رضا اکبری پویا، کارشناس مسائل دفاعی در یادداشتی برای همشهری آنلاین نوشت:
ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران متشکل از ناوشکن تمام ایرانی دنا و ناو بندر مکران در ادامه مأموریت‌های نیروی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران با ثبت رکوردی دیگر، از آب‌های خلیج فارس، دریای عمان، اقیانوس هند، اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس گذر کرد و با پهلوگیری در بندر بمبئی، کیپ‌تاون و ریودوژانیرو و... و طی نزدیک به ۳۲ هزار مایل دریایی (۸۷ هزار کیلومتر) برای «مأموریت صلح» و همکاری تهران با «کشورهای دوست» برای ارتقای امنیت مسیرهای تجاری دریایی با شعار صلح و دوستی به میهن اسلامی بازگشتند. ماموریتی که بیش از 213روز به طول انجامید. حال سؤال این است: اهمیت ژئوکالچر مأموریت ناوگروه ۸۶ کدام است؟
ژئوکالچر چیست؟
اصطلاح علمی ژئوکالچر از دو واژه «ژئو» به معنی زمین و «کالچر» به معنی فرهنگ تشکیل یافته است. ژئوکالچر در واقع اهمیت دادن به عناصری چون فرهنگ، زبان، قومیت و مذهب در کنار عوامل ژئوپلیتیکی است و به نظر می‌رسد ژئوپلیتیک نوین، ترکیبی از مفاهیم ژئوپلیتیک کلاسیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر باشد. ساختار ژئوکالچر بیانگر موزاییکی از نواحی فرهنگی کوچک و بزرگی است که محصول تعامل‌های مکانی- فضایی قدرت فرهنگی هستند که در طول و به موازات یکدیگر حرکت می‌کنند.
توسعه اهداف فرهنگی، صنعتی، تجاری، نظامی و دفاعی
اهمیت ژئوکالچر مأموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی
الف) اهمیت نیروی راهبردی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
این سخن فرمانده معظم کل قوا درباره نیروی دریایی ارتش را باید سرآغاز تحول در این نیرو دانست: «نیروی دریایی امروز در بسیاری از نقاط عالم و در کشور ما یک نیروی راهبردی است؛ به چشم یک نیروی راهبردی به نیروی دریایی باید نگریسته شود.» یکی از ملزومات راهبردی شدن نیروی دریایی ارتش حضور در مناطق مختلف جهان و برافراشته کردن پرچم جمهوری اسلامی ایران در نقاط مختلف جهان است. اهمیت دریانوردی‌های بین‌المللی از توسعه دیپلماسی تا توسعه راهبرد دریامحور و ارتقای ژئوکالچر محسوب می‌شود.
هنگامی که ناوهای ایرانی مشغول دریانوردی در نقاط مختلف جهان با پرچم جمهوری اسلامی ایران هستند شناورهای سایر کشورهای جهان طبق مقررات به پرچم کشورمان ادای احترام می‌کنند. همچنین، این شناورها هنگام حضور در بندرگاه‌های مختلف مورد احترام آن کشور قرار می‌گیرند که نشان دهنده ارتقای وزن ژئوکالچری ایران اسلامی است. امروزه یکی از عناصر قدرت در جهان، حضور نیروی دریایی کشورها در آب‌های جهانی است، حقوق بین‌الملل، آزادی دریاها را به رسمیت شناخته است. معنای این حرف آن است که هر دولتی میتواند برای توسعه اهداف فرهنگی، صنعتی، تجاری و حتی نظامی و دفاعی خود بدون دخالت در حریم حاکمیت دولت‌های دیگر، از دریا استفاده کند. حضور در دریاها میتواند علاوه بر گسترش دیپلماسی و تحکیم روابط با کشورهای دوست در سطح جهان، نقش مهمی هم در توسعه راهبرد ژئوکالچری دریامحور جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.
ایفای نقش در منطقه و جهان
ب) اهمیت ژئوکالچر ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی
ایران به عنوان ام‌القرای جهان اسلام از جایگاه ویژهای در زمینه مسائل فرهنگی برخوردار است. در نتیجه سفرهای دریایی ناوگروه‌های ایرانی از جمله سفر به دور کره زمین ناو گروه ۸۶ نیروی دریایی در واقع میتواند الهام‌بخش تفکرات انقلابی و فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی باشد. تمدن‌هایی در مسیری که ناوگروه ۸۶ با کد ۳۶۰ به دور زمین طی کرده وجود دارند که دارای اشتراک فرهنگی با ایران اسلامی هستند این اشتراک‌ها عبارتند از:
۱- کشورهای مسلمان عرب و غیر عرب که اغلب جمعیت آنان مسلمان بوده و این کشورها در جنوب غرب و غرب آسیا، شمال آفریقا و آسیای جنوب شرقی قرار دارند و از حیث دینی با ایران اسلامی اشتراک دینی دارند. همگی معتقد به یک خدا، یک پیغمبر و یک کتاب آسمانی بر مبنای اصول عقاید، فقه و اخلاق دینی هستند و این موضوع در برگزاری نمازهای جماعت، مراسم دعا، برگزاری کلاس‌های دینی، رفتار اسلامی ناویان در ورود و اسکان در سایر بنادر از طرف کارکنان ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی کاملاً مشهود بوده و برخلاف رفتار سایر دریانوردان غربی، مبتنی بر اخلاق و دستورهای اسلامی و انسانی بوده است.
