به گزارش خبرگزاری صدا وسیما برنامه روزنه رادیو گفتگو با حضورمریم ملونی، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری به موضوع هوش مصنوعی پرداخت.
مجری: در سال‌های اخیر هوش مصنوعی یک دریچه جدیدی را به سوی عرصه پژوهش و فناوری باز کرده، اما علیرغم مثبت بودن این مساله مشکلاتی هم به همراه آن وجود دارد خانم دکتر ملونی بفرمایید که استفاده از هوش مصنوعی برای برقراری ارتباط دانشجویان و پژوهشگران چقدر موثر است البته به صورت کاربردی بیشتر نظر ما است در حوزه‌های کلان مثل صنعت، دانشگاه و یا حوزه‌های بهداشت و درمان؟
ملونی: با تحولاتی که در حوزه فناوری اطلاعات شکل گرفته رویکردی در دهه‌های اخیر در کشور‌های توسعه یافته و در حال توسعه در حال شکل گیری است و ان هم استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی است به عنوان آیتمی که بتواند هم کمک تصمیم ساز باشد هم در تحلیل داده‌ها کمک بکند و هم بتواند در برقراری تعاملات هوشمند بین افراد و اجزا و عناصر ایفای نقش بکندبه هر حال آن ارتباطی که بین پژوهشگر، دانشجو و بخش‌های مختلفی که توی یک جامعه، بخش‌های پزشکی اش، نهاد‌های نظارتی، حاکمیتی، اجرایی باید برقرار باشد این هوش مصنوعی هست که می‌تواند کمک کننده در این موضوع باشد و از طرفی رویکردی هست که همانطور که از اسمش پیداست آن هوشمندی منظور قابلیت‌هایی هست که می‌تواند بسترساز تصمیم گیری‌ها و سیاستگذاری‌های بهتر باشد به ویژه از دورانی که کرونا در جهان به عنوان یک بیماری مسری شکل گرفت رویکرد‌ها به سمت ظرفیت‌های آی تی شکل ویژه تری را به خودش گرفت و در این حوزه هم استفاده از هوش مصنوعی در حال بهره گیری از آن ظرفیت است خیلی از مجموعه‌ها هست قاعدتا توی دانشگاه‌ها هم با توجه به رویکردی که خیلی از دانشگاه‌ها این بسترسازی را از طریق سامانه‌های خودشان پورتال‌های خودشان شکل دادند که بتوانند توی گام اول آموزش را تسری بدهند و در گام دوم بتوانند تعاملات هدفمندی را توی این حوزه شکل بدهند در معاونت علمی هم با توجه به رویکردی که در ستاد دیجیتال ما که متولی مباحث مربوط به هوشمندسازی و پروژه‌های کلان توی این حوزه هست با توجه به چارت تشکیلاتی جدید و رویکرد‌های جدیدی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این حوزه دارد سیاستگذاری‌ها و اقدامات و طرح ریزی‌هایی برای این حوزه در حال انجام است به ویژه با تکیه بر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی به عنوان اهرم پیش برنده‌ای که هم بیاید ایفای نقش بکند در تهیه این نرم افزار‌ها در ساماندهی شان و هم در بخش‌هایی که نیاز دارد حتی یک برون سپاری بشود این فعالیت‌ها و بتوانند این بخش خصوصی با ظرفیت سازی که می‌کند این بستر را فراهم بکند، قاعدتا ما هرچه به این سمت برویم دو تا افق پیش روی جامعه قرار می‌گیرد از لحاظ توسعه، یک خودِ آن دانشجویی که گام اول به عنوان یک خدمت گیرنده از آن سامانه‌ها یا نرم افزار‌ها هست، اما در گام دوم خودش یک عاملی هست که به نیاز‌هایی که احساس می‌شود و کمبود‌هایی که ممکن است حس بکنند افراد توی این سامانه‌ها هست یا نقص‌هایی که هست یا مواردی که هست خود آن‌ها بشود یک اتاق فکر‌هایی برای جوان‌ها و تحصیل کردگان دانشگاهی ما که بیایند خودشان در قالب ایجاد سامانه‌ها و ساختار‌های مبتنی بر هوش مصنوعی یکسری اقداماتی را انجام بدهند در حوزه شکل گیری و ایجاد شرکت‌های دانش بنیان ما الان شرکت‌های خوبی را داریم که توی تحلیل پردازش، تشخیص بیماری‌ها به ویژه توی حوزه سرطان توی تحلیل‌های حوزه ترافیک و کنترل شهر دارند فعالیت می‌کنند و هر چقدر توی این حوزه من اینجوری بگویم به شنوندگان و جوانان