به گزارش خبرگزاری صداوسیما رادیو تبیین در برنامه گفته ناگفته ها
با آقای هادی البرزی دکترای ارتباطات درباره سواد رسانه ای گفتگو کرد.
سوال : در ادامه مباحث مهارت سواد رسانه ای و روایت های درست و نادرست را چطور تشخیص بدهیم صحبتهای ارزشمند شما را می شنویم ؟
البرزی : ببینید ما شبهای گذشته در مورد بحث روایت سازی در رسانه های معاند صحبت کردیم و به راهکارهایی هم اشاره کردیم که می شود از طریق اونها در واقع روایت اول و روایت مسلط را در مورد قضایای مهم در اختیار گرفت .
سوال : یکی از اون تکنیکها ، تکنیک استناد بود ، ساده سازی بود ، ملموس کردن موضوعات بود
البرزی : بله ما در واقع در شبهای گذشته اینها را بهش اشاره کردیم یکی از موضوعاتی که رسانه ها معمولاً در خصوص روایت سازی باید انجام بدهند بحث در واقع توجه به سرعت و صحت و دقت است در مورد مسائلی که اتفاق می افتد یعنی اگر رسانه ها سرعت را از دست بدهند بعضی موقع در فضای مجازی و حتی در فضای رادیو و تلویزیون ممکن است که اون روایت اول را نتوانند شکل بدهند بنابراین توجه به زمان اعلام خبر و شروع موضوعات خیلی مهم است ما در واقع یکی از موضوعات را باید سرعت در ارائه اطلاعات به مردم ببینیم حتی اگر اطلاعات کمی وجود دارد یعنی باید نقطه اول را در رسانه گذاشت و مردم را مطلع کرد پس یکی از موضوعات در روایت سازی این است دومین موضوع در واقع توجه به این است که ما بتوانیم به منبع که به منبع اول تبدیل می شویم در دادن اطلاعات بتوانیم محتوی ها را دست اول به دست مردم برسانیم و محتواهای ما موضوعات را بتواند به طور کامل به مردم ارائه کند بعضی موقع ها شما می بینید که یک زیرنویس شبکه خبر می تواند اطلاعات بسیار اولیه را در اختیار مردم بگذارد چون مردم معمولاً برای مطلع شدن از رویدادهایی که در فضای مجازی می بینند صدا و سیما را به عنوان یک منبع مرجع و منبع موجه بهش رجوع می کنند بنابراین این سرعت عمل خیلی جاها می تواند ما را کمک کند .
سوال: آقای البرزی من بخش دوم را متوجه نشدم یک کمی بیشتر توضیح بدهید توجه به سرعت و دقت در فضای مجازی و اینکه ما به عنوان منبع اول در دادن اطلاعات تبدیل بشویم یک چیز دیگر هم بعد از این صحبت فرمودید ؟
البرزی : بحث بعدی در واقع من منبع دست اول را گفتم و اینکه صحت و دقت را هم توجه کنیم بعد نکته بعدی بحث اینکه اون محتوای ما موثر باشد یعنی علاوه بر اینکه ما توانستیم ضریب نفوذ را به دست بیاریم و اطلاعات را به مخاطب بدهیم موضوع بعدی بحث تاثیرگذاری روی مخاطب است برای تاثیرگذاری ما باید از تکنیک های اقناع و ارتباطات به خوبی بتوانیم استفاده کنیم یعنی باید بتوانیم موضوعات را ما شب گذشته گفتیم که باید به صورت ملموس و عینی و دقیق به مخاطب ارائه بدهیم رسانه های معاند معمولاً یکی از کارهایی که انجام می دهند می آیند پیام را ماساژ می دهند این بحث ماساژ پیام یکی از موضوعاتی بود که آقای مکران مطرح کرد و اعتقاد داشت که شاخ و برگ دادن به موضوعات و حذف و تعدیل موضوعات ممکن است که اطلاعات دقیق به مخاطب نرسد و برخی از رسانه ها که دنبال این هستند که مخاطب را دچار ناهماهنگی شناختی کنند ممکن است بیایند از این تکنیک استفاده بکنند .
