جراحی افزایش قد، عملی است دشوار و پیچیده که برای افزایش قد دائمی انجام میگیرد. در طی عمل جراحی، استخوانی که قرار است بلند شود برش داده میشود و سپس برای افزایش طول استخوان از میله داخل استخوان و یا فیکساتور خارجی استفاده میگردد. استخوان بریده شده هر روز در فواصل منظم پس از عمل جراحی باز میشود و در نتیجه، بدن استخوان را بازسازی کرده و شکاف را با بافت استخوان جدید پر میکند.
این جراحی در وهله اول مناسب برای کسانی است که بر اثر ناهنجاریهای ژنتیکی به طور غیرطبیعی قدی کوتاه دارند. همچنین از این تکنیک برای اصلاح پاها و زانوهای ضربهای، ناهماهنگی طول پا، بدشکلی اندام فوقانی یا تحتانی استفاده میکنند. البته امروزه کسانی که از قد خود ناراضی هستند نیز از جراحی افزایش قد بهره میبرند.
محدودیت سنی برای جراحی افزایش قد بستگی به بستهشدن صفحات رشد (صفحات اپی فیزیال) دارد. زیرا تا زمانی که این صفحات بسته نشدهاند امکان افزایش قد برای افراد وجود دارد. ولی پس از آن، تنها راه ممکن برای افزایش قد، عمل جراحی میباشد.
صفحات رشد در پایان سن بلوغ یعنی بین 17 تا 20 سالگی بسته میشود؛ بنابراین به طور معمول بعد از 20 سالگی میتوانید این عمل جراحی را انجام دهید. ضمناً حداکثر سن برای انجام عمل جراحی افزایش قد 40 سالگی میباشد. زیرا بعد از این سن، تراکم و کیفیت استخوانها کاهش مییابد.
صفحات رشد یا اپی فیزیال، قسمتهایی از استخوانها هستند که در نزدیکی انتهای استخوانها قرار دارند و با فرارسیدن سن دختران به 16 سالگی و پسران به 18 سالگی بسته میشوند؛ زیرا در اواخر سن رشد هورمونهای بدن باعث سفت شدن صفحات رشد میشوند و در نتیجه کمکم توقف رشد قدی اتفاق میافتد.
صفحات رشد در عکس رادیوگرافی که از استخوانهای پا به وسیله اشعه ایکس انجام میشود بهصورت خطوط سیاه در انتهای استخوانها ظاهر میگردند. در صورتی که صفحات رشد بسته شده باشند این خط سیاه بهوسیله اشعه ایکس نشان داده نمیشود و در نتیجه پزشک متوجه میشود که صفحات رشد بسته شدهاند.
حداکثر افزایش قد با انجام عمل جراحی، 7 سانتیمتر میباشد. ولی افرادی که نیاز به افزایش قد بیشتر از این مقدار دارند این امکان وجود دارد که به روش ضربدری افزایش قد داشته باشند؛ یعنی در عمل اول یک ران و ساق پای مقابل عمل میشود و بعد از گذشت سه و نیم ماه، ران و ساق پای عمل نشده تحت عمل جراحی قرار میگیرد. این نوع عمل جراحی برای افزایش قد به روش کراس انجام میشود.
جراحی افزایش قد طی 4 مرحله زیر نظر جراح و متخصصین ارتوپدی انجام میگیرد. این چهار مرحله شامل مشاوره بیمار، عمل جراحی، کشش و تثبیت میباشد. البته بعد از مرحله تثبیت، دستگاههایی که در زمان جراحی در بدن بیمار قرار داده شده است با یک عمل سرپایی خارج میگردند و در صورت نیاز ممکن است بیمار به مدت یک ماه از گچ یا بریس برای محافظت از استخوانهای جدید استفاده نماید.
جراحی افزایش قد بر روی استخوانهای اصلی ساق پا که بدن را پشتیبانی میکنند انجام میشود؛ بنابراین این عمل یک جراحی حساس و پرخطر است و بعد از عمل جراحی و در دوران نقاهت بیمار نیاز به مراقبت و توجه زیادی دارد. برخی از عوارض این جراحی عبارتاند از:
• بهبود استخوان در واقع میتواند گاهی آهسته و یا سریع باشد.
• انقباض عضلات
• استئومیلیت (عفونت استخوان)
• آسیب عصب و عروق خونی
• انقباض و سفتی مفاصل
• عفونتکردن محل پینها
• مشکلات خواب و درد
روشهای مختلفی برای انجام عمل جراحی افزایش قد وجود دارد و مدتزمان هر کدام از روشهای جراحی متفاوت میباشد. مثلاً در روش LATN مدت زمان عمل جراحی اول که شامل استئوتومی هر دو ساق و گذاشتن دستگاه اکسترنال فیکساتور است در حدود یک ساعت به طول میانجامد.
عمل دوم که بعد از اتمام دوره افزایش برای خارجکردن دستگاه فیکساتور و قراردادن میلههای داخلی بر روی بیمار انجام میگیرد در حدود دو ساعت و نیم زمان نیاز دارد. یا در عمل جراحی افزایش قد به روش MTN، فقط یک عمل جراحی به مدت 3 ساعت بر روی بیمار انجام میگیرد.
بهطورکلی عمل جراحی افزایش قد عملی سخت و پیچیده است. در این روش میزان دردی که بیمار باید تحمل کند بسیار زیاد است. بهخاطر همین بعد از عمل جراحی، پزشکان سعی میکنند با استفاده از دستگاه پمپ درد که برای کاهش و کنترل درد میباشد میزان درد بیمار را کاهش دهند. این دستگاه داروهای مسکن قوی را به آرامی و به طور مستمر به بیمار تزریق مینماید. معمولاً بیمار برای مراقبتهای بیشتر دو تا سه روز در بیمارستان میماند.
جای زخمهایی ناشی از عمل جراحی افزایش قد که در محل برش و در محل میله و سیم ایجاد شده است، معمولاً در طول زمان محو و کمرنگ میشوند با اینحال ممکن است بهصورت یک جای زخم چروک شده و فرورفته بر روی پوست باقی بماند. البته شدت آن بستگی به صفات وراثتی فرد دارد. در برخی افراد جای این زخم ها واضح و در بعضی افراد خیلی کمرنگ است.
در روش کراس که سرعت بهبود دو برابر سریعتر از روشهای جراحی دیگر است. از ابتدای عمل جراحی در این روش تا زمانی که بیمار بتواند بدون عصا راه برود حدود هشت ماه طول میکشد. اما بهبودی کامل بیمار و اینکه فرد به طور عادی بتواند راه برود بیشتر از یک سال طول خواهد کشید.
بهطورکلی دوره نقاهت عمل افزایش قد بهازای هر یک سانتیمتر افزایش قد 50 روز است؛ بنابراین اگر فردی 6 سانتیمتر افزایش قد داشته باشد، 300 روز مدتزمان لازم برای ریکاوری کامل او خواهد بود.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته