فرهیختگان: فوتبال ایران پس از راه‌‌اندازی لیگ حرفه‌ای با ورود بازیکنان خارجی زیادی روبه‌رو بوده که دست بر قضا تعداد بازیکنان با کیفیت که به فوتبال ما وارد شدند بسیار کم بوده است. در لیگی که گذشت نیز شاهد حضور بازیکنان خارجی زیادی بودیم، اما فقط چند تن از آنها نظرها را به خود جلب کردند و البته نمی‌توانیم ادعا کنیم که موفق بودیم؛ چراکه میانگین تاثیرگذاری این خارجی‌ها راضی‌کننده نیست. اگر از یورگن لوکادیای پرسپولیس فاکتور بگیریم به‌جز یامگا در استقلال، زاپاتا در آلومینیوم و آلوز در تراکتور کدام بازیکن قابلیت تغییر در سبک فوتبال لیگ ما را داشت؟
لوکادیا در ۹ بازی که برای پرسپولیس به میدان رفت ۶ گل به ثمر رساند که آمار غیرقابل انکاری است. هرچند با جدایی این مهاجم مشارکت بیشتری از گیورگی گولسیانی در خط حمله دیدیم که البته گلزنی او از روی نقطه پنالتی باعث شد تا بعد از جدایی مهاجم هلندی، ۹ گل در کارنامه گولسیانی در فصل جاری (در لیگ برتر و جام حذفی) به‌ثبت برسد. مقایسه این دو بازیکن با توجه به دقایقی که برای تیم‌شان بازی کردند قابل تصور نیست و هرچند یحیی از او راضی است اما نمی‌تواند او را هم‌تراز لوکادیا قرار دهد.
به‌جز این دو بازیکن در استقلال هم یامگا وضعیت خوبی داشت. این بازیکن بهتر از مدافع سرخ‌ها با ۱۲ تاثیرگذاری، ۹ گل و ۳ پاس منجر به گل در رتبه بالاتری قرار دارد و در بین موثرترین بازیکنان فصل نام خود را جای داده است. با این حال آلوز تبریزی‌ها نیز در این جمع حضور دارد و او نیز ۱۱ تاثیرگذاری از خود به‌جا گذاشته است. با توجه به اینکه مسابقات جام حذفی برای استقلال و پرسپولیس ادامه دارد می‌توانیم شاهد بهبود وضعیت خارجی‌ها در این مسابقات باشیم.
در ادامه به بهانه افزایش سهمیه خارجی‌های لیگ نگاهی به بازیکنانی خواهیم داشت که توانستند نام خود را به‌عنوان بازیکنی موفق در فوتبال ایران ماندگار کنند. با این حال چیزی که با بررسی این برترین‌های خارجی می‌توان به آن اشاره کرد این مهم است که فوتبال ما پتانسیل استقبال از بازیکنان خارجی خوب را دارد، اما همیشه نفراتی حضور دارند تا با استفاده از سوء‌مدیریت در تیم‌ها مخصوصا تیم‌های شهرستانی بازیکنان بنجل و ناکارآمد را به آنها قالب کنند و تاثیر بدی در مسابقات لیگ گذاشته، ارز از کشور خارج کنند و جا را برای فوتبالیست ایرانی تنگ کنند. ای‌کاش حالا که تاج و همکارانش در اتاق فکرشان به افزایش سهمیه بازیکنان خارجی رأی دادند راهکار جلوگیری از ورود بازیکنان بنجل را هم بگیرند تا این قانون جدید دستاویزی برای اقدامات سودجویانه نشود. با این توضیح که در این فهرست می‌توان به نفرات دیگری چون نیلسون، میلیچ و مامه‌تیام نیز اشاره کرد.