خوب مان که توی این حوزه‌های مخصوصا کامپیوتر دارند تحصیل می‌کنند و رشته‌های مرتبطش و حتی بین رشته ای، چون ما توی این حوزه حتی سخت افزار‌های خاصش را نیاز داریم تو حوزه ربات‌ها و مواردی که تویش صنعت حتی بیاید به عنوان بازو‌های صنعتی که ما توی خط‌های تولید هم از این‌ها استفاده می‌کنیم که نیاز هست و دقیقا یکی از رویکرد‌هایی هست که می‌تواند در توسعه صنعت کشور موثر باشد به این حوزه بسیار جای کار هست بسیار فرصت برای کارآفرینی و ایجاد اشتغال دانش بنیان هست و عزیزان هر چقدر از این فضا و بستر متناسب با علاقه مندی‌های خودشان توی حوزه‌ها و بخش‌های مختلف اجتماعی، تو حوزه تحلیل رفتار‌ها برای تصمیم گیری‌هایی که تو حوزه آسیب‌های اجتماعی داریم خیلی از حوزه‌هایی که می‌شود استفاده کرد حتی ما الان تو حوزه کشاورزی بسیار نیاز داریم به این زمینه که بخواهد تحلیل‌هایی انجام بشود توی مبارزه با آفات توی بازه‌های سمپاشی، زمانی که دارد برودت هوا رخ می‌دهد بعد برای جلوگیری از یخ زدگی باغات و بسیار این حوزه این شکلی خیلی راحت بگویم این حوزه پولسازی هست اگر که جوانان ما دانشجویان ما و تحصیل کردگان ما بیایند و به صورت خاص فرصت‌های بازار را شناسایی کنند و توی هر کدام از این زمینه‌ها وارد بشوند دنیایی از فرصت‌های شغلی برایشان هست.
مجری: صحبت‌های شما صحبت‌های دقیق و مهمی است، اما با توجه به این نکته‌ای که یادداشت کردم توی فرمایشات شما که شرکت‌های دانش بنیان فعالیت‌های خوبی توی این سال‌ها داشتند و این که فرصت برای اشتغال دانش بنیان باید فراهم بشود چگونه است که ما این کار را در پایان نامه‌های بچه‌ها و در تز‌های دکتری بچه‌ها لحاظ نمی‌کنیم اگر پایان نامه‌ها و تز‌ها را به این مساله اختصاص بدهیم به نظر شما چقدر می‌توانیم به اهدافمان همین نکاتی که شما گفتید اشتغال دانش بنیان و فعالیت‌های بیشتر این شرکت‌ها لحاظ کنیم؟
ملونی: یک فرصت خیلی خوبی را داریم در صندوق حمایت از پژوهشگران و این بستر فراهم هست که عزیزان در قالب پسادکتری و در قالب کسانی که توی حوزه تحصیلات تکمیلی دارد انجام می‌شود اگر توی این حوزه‌های تخصصی کار کاربردی، شاخص و ویژه‌ای را بتوانند انجام بدهند از طریق صندوق حمایت از پژوهشگران هم تسهیلات مناسبی را دریافت می‌کنند .
مجری: در حوزه پسادکتری یعنی دیگر؟
ملونی: بله هم در حوزه پسا دکتری و هم تو حوزه همین دکتری هم حتی، چون صندوق حمایت از پژوهشگران هست.
مجری: در داخل کشور؟
ملونی: بله در داخل کشور و خیلی وقت ما آن عدم آگاهی که داریم از آن ظرفیت‌های قانونی که توی کشور فراهم هست شاید باعث می‌شود که از این بستر استفاده نکنیم من همین جا این اطلاع رسانی را خدمت دوستان انجام می‌دهم اگر توی این حوزه‌ها دوستان کار شاخصی را می‌توانند انجام بدهند علاوه بر این آن چیزی که به صورت روتین دارد کار خودش را انجام می‌دهد و به ویژه تو حوزه پسا دکتری، خب چرا آن جا ما تاکید داریم، چون آنجا پروژه هست بخش خصوصی، صنعت یا پروژه نیازمحور دارد از آن سازمان یا دستگاه اجرایی دارد اخذ می‌شود و این فرصتی فراهم است که علاوه بر این که کار با کیفیت پیش برود دریچه‌های جدیدی هم باز بشود آن دغدغه مندی‌هایی که طرف ممکن است داشته باشد برای خیلی از مسائلش هم حل و فصل می‌شود و خود این در حقیقت یک بستر مناسبی است که من توصیه می‌کنم افرادی که توی این حوزه دارند فعالیت می‌کنند با آگاهی از این ظرفیت می‌توانند به سایت خود صندوق هم مراجعه بکنند صندوقی هست که متفاوت‌ترین نوع صندوق ما شاید توی کشور هست و خاص حمایت از طرح‌هایی است که به صورت پژوهش محور و کارگاهی.
مجری: صندوق چی؟
ملونی: صندوق حمایت از پژوهشگران.
