رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در همایش معاونین فناوری دادگستری‌های سراسر کشور گفت: اتقان آرای قضایی و کاهش اطاله دادرسی دو موضوع بسیار مهمی است که در مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه به دنبال آن هستیم و یکی از اقداماتی که در این راستا صورت گرفته است راه اندازی سامانه ارجاع هوشمند به کارشناس است.
محمد کاظمی فرد افزود: در این سامانه تمام اقدامات به صورت کاملاً الکترونیک انجام می‌شود و با حذف مداخلات انسانی، توزیع عادلانه پرونده‌ها برای کارشناسان با روش‌های نوین فراهم شده است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه ۹۳ موضوع کارشناسی در این سامانه وجود دارد گفت: این سامانه به تازگی راه اندازی شده است و روند رو به رشد را طی می‌کند.
محمد کاظمی فرد در ادامه افزود: در سند تحول قضایی به موضوع کاهش اطاله دادرسی توجه ویژه‌ای شده است گفت: با همین هدف مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در زمینه کاهش اطاله دادرسی اقدامات متفاوتی را انجام داده است. یکی از این اقدامات سامانه هوشمند استعلامات مالی قوه قضاییه یا همان سامانه سهام است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه گفت: سامانه سهام با بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا ۴ استعلام موثر در پرونده‌های قضایی یعنی حساب بانکی، بورس، پلاک انتظامی و پلاک ثبتی را به صورت برخط و آنلاین در اختیار قضات اجرای احکام دادگستری‌های سراسر کشور قرار داده است و در سال گذشته ۳ میلیون استعلام در این سامانه صورت گرفته است و یک رشد بی سابقه‌ای در این خصوص اتفاق افتاده است.
رئیس مرکز آمار و و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با تاکید بر اینکه در سامانه هوشمند استعلامات مالی دسترسی به اطلاعات صرفاً در مورد اشخاص و میزان مال یا مبلغ پرونده مجاز است گفت: سامانه سهام طوری طراحی شده است که از هرگونه دسترسی غیرمجاز به اطلاعات اشخاص جلوگیری می‌شود و امکان استعلام هم صرفاً و تنها در مورد افراد ثبت شده در پرونده امکان پذیر است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه در راستای اجرای سند تحول قضایی و ایجاد یک درگاه یکپارچه جهت دریافت خدمات الکترونیک قضایی ارزان و آسان مردم، پنجره واحد الکترونیک قضایی در سال گذشته راه اندازی شد و در حال حاضر ۲۸ خدمت الکترونیکی در این پنجره واحد ارائه می‌شود گفت: این کار با هدف جلوگیری از سردرگمی مردم، کاهش هزینه‌های آنان و دسترسی ارزان و سریع مردم به خدمات قضایی صورت می‌گیرد. در حال حاضر مردم با ورود به این پنجره روزانه بیش از ۱۰۰ هزار خدمت خدمت دریافت می‌کنند و این روند در حال رشد است.
رئیس مرکز آمار وفناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه سامانه‌های قضایی را مورد توجه قرارداد و گفت: در حال بیش از ۹ میلیون رای در این سامانه با بهره گیری از هوش مصنوعی قرار داده شده است. این اقدام در راستای اجرای سند تحول صورت گرفته است و دریچه‌ای جدید از شفاف سازی را ایجاد کرده است.
محمد کاظمی فرد با بیان اینکه این سامانه امکان تحلیل و ارزیابی عمومی آرا قضایی را فراهم می‌آورد تاکید کرد: سامانه هوشمند آرای قضایی پس از صدور با استفاده از ابزار‌های هوشمند و با هدف حفظ خریم خصوصی افراد به صورت ماشینی گمنام می‌شود و سپس در سامانه منتشر می‌شود.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه با اشاره مرکز تعاملات سازمانی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه گفت: این مرکز با ارائه خدمات الکترونیک متفاوت و گوناگون به دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های حاکمیتی توانسته است نقشی مهم در تسریع فرایندها و سرعت دهی به امور مردم ایفا کند. در سال گذشته ۱۶۷ میلیون مبادله الکترونیک با هدف خدمت به مردم صورت گرفته است.
محمد کاظمی فرد ادامه داد: استعلام‌های برخط نقش مهمی در تسریع و سرعت دهی به امور مردم دارد. استفاده از روش‌های نو و هوشمند و گذر از روش‌های قدیمی و کاغذی موضوعی بوده است که مسئولان بر آن تاکید داشته اند. استعلام‌های برخط باعث صرفه جویی در وقت مردم می‌شود و در لحظه امکان پاسخگویی فراهم می‌شود.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه طرح ارتباط کلانتری‌ها با مراجع قضایی را که در راستای ارائه خدمات آسان به مردم ارائه شده است را مورد توجه قرار داد و گفت: این طرح در راستای ماده ۳۷ آیین دادرسی کیفری ایجاد شده است. وقتی که شخص به کلانتری مراجعه و شکایت خود را عنوان می‌کند به صورت برخط به دادسرا‌ها ارجاع داده می‌شود.
