دولت به صورت گام به گام طرح هوشمندسازی یارانه نان را به‌عنوان یک نمونه عملی از حکمرانی اقتصادی مبتنی بر داده به پیش می‌برد؛ اقتصادی و به‌صرفه شدن تولید نان در جدیدترین گام این طرح با شناورسازی یارانه آرد دنبال می‌شود که علائمی از موفقیت آن ملموس است.
طرح هوشمند سازی یارانه آرد و نان به دلیل ابعاد اجتماعی آن با رویکردی در موضوع هدفمندسازی یارانه کالاهای اساسی دنبال و مقرر شد، جلوگیری از هدر رفت آرد و نان یارانه‌ای، نه با آزادسازی قیمت و نه با سهمیه بندی، بلکه با یک رویکرد متفاوت و تجربه جدید در تاریخ اقتصادی کشور صورت پذیرد. در نخستین گام طرح، کارتخوان‌های هوشمند در یک بازه زمانی کوتاه حدوداً ۱۰۰ روزه در تمام نانوایی‌های سطح کشور مستقر شد و عملیات فروش نان در این زیرساخت ثبت شد.
تا پیش از اجرای این طرح، داده‌هایی در زمینه ضریب تبدیل آرد به نان در کشور وجود نداشت در حالی که یارانه آرد بزرگ‌ترین قلم یارانه‌ای کشور از محل بودجه است. با اجرای فاز اول طرح، این زنجیره داده‌ای کامل شد تا سیاست گذار بتواند به استناد این داده‌ها، برای آرد و نان یارانه‌ای برنامه‌ریزی دقیق انجام داده و جلوی هدررفت آن را بگیرد. شرط دولت برای اجرای این طرح این بود که اولاً قیمت نان در سمت مردم هیچ تغییر نکند و آزادسازی قیمت اتفاق نیفتند و دوم اینکه سهمیه‌بندی نان ایجاد نشود که طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان هم با این دو پیش فرض مهم طراحی و اجرا شد.
دولت خود را موظف دانست هزینه‌های افزایش یافته نانوایان را در موضوع اجاره بها و دستمزد جبران کند، بنابراین پرداخت ۱۵ درصد کمک هزینه را از ابتدای فاز اول طرح کلید زد؛ یعنی با شروع فاز اول طرح، در پایان هر روز ۱۵ درصد از عملکرد نانوایان بر پایه کارت‌های هوشمند به عنوان کمک‌هزینه دولت به هر نانوایی پرداخت می‌شود که این ۱۵ درصد در شروع فاز دوم طرح، از ۱۷ بهمن ماه به ۳۰ درصد افزایش یافت.
گام نخست در فاز دوم، افزایش کمک‌هزینه نانوایان بود و گام دوم استفاده از داده‌های به دست آمده در تخصیص آرد یارانه‌ای به نانوایان بود که فاصله قیمتی ۱۶ برابری با آرد سایر مصارف دارد و به این صورت نظام اقتصادی نان که در گذشته به شکل شورا با عدد ثابت بود، به شکل شناور درآمد تا برای نانواها بر اساس عملکرد خود مبتنی بر کارتخوان‌ها و پردازش داده‌ها در دوره بعد امکان خرید آرد یارانه‌ای فراهم شود. این گام نیز بعد از اجرای آزمایشی اکنون در کل استان‌های کشور در حال اجراست و دولت اعلام کرده که بعد از به بلوغ رسیدن این گام گزارش‌های آماری را طی ماه‌های آینده اعلام کند.
در این گام و با شناور شدن سهمیه آرد، نانوایانی که نان را با ساختار مناسب و کاملا متعهدانه تولید می‌کنند و در اختیار مردم می‌گذارند علاوه بر اینکه آرد معادل را دریافت می‌کنند با کمی افزایش دریافت مواجه خواهند شد، اما اگر نانوایی فعالیت نداشته باشد، قطعاً با کاهش دسترسی به آرد یارانه‌ای مواجه می‌شود.
لازم به یادآوری است که برخی علائم و شواهد حکایت از اجرای موفق این گام دارد؛ اول کاهش صف‌های غیرمتعارف و افزایش ساعت کار نانوایی چرا که اقتصاد نانواها به سمت افزایش تولید و فروش و ثبت تراکنش حرکت می‌کند و دوم اینکه قیمت آرد یارانه‌ای در مصارف خارج از شبکه با افزایش شدید مواجه شد و سوم کاهش قیمت مجوز نانوایی است.
در همین حال برای نظارت بیشتر و جلوگیری از تخلفات قرار است اپلیکیشنی به مردم معرفی شود تا یک نظارت همگانی بر طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان حاکم شده و فرصت کار برای نانوایان متعهد بیشتر فراهم شود.کاهش سهمیه و یا افزایش سهمیه آرد نانوایان کاملاً بر مبنای دریافت داده‌ها از کارخوان‌ها و نیز دریافت گزارشات مردمی از تخلفات به انحای مختلف ازجمله تماس تلفنی صورت می‌گیرد و سعی دولت بر این است که در این زمینه در حق هیچ نانوایی اجحاف نشود.
بیشتر بخوانید:
۴۶۲۱۷