آرمناک پطروسیان
کمتر کسی است که اهل فوتبال باشد و از سابقه 16ساله این دروازه‌بان ارمنی در فوتبال اصفهان خبر نداشته باشد، او با سپاهان یک قهرمانی لیگ و یک قهرمانی جام حذفی را تجربه کرد. این دروازه‌بان با 66 کلین‌شیت بیشترین کلین‌شیت را بین دروازه‌بان‌های خارجی داشته است. آرمناک دوبار عنوان آقای کلین‌شیت لیگ را به‌دست آورد. شهرت این دروازه‌بان آنجایی رقم خورد که این گلر با آن قد نه‌چندان بلندش در اولین دوره لیگ برتر فوتبال ایران، 706 دقیقه به‌صورت متوالی دروازه زردپوشان را بسته نگه داشت و این رکورد تا 16سال به‌عنوان یک رکورد باقی ماند تا اینکه توسط سیدحسین حسینی شکسته شد.
جی‌لوید ساموئل
نام جی‌لوید ساموئل هنوز هم از سر زبان استقلالی‌ها نمی‌افتد. بازیکنی که در لیگ جزیره 170 بازی برای استون‌ویلا انجام داده بود. او سال 2011 به استقلال آمد و 3 سال شگفت‌انگیز را برای آبی‌پوشان رقم زد. این بازیکن از باکیفیت‌ترین بازیکنان خارجی در لیگ ایران بود که البته در سال 2018 در یک تصادف رانندگی جان خود را از دست داد.
ایوان پتروویچ
هافبک صرب تیم‌های ابومسلم، پرسپولیس، شاهین‌بوشهر و مس‌کرمان با 41 پاس گل بهترین پاسور خارجی تاریخ لیگ برتر است. این بازیکن 2 دوره آقای پاس گل شد. او از سال 2009 تا 2012 برای پرسپولیس 97 بازی انجام داد که حاصل آن 14 گل زده است و در جام حذفی 91-90 به همراه تیم شاهین بوشهر نایب‌قهرمان شد.
لوسیانو ادینیو
او مدتی برترین گلزن خارجی لیگ برتر فوتبال ایران بود. لوسیانو برای مس‌کرمان و تراکتور بازی کرد 82 گلی که این بازیکن به ثمر رساند باعث شد در آن زمان عنوان برترین خارجی گلزن در فوتبال ایران را به‌خود اختصاص داد. جالب است که ادینیو به همراه تراکتور در چهاردهمین دوره لیگ برتر آقای گل شد. این بازیکن علاقه زیادی به بازی در ایران داشت و حتی تمایل خود را به تغییر ملیت و بازی در تیم ملی ایران نشان داد ولی با آن موافقت نشد.
ابراهیم توره
ابراهیم توره ابتدا به پیکان پیوست و آنچنان درخشان ظاهر شد که خیلی زود راهی پرسپولیس شد. هرچند او در پرسپولیس نتوانست انتظارات را بر آورده کند اما حضور در اصفهان تولد دوباره این بازیکن بود. این بازیکن با سپاهان در سال‌های 89-88 و 90-89 قهرمان شد و درمجموع 60 گل در لیگ برتر به‌ثمر رساند و درنهایت پس از یک فصل جدایی از فوتبال ایران و بازی کردن برای النصر امارات سر از فرانسه و تیم موناکو درآورد و اتفاقا با آنها نیز قهرمان شد.
عماد رضا
لیگ ایران بازیکنان عراقی قدرتمندی به خود دیده اما عمادرضا سرآمد همه آنها است. این بازیکن که در فولاد به شهرت رسید، در‌واقع دوران طلایی فوتبال خود در لیگ ایران را در سپاهان گذراند. او در نهمین دوره لیگ برتر با 19 گل آقای گلی این دوره از رقابت‌ها را به‌دست آورد و نام خود را به‌عنوان یک خارجی موفق در کارنامه لیگ برتر ثبت کرد. قهرمانی در نهمین دوره لیگ، قهرمانی در جام حذفی سال 86-85، نایب‌قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا سال 2007 و حضور و گلزنی در جام باشگاه‌های جهان فقط بخشی از افتخارات عماد رضا در ایران بود.
