به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، پایگاه اینترنتی شبکه «المیادین» در گزارشی به ذکر سوابق سیاسی و اجتماعی دو کاندید مهم ریاستجمهوری ترکیه، یعنی «رجب طیب اردوغان» و «کمال قلیچدار اوغلو» پرداخته است؛ در ادامه به مهمترین دستاوردها، چالشها و شکستهای سیاسی این سه نامزد اشاره میکنیم:
رجب طیب اردوغان
مارس ۱۹۹۴: اردوغان تحت لوای حزب رفاه به رهبری «نجم الدین اربکان»، سیاستمدار اسلامگرا، به عنوان شهردار استانبول انتخاب شد.
آوریل ۱۹۹۸: اردوغان پس از اینکه دادگاه او را به دلیل تحریک به تبعیض مذهبی به زندان محکوم کرد، از سِمت شهرداری استعفا داد. او از مارس ۱۹۹۹ تا ژوئیه ۱۹۹۹ در زندان بود.
اوت ۲۰۰۱: اردوغان حزب عدالت و توسعه را تأسیس کرد و به عنوان رئیس آن انتخاب شد.
نوامبر ۲۰۰۲: در پی بدترین رکود اقتصادی کشور از دهه ۱۹۷۰، حزب عدالت و توسعه با کسب نزدیک به ۳۵ درصد آرا برنده انتخابات شد.
می ۲۰۰۳: اردوغان به نخست وزیری رسید و یک دهه شکوفایی اقتصادی و افزایش استانداردهای زندگی در نتیجه رونق زیرساختها، با جذب سرمایهگذاری خارجی را آغاز کرد.
اکتبر ۲۰۰۷: مردم ترکیه در یک همهپرسی ملی، اصلاحات قانون اساسی را تصویب کردند؛ براساس قانون جدید، میبایست برای انتخاب رئیس جمهور، که تا آن زمان جایگاهی عمدتاً تشریفاتی بود، باید انتخابات عمومی برگزار میشد.
فوریه ۲۰۰۸: مجلس اصلاحیهای را که توسط حزب «عدالت و توسعه» و حزب «نهضت ملی» برای رفع ممنوعیت حجاب در پردیسهای دانشگاهی آماده شده بود، تصویب کرد. ماه بعد، دادگاه قانون اساسی به پروندهای مربوط به جدایی دین از دولت رسیدگی و آن را با اکثریت اندکی به تصویب رساند.
سپتامبر ۲۰۱۰: مردم ترکیه در یک همه پرسی دیگر اصلاحات قضایی و اقتصادی مورد حمایت اردوغان را تأیید کردند که هدف از آن مطابقت دادن قانون اساسی با استانداردهای اتحادیه اروپا بود.
مه ۲۰۱۳: مخالفتها با طرحهای اردوغان برای توسعه پارک گزی در استانبول به تظاهرات سراسری بیسابقه در اعتراض به آنچه مخالفان آن را «اقتدارگرایی» اردوغان توصیف کردند، تبدیل شد.
دسامبر ۲۰۱۳: اردوغان با تحقیقات گستردهای در پرونده فسادی که شامل مقامات ارشد، اعضای کابینه و رئیس یک بانک دولتی میشد، مواجه شد. اردوغان این تحقیقات را یک «کودتای قضایی» توصیف کرد که توسط «فتح الله گولن»، معارض ساکن آمریکا سازماندهی شده بود.
آگوست ۲۰۱۴: مقررات حزب عدالت و توسعه مانع از آن شد که اردوغان برای چهارمین دوره متوالی به عنوان نخست وزیر نامزد شود؛ اما در ماه اوت در اولین انتخابات عمومی ریاست جمهوری ترکیه پیروز شد.
ژوئن ۲۰۱۵: حزب عدالت و توسعه برای اولین بار نتوانست اکثریت پارلمانی را در انتخابات به دست آورد. با این حال، باتوجه به ناکامی سایر احزاب در تشکیل ائتلاف دولتی، این حزب در انتخابات زودهنگام در نوامبر اکثریت را به دست آورد.
ژوئیه ۲۰۱۶: سربازان تانکها و هلیکوپترها را سوار کردند و به ساختمان های ایالتی و پارلمان حمله کردند؛ در آن کودتای نافرجام که در آن بیش از ۲۵۰ نفر کشته شدند، اردوغان از کودتا جان سالم به در برد و مدعی شد که این کودتا توسط شبکه گولن سازماندهی شده است.
آگوست ۲۰۱۶: اردوغان در اولین تهاجم بزرگ ترکیه به کشوری دیگر در چند دهه اخیر، فرمان حمله نظامی بزرگ به سوریه را صادر کرد؛ این حمله اولین حمله از چهار عملیات فرامرزی ارتش ترکیه بود که پس از صدور این فرمان انجام شدند.
آوریل ۲۰۱۷: مردم ترکیه در یک همهپرسی دیگر و با تصویب سیستم اجرایی ریاست جمهوری که اختیارات گستردهای را به رئیسجمهور میدهد، موافقت کردند. اردوغان کمپین قدرتمندی را برای اصلاحات رهبری کرد که به گفته او آنچه را که به عنوان موانع در سیستمهای دموکراسی پارلمانی توصیف میکرد، کاهش دهد.
ژوئن ۲۰۱۸: اردوغان در انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری پیروز شد. حزب «عدالت و توسعه» و متحدان ناسیونالیست آن از حزب «جنبش ملی» اکثریت پارلمانی را هم در آن به دست آوردند.
