کالابرگ الکترونیک جذاب‌تر شد

همشهری نوشت: طرح کالابرگ الکترونیک برای همه یارانه‌بگیران فعال شده و آنها می‌توانند ۱۰قلم کالای مشمول این طرح را با پشتوانه اعتبار یارانه، به قیمت شهریور۱۴۰۰ خریداری کنند.

 

طرح کالابرگ الکترونیک برای همه یارانه‌بگیران فعال شده و آنها می‌توانند ۱۰قلم کالای مشمول این طرح را با پشتوانه اعتبار یارانه، به قیمت شهریور۱۴۰۰ خریداری کنند. البته همچنان استقبال از این طرح به دلایلی پایین است و بر همین اساس دولت پیشنهاد جذابی برای دهک‌های کم‌درآمد روی میز گذاشته و می‌خواهد در صورت استفاده این خانوارها از کالابرگ الکترونیک، ۲۰درصد یارانه آنها را بالا ببرد.‌

 

طرح کالابرگ الکترونیک پیرو شرط مجلس در ماجرای حذف ارز ترجیحی به راه افتاده و هدف آن تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز خانوار به قیمت شهریور۱۴۰۰ است؛ چراکه این کالاها به‌واسطه حذف ارز ترجیحی مشمول افزایش قیمت شده‌اند و دولت بنا به تکلیف مجلس، متعهد شده است مابه‌التفاوت آنها را به‌صورت سرانه مصرف پرداخت کند.

 

البته در ابتدای راه، به‌واسطه مهیا نبودن زیرساخت‌های مورد نیاز این طرح، پرداخت یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰هزارتومانی به‌ازای هر فرد یارانه‌بگیر اجرا شد؛ اما از چندماه پیش اجرای آزمایشی و سراسری طرح کالابرگ کلید خورد و اکنون همه یارانه‌بگیران امکان استفاده از اعتبار یارانه ‌ماه آینده خود برای خرید ۱۰قلم کالای اساسی را دارند.

 

در این میان، شرایط برای افرادی که به هر دلیل خواستار استفاده از کالابرگ نباشند، هیچ تغییری نمی‌کند و آنها همچنان در بیستم هر ماه یارانه نقدی خود را دریافت خواهند کرد و افرادی که از طرح کالابرگ نیز استفاده کنند، هر میزان از اعتبارشان که بلااستفاده بماند را طبق روال قبل به‌صورت نقدی دریافت خواهند کرد.‌

 

 

طرح کالابرگ الکترونیک با هدف حمایت از معیشت خانوارها و حفظ سلامت غذایی افراد اجرا می‌شود و می‌تواند در مهار تورم ناشی از تزریق یارانه نقدی به جامعه مؤثر باشد. در این میان، دولت بنا دارد به ۳دهک کم‌درآمد که فعلا به‌ازای هر نفر ۴۰۰هزار تومان یارانه می‌گیرند، ۲۰درصد دیگر نیز مشوق استفاده از طرح کالابرگ الکترونیک پرداخت کند؛ تا هم استفاده از کالابرگ رواج پیدا کند و هم از سلامت غذایی این خانوارهای کم‌درآمد، حمایت بیشتری شود.

 

این خبر را دیروز، داوود منظور، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه از طریق فضای مجازی اعلام کرد؛ اما وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ضمن تأیید اینکه چنین تصمیمی در دولت مطرح است، اعلام کرده که هنوز افزایش ۲۰درصدی به متولیان حوزه یارانه ابلاغ نشده است. فارغ از این تأخیر در ابلاغ، آنچه مسلم است دولت تصمیم خود را برای افزایش کمک به معیشت ۳دهک فقیر جامعه گرفته و با توجه به ثابت ماندن تعهد خریدار در طرح کالابرگ، پیشنهاد جذابی به‌نظر می‌رسد؛ هرچند همچنان عواملی وجود دارد که این خانوارها از کالابرگ استقبال نکنند.‌

 

 

یارانه‌بگیران در طرح کالابرگ می‌توانند از یک‌ماه قبل از پرداخت یارانه نقدی، از طریق اعتبار یارانه نسبت به خرید ۱۰قلم کالای اساسی شامل شیر، پنیر، ماست، روغن، برنج، مرغ، تخم‌مرغ، ماکارونی، قندوشکر اقدام کنند و حتی به‌ازای کل اعتبار خود، فقط یکی از این کالاها را در حجم بالاتر از سهمیه بخرند؛ اما نکته اینجاست که در جریان فشارهای تورمی، بسیاری از این اقلام به شکل و شیوه‌ای که در سبد کالابرگ وجود دارد، از سبد مصرفی خانوارهای فقیر حذف شده و مثلا افراد ترجیح می‌دهند به‌جای خرید پنیر استاندارد ۴۰۰گرمی مدنظر دولت، پنیر فله‌ای با کیفیت پایین‌تر و البته ارزان‌تر را خریداری کنند. نکته دیگر اینکه استفاده از کالابرگ، خانوارها را از نسیه‌خری محروم می‌کند و آنها دیگر نمی‌توانند با اعتبار یارانه، چاله‌های روزمره زندگی خود نظیر پرداخت قبوض، بازپرداخت قرض، اجاره و... را پرکنند.

 

نکته دیگر اینکه در شرایط فعلی بسیاری از فروشگاه‌های طرف قرارداد طرح کالابرگ را فروشگاه‌های زنجیره‌ای تشکیل می‌دهند که کالاهای بسته‌بندی شده و گران‌تری را می‌فروشند و بسیاری از خانوارها از منظر قدرت خرید، در هیچ شرایطی حاضر به خرید این کالاها که قیمت بالاتری دارند، نخواهند بود. مسئله دیگر نیز، نبود تبلیغات محیطی در فروشگاه‌های طرف قرارداد و ناآگاهی ‌ از واقعیت خرید با کالابرگ است که آنها را به سمت استفاده از یارانه نقدی راغب‌تر می‌کند.‌

 

 

در طرح کالابرگ الکترونیک، دولت متعهد است که ۱۰قلم کالای اساسی تنظیم بازاری را براساس قیمت‌های شهریور۱۴۰۰ برای خانوارهای یارانه‌بگیر تأمین کند و مابقی قیمت کالا را حتی اگر افزایش پیدا کند، متقبل شود.

 

مثلا یک‌کیلو تخم‌مرغ در شهریور۱۴۰۰ فقط ۱۵هزار تومان قیمت داشته و در زمان اجرای طرح کالابرگ(بهمن ۱۴۰۱) قیمت مصوب آن به ۴۷هزار و ۲۰۰تومان رسیده بود و الان به ۵۶هزار تومان افزایش یافته است. براساس طرح کالابرگ، خانوارهای یارانه‌بگیر می‌توانند یک‌کیلو تخم‌مرغ را با پرداخت ۱۵هزار تومان از فروشگاه‌های طرف قرارداد طرح خریداری کنند و دولت باید مابقی قیمت تا سقف ۴۷هزار و ۲۰۰تومان را از محل اعتبار یارانه کسر کند و مازاد بر آن، که ناشی از افزایش قیمت بوده است را خود بپردازد. درصورتی‌که دولت بر تعهد خود استوار باشد، به‌نظر می‌رسد استفاده از کالابرگ الکترونیک یک‌معامله ۲سر برد برای یارانه‌بگیران خواهد بود.