عصر جدید با تمام فناوری هایش، مشکلات و دردسرهایش فضای تنفس جدیدی برای زیست جامعه انسانی فراهم آورده است. جهش با سرعت نور از انرژی های طبیعی به سمت انرژی های فسیلی و از آن به سمت انرژی های نو و تجدید پذیر به حدی سریع بود که باور آن برای بخش های دیگر تاریخ سخت و دشوار است ولی در همین زمینه باید برای رسیدن به صفحه زیست جدید نیز تلاش کرد.
انرژی های خورشیدی به عنوان یکی از مهمترین منابع تولید انرژی در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است و کشورهایی نظیر ایران که شرایط طبیعی آن مستعد جذب انرژی خورشیدی و تولید انرژی به صورت های گوناگون است می تواند نقش مهمی در این حوزه ایفا کند.
در سالهای گذشته طرح های ملی متفاوتی برای فراگیر کردن این انرژی در سطح کشور ایجاد شد. طرح هایی که ضمن تشویق و ترغیب سرمایه گذاران برای ایجاد صنایع جدید درآمدزایی های مختلفی را در عرصه های مختلف ایجاد کرده بود.
یکی از این طرح ها، ایجاد طرح درآمدزایی پنل های خورشیدی در منازل است که از حدود ده سال پیش در ایران آغاز شد و در قم نیز در طرح های مختلف اجرا شده است. با گران تر شدن هزینه خرید پنل ها سوالات بسیاری در خصوص درآمد زایی از این پنل ها ایجاد شده است. در همین زمینه با یکی از مدیران شرکت توزیع برق قم به گفتگو نشستیم تا زمینه های مختلف این ماجرا را روشن تر ببنیم.
در همین رابطه محمدرضا مهاجری در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: پنل‌های خورشید دو نوع هستند؛ در نوع فتوولتاییک، نور خورشید به پنل می‌تابد و در آن تبدیل به ولتاژ می‌شود و بعد از طریق اینورتر تبدیل به ولتاژ شهری می‌گردد و به برق شهر متصل می‌شود.
وی ادامه داد: در نوع دیگر، انعکاس نور خورشید متمرکز می‌شود و از طریق گرما تبدیل به بخارآب می‌شود؛ یعنی از گرمای خورشید برای تولید برق استفاده می‌کند. این مدل همانند نیروگاه‌های سیکل ترکیبی است که در آن سوخت‌هایی مانند گاز یا گازوئیل وجود دارد که در اینجا جایگزین آن سوخت‌ها، گرمای خورشید است.
وی بیان کرد: بحث خرید انرژی توسط وزارت نیرو و سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) انجام می‌شود که شرکت‌های توزیع برق در استان‌ها از طریق ساتبا امکان خرید تا ۲۰۰ کیلووات ظرفیت نیروگاه را دارند.
وی با بیان اینکه قراردادهای خرید ۲۰ ساله و تضمینی است، اضافه کرد: نرخ آن سالیانه و یا چند سال یک‌بار تغییر می‌کند و در حال حاضر نرخ پایه‌ای آن، ۱۷۵۰ تومان برای هر کیلوواتی است.
مدیر دفتر بازار برق شرکت توزیع برق استان قم اظهار کرد: هرساله بر اساس نرخ ارز و تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی یک ضریب تعدیل محاسبه می‌شود و قیمت نهایی از حاصل ضرب نرخ پایه در ضریب تعدیل به دست می‌آید. هرسال این ضریب تعدیل افزایش پیدا می‌کند.
وی عنوان کرد: اولین قراردادهای قم برای سال ۱۳۹۶ است که با توجه به ظرفیتی که داشتند قیمت آن متفاوت بوده است، برای مثال تا ۲۰ کیلووات ظرفیت نیروگاه ۸۰۰ تومان، از ۲۰ تا ۱۰۰ کیلووات ۷۰۰ تومان و بیش از ۱۰۰ کیلووات را هم ساتبا منعقد می‌کرده که کمتر بوده است.
وی با بیان اینکه اولین قراردادهای قم حدود ۸۰۰ تومان بوده است و بر اساس زمانی که گذشته، قیمت‌های پایه تغییر کرده است، افزود: اگرچه قیمت پایه‌ای نسبت به سال ۱۳۹۶ تغییر کرده است اما تاکنون موردی نبوده است که بخواهد قرارداد خود را از سال ۱۳۹۶ تغییر بدهد و با نرخ جدید قرارداد منعقد کند؛ زیرا ضریب تعدیل به قدری بالا است که بیش از قراردادهایی است که امروز بسته می‌شود. برای مثال ضریب تعدیل ۵.۵ نیز داریم که ضرب در قیمت پایه سال ۱۳۹۶ حدود ۴ هزار تومان می‌شود.
مهاجری اظهار کرد: معمولا پنل هایی که در شهرها، روستاها و حاشیه شهرها اجرا می‌شود ۵ کیلوواتی است که پنل ها را با یکدیگر موازی می‌کند که جمع آن ۵۰۰ هزار وات یا همان ۵ کیلووات می‌شود. پنل‌هایی که نصب می‌کند ممکن است ۵۰۰ وات باشد که در این صورت ۱۰ پنل می‌شود.
وی با اشاره به اینکه پنل ها با ظرفیت‌های مختلف ۳۷۰، ۳۹۰، ۴۲۰ و... وجود دارد، گفت: معمولاً برای هر کیلووات ۱۰ تا ۱۲ متر فضای مفیدی که سایه‌اندازی نداشته باشد نیاز است. هر اندازه که سایه بیافتد تولید کمتر می‌شود و برای برگشت سرمایه زمان بیشتری نیاز دارد.
وی با بیان اینکه در هر ساعتی که آفتاب مستقیم باشد تولید وجود دارد، ادامه داد: معمولاً میزان درآمد ناشی از این کار به صورت ماهانه اعلام نمی‌شود و درآمد سالانه محاسبه می‌شود زیرا با توجه به طول روز و شدت تابش، میزان تولید در زمستان و تابستان متفاوت است.
مدیر دفتر بازار برق شرکت توزیع برق استان قم اضافه کرد: در طول یک سال هر کیلوواتی که نصب می‌شود حدود ۱۷۰۰ تا ۱۷۵۰ کیلووات ساعت تولید دارد که با ضرب در قیمت پایه و ضریب تعدیل، قیمت نهایی به دست می‌آید.
نصب پنل‌های خورشیدی چقدر هزینه دارد؟
وی با اشاره به اینکه این پنل ها هم تولید شرکت‌های داخلی و هم وارداتی آن موجود است، عنوان کرد: میزان هزینه احداث این پنل ها با توجه برندی که استفاده می‌شود و حاشیه سودی که پیمانکار دارد متفاوت است؛ اما تقریبا هر کیلووات حدود ۲۵ میلیون تومان هزینه دارد.
مهاجری بیان کرد: در مصوبه بودجه ۱۴۰۱، بودجه برای اقشار محروم مصوب شد که تا ۱۲۰ میلیون تومان وام با بازپرداخت ۸۰ ماهه برای اقشار محروم و روستایی پرداخت میشد که نرخ خریدشان نیز بالاتر از نرخ مردم عادی بود. این طرح با همکاری پنج جانبه بهزیستی، کمیته امداد، بسیج سازندگی، معاونت روستایی و وزارت نیرو صورت گرفت که اگر وام بانک‌ها مجدد برقرار شود تا تیرماه نیز قابل اجرا است.
انتهای پیام