آگوست ۲۰۱۸: در پی بحران ارزی ناشی از تشدید تنشها با ایالات متحده و سایر کشورهای غربی، مجموعهای از بحرانهای اقتصادی و روند کاهش شدید ارزش لیر در ترکیه آغاز شد.
مارس ۲۰۱۹: انتخابات سراسری شهرداریها منجر به اولین شکست انتخاباتی اردوغان در نزدیک به دو دهه شد. نامزدهای ائتلاف اپوزیسیون شامل «حزب جمهوری خلق» و «حزب خوب»، نامزدهای حزب «عدالت و توسعه» را در رقابتهای شهرداری در شهرهایی از جمله آنکارا و استانبول شکست دادند.
نوامبر ۲۰۱۹: در میانه آشفتگی تحولات در لیبی، ترکیه دو توافقنامه را با دولت مستقر در طرابلس برای تعیین مرزهای دریایی و همکاریهای نظامی امضا کرد. مداخله ترکیه که شامل اعزام مستشاران نظامی و شبه نظامیان سوری به لیبی بود، مانع از کنترل پایتخت توسط نیروهای شرق لیبی (ارتش ملی لیبی) شد.
فوریه ۲۰۲۰: ترکیه و روسیه پس از کشته شدن دهها سرباز ترکیه در حملات هوایی در منطقه ادلب سوریه در آستانه ورود به بحران این کشور قرار گرفتند. در بحبوحه خشم ترکیه از آنچه که آن را عدم حمایت غرب و ترس از پذیرش موج دیگری از پناهجویان سوری توصیف میکرد، آنکارا گفت که دیگر مانع تلاش پناهجویان برای رسیدن به قاره اروپا نخواهد شد.
دسامبر ۲۰۲۰: ایالات متحده تحریمهایی را علیه ترکیه و بخش صنایع دفاعی آن به دلیل خرید سامانه های پدافند هوایی اس-۴۰۰ روسیه اعمال کرد که باعث بدترشدن روابط بین دو کشور شد.
۲۰۲۱: ترکیه شروع به ترمیم روابط پرتنش خود با کشورهای همسایه و طرفهای منطقهای از جمله با ارمنستان، «اسرائیل»، مصر، امارات و عربستان سعودی کرد. این کشور فروش پهپادهای خود به اوکراین، لهستان و سایر کشورها را افزایش داد.
دسامبر ۲۰۲۱: اقتصاد پس از روند کاهش غیرمعمول نرخ بهره، از بحران ارزی شدیدتری رنج میبرد. لیر به پایینترین حد خود رسید؛ تورم در دوران حکومت اردوغان به بالاترین سطح خود رسید و حمایت عمومی او به شدت کاهش یافت.
جولای ۲۰۲۲: تلاشهای میانجیگرانه ترکیه و سازمان ملل متحد به دستیابی به توافقی کمک کرد که پنج ماه پس از شروع عملیات نظامی روسیه در اوکراین اجازه از سرگیری صادرات غلات اوکراین را میداد؛ نقش اردوغان در این پرونده به لطف رابطه او با «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه، تعیینکننده تلقی شد.
فوریه ۲۰۲۳: ترکیه با مرگبارترین زمین لرزه تاریخ معاصر خود مواجه شد و بیش از پنجاه هزار نفر را در جنوب شرقی این کشور را قربانی کرد.
کمال قلیچداراوغلو
قلیچداراوغلو فعالیت سیاسی خود در نوامبر سال ۲۰۰۲ را با پیوستن به «حزب جمهوری خلق» آغاز کرد؛ این حزب توسط «مصطفی کمال آتاتورک» تأسیس شده بود.
سپس در آگوست ۲۰۰۷ در انتخابات پارلمان ترکیه شرکت کرد و به عضویت پارلمان در حوزه دوم استانبول دست یافت.
او برای شهرداری استانبول در انتخابات محلی که در مارس ۲۰۰۹ برگزار شد، نامزد شد؛ اما تنها ۳۷ درصد آراء را به دست آورد و موقعیت را به «قادر توباش»، نامزد حزب عدالت و توسعه از دست داد.
در سال ۲۰۱۰، مجمع عمومی حزب جمهوری خلق پس از «دنیز بایکال» استعفای پیشین خود، او را به عنوان رئیس این حزب انتخاب کرد.
قلیچداراوغلو از می ۲۰۱۰ تاکنون ریاست حزب اپوزیسیون جمهوری خلق ترکیه را بر عهده دارد و به دلیل مخالفت شدیدش با رجب طیب اردوغان و سیاست حزب حاکم عدالت و توسعه شناخته شد.
قلیچداراوغلو مخالف مداخله ترکیه در امور سوریه است و اعلام کرده که در صورت به قدرت رسیدن، روابط خود را با دولت سوریه احیا خواهد کرد.
قلیچداراوغلو از قطع رابطه ترکیه با رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۰۸ انتقاد کرد؛ زیرا به اعتقاد او، این قطع رابطه قبل از بازگشت به حالت عادی روابط آنکارا-تلآویو به کشورش آسیب زد.
قلیچداراوغلو در آگوست ۲۰۱۳ به عراق سفر کرد و طی آن با «نوری المالکی» نخست وزیر عراق در آن زمان دیدار کرد که جنجال گسترده ای را در محافل سیاسی ترکیه بر پا کرد.
پایان پیام/م