محمد کاظمی‌فرد با تاکید براینکه در راستای ماده ۳۷ آیین دادرسی کیفری اقدامات متفاوتی روی یک پرونده صورت می‌گیرد بیان کرد: از بین رفتن چالش‌های قدیمی، قابلیت پیگیری، ارائه خدمات آسان، سرعت عمل در فرایندها، تکریم ارباب رجوع و رعایت حقوق شهروندی برخی از ویژگی‌های این طرح است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه در سال گذشته یک میلیون و ۶۹۹ هزار و ۶۹۷ اقدام برخط در راستای ماده ۳۷ آیین دادرسی کیفری میان کلانتری‌ها و مراجع قضایی به صورت الکترونیک صورت گرفته است گفت: وقتی که فردی شکایتی را مطرح می‌کند اقدامات متفاوتی بر روی یک پرونده صورت می‌گیرد. برخی از این اقدامات شامل شکواییه، صورتمجلس، ارسال مدارک الکترونیکی، گزارشات و تحقیقات است. با تلاش‌هایی که صورت گرفته است این اقدامات به صورت الکترونیک و برخط از کلانتری‌ها به دادسرا‌ها و مجتمع‌های قضایی ارسال می‌شود و در تسریع فرایندها و خدمت به مردم نقش مهمی ایفا می‌کند.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان این که یکی از اقداماتی که در راستای سند تحول قضایی و با هدف ارائه خدمات آسان و ارزان صورت گرفته است خدمات جهادی قضایی است تاکید کرد: در طرح خدمات جهادی قضایی به افرادی که در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته زندگی می‌کنند و از سطح درآمدی مناسبی برخوردار نیستند خدمات قضایی رایگان ارائه می‌شود. در سال گذشته بیش از ۱۵۰ نقطه کمتر برخودار و محروم کشور تحت پوشش این طرح قرار گرفتند. این طرح در مناطق محروم ۷ استان کشور اجرایی شده است. در این طرح تمام خدماتی که در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه می‌شودبه صورت رایگان ارائه می‌شود و هر یک از افرادی که در این مناطق هستند و درخواست‌های قضایی دارند درخواست‌های خود را به صورت رایگان دریافت کنند. اجرای طرح خدمات جهادی قضایی در مناطق محروم استان خراسان جنوبی از جمله نهبندان از توابع شهرستان نهبندان، روستای مرزی فندخت و استند از توابع شهرستان زیرکوه، روستای مختاران و نازدشت از توابع شهرستان سربیشه، روستای مرزی و محروم نوغاب و آواز از شهرستان درمیان، روستای خراشاد از توابع شهرستان بیرجند، منطقه لانو و روستای گلوباغ در فاصله ۲۰ کیلومتری مرز افغانستان انجام شد. در طرح جهادی قضایی استان سیستان و بلوچستان روستای قلعه نو شهر زهک، روستای دهنو علیخان هیرمند، بخش لادیز میرجاوه، بخش محمدان ایرانشهر و روستای بمباسری دشتیاری نیز خدمات قضایی به صورت رایگان در آن‌ها اجرا شد. مناطق روستایی و محروم نودژ، مردهک، رمشک، اندوهجرد، صوغان، طغر لجرد، حرجند، فیض آباد، گنبکی و نظام شهر استان کرمان نیز در پوشش طرح جهادی قضایی قرار گرفتند. در طرح خدمات جهادی قضایی هرمزگان نیز بندر تیاب، کوشکنار و هشتبند و دیگر مناطق محروم این استان تحت پوشش خدمات رایگان قضایی قرار گرفتند و سپس مناطق کم برخوردار کمتر توسعه یافته استان‌های خوزستان و ایلام تحت پوشش این طرح قرار گرفتند.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه یکی از چالش‌های قوه قضاییه مسائلی است که از بیرون به این دستگاه تحمیل می‌شود که ناشی از حضور برخی افراد در فرایند دادرسی است و افرادی به صورت حرفه‌ای دادرسی را از مسیر عدالت خارج می‌کنند گفت: برخی افراد به صورت حرفه‌ای ضامن می‌شوند یا بی‌مورد علیه دیگران شکایت می‌کنند تا بتوانند اخاذی کنند و برخی به عنوان شاهد حرفه‌ای، مجرم حرفه‌ای، کفیل حرفه‌ای در دادگاه حضور پیدا می‌کنند سامانه اطلاعات موثر اشخاص (سما) از چنین رفتار‌هایی جلوگیری می کند. در این سامانه افراد مهجور، شخص دارای تعلیق تعقیب و هر آنچه مرتبط با افراد است و ۱۸ وضعیت را شامل می‌شود در این سامانه مورد بررسی قرار می‌گیرد. این سامانه سبب عدالت قضایی شده است و در حفظ حقوق افراد تأثیر شگرفی داشته است.
کاظمی‌فرد در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر جلسات دادرسی الکترونیک در دو شکل دادرسی الکترونیک میان مردم و دادرسی الکترونیک زندانیان برگزار می‌شود تاکید کرد:در سال گذشته بیش از ۵۱۷ هزار جلسه دادرسی به صورت الکترونیک برگزار شده است.
رئیس مرکز آمار و فناوری قوه قضائیه در ادامه افزود: جلسات دادرسی الکترونیک با استفاده از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی شکل جدیدی از دادرسی ایجاد شده است. این نوع جلسات در یک فضای امن و با رعایت حقوق شهروندی و رعایت حریم خصوصی انجام می‌شود. در این جلسات دادرسی محدودیت‌های جغرافیایی از بین می‌رود و شاهد برگزاری دادگاه از نقاط مختلف جهان هستیم. همچنین تمام نقاط داخل کشور هم تحت پوشش چنین مکانیزمی است و افراد می‌توانند از مزایای آن استفاده کنند.