مجری: ارتباط این هوشمندسازی و هوش مصنوعی با صنعت چقدر می‌تواند مهم باشد و در این حوزه چه کار‌هایی انجام شده تا الان؟
ملونی: این را خدمت شما عرض کنم که ما کلان قلب تپنده‌ای که هر کشوری را به سمت توسعه پیش می‌برد توی صنعت آن کشور می‌دانیم و خیلی از مواردی که ما در صنایع با آن با چالش مواجه می‌شویم دقیقا توی همین حوزه‌ای است که هوش مصنوعی می‌تواند در کنترل خطای تولید ما و آلارم‌ها و سایر موارد بسیار کمک کننده باشد من مثال خیلی ساده بزنم ما توی یکی از مجموعه‌های کارخانه ایش که من بازدیدی داشتم این هم به خاطر این که مثلا آن قطعه‌ای که نیاز به تعمیر دارد و فیلتر دستگاهی که به آن عظمت کار می‌کرد سر یک تایم خاصی دیگر اتومات حالا به خاطر این که آن خط، خطی بود که توسط آلمانی‌ها طراحی شده بود از کار می‌افتاد و نکته‌ای وجود داشت مثلا ممکن بود دو تن سه تن مواد داخل کوره از بین برود به خاطر این که آن متوقف شده بود ما به راهکاری که نگاه می‌کنیم راهکار‌ها خیلی ساده است و استفاده از این ظرفیت‌های هوش مصنوعی هوشمندسازی موارد و برنامه‌های توی این حوزه بسیار می‌تواند کارآمد باشد و از میلیون‌ها تومان هزینه‌هایی که این جوری از بین برود بخواهد جلوگیری کند لذا به این خاطر بود که توی تاکیدات من به جوان‌ها این بود که توی صنعت کشور و صنایعی که حتی جدید می‌توانند ایجاد بشوند توی بخش‌های مختلف اعم از کشاورزی، توی کارخانجات، توی بازار‌های مختلف و حتی گردشگری.
مجری: خانم دکتر من شنیدم توی خبر‌ها یک مقاله هم خواندم که در یک رستوران اصلا هیچ فردی به جز مدیر رستوران امسال نیست همه از این هوش مصنوعی استفاده می‌کنند چه آن‌هایی که آشپزی می‌کنند چه آن قسمتی که قسمت آشپزی شان هست چه قسمتی که پذیرایی از مهمان‌ها هست گارسون‌ها همه به وسیله هوش مصنوعی اداره می‌شود و این می‌تواند خودش یک نکته مثبتی باشد در جذب گردشگر
ملونی: بله و حتی شما زمانی که دارید یک جا مسافرت می‌کنید به راحتی می‌تواند شما را راهنمایی کند همانطوری که الان داریم با نرم افزار‌هایی که هستند کوتاه‌ترین مسیر را داریم و یا کم ترافیک ترینش را می‌توانیم شناسایی کنیم ما تو حوزه هوشمندسازی می‌توانیم حتی بهترین اقامتگاه‌ها خیلی از موارد را به صورت اتومات شمار را تو مسیر گردشگری از جاذبه‌ها و خیلی از مواردی که هست را می‌تواند راهنمایی تان بکند و بهترین‌هایی که با شرایط شما هست را معرفی کند همانطوری که راه را به ما نشان می‌دهد سایر جا‌ها را هم به ما نشان بدهد.
مجری: نکته پایانی شما را بشنویم؟
ملونی: توصیه ام به تمام عزیزانی که تو حوزه آی تی فعالیت می‌کنند و همچنین بین رشته ای، چون این حوزه بسیار بین رشته‌ای هست این است که این فرصت هم فناوری ما به آن می‌گویم و هم فرصت بازار را به سادگی از کنارش نگذرند و هر چقدر تخصصی توی این حوزه کار کنند مطمئن باشند که علاوه بر این که می‌توانند یک کارآمدی و کارآیی خوبی را در حوزه زندگی خودشان و یک کسب و کار خوب راه اندازی کنند می‌توانند حتی اشتغال آفرین برای سایر افرادی باشند که توی آن شرکت‌ها و توی آن مجموعه‌ها مشغول می‌شوند و به این وسیله هم می‌توانند سرمنشاء خیر برای خودشان باشند و هم سایرینی که زیر آن چتر قرار می‌گیرند و مسیرتوسعه کشور را هم فراهم می‌کنند.
مجری: و حتی یک نویدی هم می‌خواهیم بدهیم به آن کسانی که تحصیلات تکمیلی را می‌خواهند ادامه بدهند پسادکتری بگیرند یعنی با یک تیر چندتا نشان می‌توانند بزنند و از حمایت‌های آن صندوق حمایت از پژوهشگران هم بهره‌مند بشوند.