لوسیانو پریرا
پریرا نه‌تنها رکورددار بیشترین بازی بین بازیکنان خارجی است، بلکه بیشترین گل زده را هم دارد. این بازیکن با 121 گل زده آمار خیره‌کننده‌ای دارد و عملکرد خوبی از خود به جا گذاشته است. هرچند جدایی او از فولاد و پیوستن به مس به دوره نزول این مهاجم بدل شد اما هنوز هم هیچ خارجی‌ای به اندازه او گل نزده است. پریرا با 16 گل در فصل 98-97 به‌طور مشترک با کی‌روش استنلی آقای گل شد و نام خود را در تاریخ لیگ برتر ثبت کرد. هرچند او به همراه تیم فولاد و سپاهان دو قهرمانی لیگ برتر را نیز در کارنامه دارد و یک‌بار نیز با فولاد قهرمان جام‌حذفی و حتی قهرمان سوپرجام نیز شده است.
سرور جپاروف
جپاروف قبل از اینکه به لیگ ایران بیاید دوبار مرد سال فوتبال آسیا شده بود و پیشنهاد استقلال وی را مجاب کرد تا بخشی از دوران حرفه‌ای خود را در ایران و استقلال سپری کند. با این حال فوتبال ما هم همواره غافلگیر‌کننده پیش می‌رود و اتفاقاتی عجیب برایش رخ داد. محرومیت استقلال از پنجره نقل و انتقالات باعث شد تا او 6 ماه با پیراهن سپاهان به میدان برود، اما با آغاز لیگ هفدهم به استقلال برگشت و علاوه‌بر کسب عنوان قهرمانی جام حذفی با این تیم، عنوان برترین پاسور لیگ هفدهم را هم از آن خود کرد.
بشار رسن
رسن یکی از آن عراقی‌های محبوب و البته با کیفیت در فوتبال ایران است که خیلی زود مرد محبوب پرسپولیس‌ها هم شد. تا جایی که تمدید قرار داد با او، دغدغه هواداران این تیم محسوب می‌شد. او با پرسپولیس به 7 جام مختلف در رقابت‌های لیگ برتر، جام حذفی و سوپرجام دست پیدا کرد. او علاوه‌بر 3 قهرمانی لیگ برتر و کسب یک جام حذفی با سرخپوشان در لیگ قهرمانان آسیا نیز دو نایب‌قهرمانی در کارنامه دارد. از این رو نه‌تنها محبوب که از خارجی‌های باکیفیت لیگ است. با این حال این هافبک عراقی بیش از 5 گل در کارنامه ندارد.
فابیو جانواریو
این بازیکن محبوب و خوش‌استیل هرچند خاطرات خوبی برایمان به‌جا گذاشت، اما خداحافظی تلخی با فوتبال ایران داشت. جانواریو که با بازی کردن در فولاد اهواز به فوتبال ایران معرفی شد، درنهایت به استقلال پیوست. او در بازی پایانی لیگ هشتم، فصل خوب خودش را با گلزنی در دیدار مقابل پیام مشهد تکمیل کرد و زننده گل قهرمانی آبی‌ها لقب گرفت. این بازیکن در سپاهان هم قهرمانی در 2 دوره متوالی لیگ برتر را تجربه کرد. او در جریان یکی از بازی‌های استقلال به‌شدت آسیب دید و شانس ادامه بازی را از دست داد.
شیخ دیاباته
دیاباته پیش از آمدن به ایران کارنامه درخشانی داشت و سال‌ها در لیگ یک فرانسه و سری‌آ ایتالیا بازی کرده بود. حضور او در استقلال و زوج خوبی که با مهدی قایدی تشکیل داد خط حمله آتشینی برای استقلال ساخته بود. این بازیکن به‌واسطه قد بلند و توانایی‌های فنی بالا به‌واقع یکی از تاثیرگذار‌ترین مهاجمان خارجی لیگ ایران بود. درخشش این مهاجم اما خیلی طول نکشید و او با ترک لیگ ایران و حتی پس از آن با بازگشت و بازی در پرسپولیس هرگز آن بازیکن سابق نشد. با این حال قهرمانی او با استقلال و آقای‌گلی از او یک تاریخ‌ساز ساخت؛ چراکه او گلزن‌ترین بازیکن خارجی تاریخ باشگاه استقلال است و در این باشگاه یک بار با با ثمر رساندن 17 گل موفق به کسب عنوان آقای گلی لیگ برتر فوتبال ایران شده است.
