سامانه‌های معاملاتی یا تسویه‌ای به وجود آید.
۳– در صورتی‌که ارزش بازار بورس یا بازار خارج از بورس طی مدت حداکثر یک روز کاری به میزان ۵ درصد کاهش یا افزایش داشته باشد.
تبصره ۱: در صورت تعطیلی یا توقف معاملات بر اثر شرایط موضوع این ماده و وجود امکان تسویه معاملات، امور تسویه باید طبق روال عادی انجام پذیرد. این موضوع همزمان با اعلام تعطیلی یا توقف معاملات اطلاع‌رسانی می‌گردد.
تبصره ۲: تغییرات ارزش بازار ناشی از اقدامات شرکتی در محاسبه میزان تغییرات ارزش بازار موضوع بند ۳ لحاظ نمی گردد.
ماده ۵– توقف‌های موضوع ماده ۴ صرفاً با موافقت سازمان و تحت شرایط زیر انجام می گیرد:
۱– درخصوص بند ۱ با اعلام قبلی سازمان و طبق زمان ابلاغی؛
۲– درخصوص بند ۲، مراتب توسط بورس یا بازار خارج از بورس به سازمان اطلاع داده شده و با اخذ موافقت سازمان معاملات متوقف می گردد؛
۳– درخصوص بند ۳، بورس یا بازار خارج از بورس شرایط توقف خودکار معاملات را در صورت بروز شرایط مذکور فراهم می نماید؛
تبصره– تصمیمات مربوط به توقف یا تعطیلی معاملات و رفع آن از طریق سایت رسمی بورس یا بازار خارج از بورس مربوطه اعلام می‌گردد.
ماده ۶– روزهایی که به دلیل توقف موضوع این دستورالعمل، امکان برگزاری هیچ جلسه معاملاتی در هر یک از بورس ها یا بازارهای خارج از بورس فراهم نگردد، روز کاری آن بورس یا بازار خارج از بورس تلقی نمی شود.