۲- برخی از این کشورها سابقاً جزوی از تمدن ایران بوده و آثار فرهنگی و زبانی ایرانی در بین آنان حکم‌فرماست. اشتراک های فرهنگی تاریخی ایران به دوره‌ای باز می‌گردد که کشورهای آن منطقه با ایران سرنوشت مشترکی داشتند. قلمرو جغرافیایی واحد در گذشته سبب شده بود که این مناطق رویکرد اقتباسی به فرهنگ ایران داشته باشند، به گونه‌ای که امروزه بسیاری از آداب، رسوم و سنن ایرانی در جهان عرب و شبه قاره هند پا برجا مانده است. امروزه ایران به‌عنوان محور تمدن و فرهنگ فارسی جهت پیوند دادن آن با سایر جهان اسلام، میتواند ایفا کننده نقش حساسی در منطقه و جهان باشد.
دریانوردی ۳۶۰درجه به دور زمین
کارکردهای ژئوکالچری ناوگروه ۸۶ عبارتند از:
پوشش فراگیر: این سفر دریایی به دور کره زمین برای اولین بار توسط جمهوری اسلامی ایران در بین کشورهای اسلامی و حتی مابین کشورهای در حال توسعه در اوج تحریم همه‌جانبه آمریکا انجام شده است و به همین عنوان در سطح و حجم گسترده خبری سراسر کره زمین را در بر گرفته است.
فرامکانی: سفر دریایی ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی از منطقه سرزمینی به فراساحلی تا تنگه باب المندب و شمال اقیانوس هند گرفته تا اقیانوس آرام در شرق دور و اقیانوس اطلس و دریای شمال ادامه یافته و کل کره زمین را دربرگرفته است. این مأموریت به نوعی از نظر کشورهای جهان غیرقابل امکان تلقی میشد ولی ما توانستیم آن را محقق کنیم.
عناصر فهم: تمام دولت‌های جهان به انضمام مردم آنها در هر سطحی فکری، پیام‌های جمهوری اسلامی ایران را با عنوان «مأموریت صلح»، همکاری تهران با «کشورهای دوست» برای ارتقای امنیت مسیرهای تجاری دریایی. با شعار صلح و دوستی درک می‌کنند. پیام صلح و دوستی پیامی عقلانی، کاربردی، جذاب، انسانی و عاطفی بوده که برگرفته از فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی ما است و در نقطه مقابل خشونت، نفرت، سلطه و استعمار قرار دارد. این پیام توانسته مخاطبین بیشتری را مجذوب خود کند.
۸۷هزار کیلومتر دریانوردی با ماموریت صلح
ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران متشکل از ناوشکن تمام ایرانی دنا و ناوبندر مکران سفر به دور دنیا را با طی نزدیک به ۳۲ هزار مایل دریایی (۸۷ هزار کیلومتر) از اقیانوس‌های هند، آرام و اطلس برای «مأموریت صلح»، همکاری تهران با «کشورهای دوست» برای ارتقای امنیت مسیرهای تجاری دریایی با شعار صلح و دوستی طی مدت بیش از ۲۱۳ روز با موفقیت به پایان رساند. ایران به عنوان ام القرای جهان اسلام از جایگاه ویژهای در زمینه مسائل فرهنگی برخوردار است. در نتیجه سفرهای دریایی ناوگروه‌های ایرانی از جمله سفر به دور کره زمین در واقع الهام‌بخش تفکر انقلابی و فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی است. تمدن‌هایی در مسیری که ناوگروه ۸۶ با کد ۳۶۰ به دور زمین طی کرده وجود دارند که به نوعی دارای اشتراک فرهنگی با ایران اسلامی هستند. برخی از این کشورها به دلیل مسلمان بودن، قرار گرفتن در حوزه تمدن ایرانی و مخالفت با یک‌جانبه‌گرایی در روابط بین‌الملل و قابلیت تأثیرگذاری فرهنگ مقاومت بر کشورها با شعار صلح و دوستی از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. پیام صلح و دوستی پیامی عقلانی، کاربردی، جذاب، انسانی و عاطفی بوده که برگرفته از فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی ما است و در نقطه مقابل خشونت، نفرت، سلطه و استعمار قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
ببینید | لحظه ورود ناوشکن های ایرانی به اقیانوس هند | دنا و مکران در صلاله عمان پهلوگیری کردند
تصاویر | پهلوگیری ناوگروه نیروی دریایی ارتش در بندر صلاله عمان