سوال : در حقیقت به نوعی همان جاده خاکی خودمان است درسته یعنی منحرف می کنند از مسیر اصلی
البرزی : منحرف کنند و بخشی از اطلاعات را می دهند و بخشی را نمی دهند و بخشی دستکاری هم می کنند یعنی دستکاری اطلاعات هم یکی از راهکارهایی است که اینها انجام می دهند ممکن است اول و آخر پیام را به هم بچسبانند و یک نتیجه گیری خودشان برای مخاطب داشته باشند ببیند ما در مسیری که مخاطب دارد حرکت می کند باید همراه مخاطب باشیم در دادن اطلاعات ببینید در موضوعات مختلف به دنبال دو عنصر چرایی و چگونگی می گردد یعنی از چهار عنصر اول را مطلع شده می تواند موضوع چیه چه کسی گفته و چی گفته و چه زمانی گفته را می داند اما چرایی و چگونگی موضوعات را نمی داند بنابراین رسانه ها در دادن چرایی و چگونگی موضوعات در واقع باید خیلی در درست کردن روایت اول و سرعت عمل داشتن خیلی باید به سرعت عمل کنند و بتوانند حداقل اون اطلاعات ابتدایی را به مخاطب بدهند .
سوال : دیشب راجع به یک تکنیک هم صحبت کردید آقای دکتر البرزی ، تکرار ، گفتید حجم محتوای زیاد و تکرار و تکرار این باعث یک ناهماهنگی شناختی در ذهن مخاطب می شود ؟
البرزی : بله اگر نادرست باشد تکرار یک تکنیک خوبی است مثلاً شما در مدارس می بینید که معلمها از تکرار استفاده می کنند برای اینکه در ذهن دانش آموز جا بیفتد ولی اگر شما فکر کنید که اطلاعات غلط همش تکرار بشود ممکن است همین در اذهان عمومی در واقع این جا بیفتد که رسانه های بیگانه از تکنیک تکرار خیلی استفاده می کنند و یا اون هماهنگی که بین خودشان هست مثلاً یک موضوع را باهمدیگر در دستور کار قرار می دهند و بالا می آورند این موضوع را اما من نکته ای که درباره چرایی و چگونگی دارم این است که برای به دست آوردن روایت اول ما باید شش عنصر خبری را تا جایی که می توانیم به مخاطب بدهیم یعنی مخاطب بعضی موقع در فضای مجازی از آمدن زلزله مثلاً مطلع شده و اما اینکه بقیه عناصر خبری این زلزله چی هست دنبال اینهاست که رسانه های رسمی مثل رسانه ملی و شبکه های خبری ما به راحتی می توانند با یک ارتباط گرفتن با محل زلزله بتوانند به همه عناصر خبری پاسخ بدهند و بحث امداد و نجات و موضوعات دیگر را به دست بگیرند اما به این نکته باید توجه کنیم که سکوت خبری و در واقع اقدام واکنشی به موضوعات ممکن است بعضی موقع افکار عمومی را تشنه اطلاعات بکند و اگر ما در واقع اقدام عاجلی نکنیم اینها در واقع به جاهایی مراجعه کنند که نتوانند اطلاعات را بگیرند و روی اذهان اونها تاثیر بگذارد .
سوال : این در حقیقت در اون حباب فیلتری افتادن است آقای دکتر یا نه ؟
البرزی : ولی اونجا اگر ما اطلاعات ندهیم بهشون منابعی که معتبر نیستند می آیند جریان اطلاعات را در واقع به دست می گیرند و ممکن است اونجا با استفاده از تکنیک دروغ بزرگ و با استفاده از پاره حقیقت گویی و در واقع وضعیت این چنینی برای مخاطب یک وضعیتی ایجاد کنند که در داخل اون حباب گیربکند اما ما در واقع علاوه بر این موضوع که چگونه باید روایت اول را شکل بدهیم بالاخره ما در دوره جنگ روایت ها قرار داریم و روایت هایی که در واقع دارای دال های قوی باشند و بتوانند در ذهن مخاطب شکل بگیرند اونها هستند که مسلط می شوند و این را بدانید که مسلط شدن روایت به سرعت شکل می گیرد یعنی ما اگر ساعتهای ابتدایی یک موضوعی تعلل داشته باشیم و واکنش دیرهنگام به گفتن اطلاعات داشته باشیم ممکن است که فرصت را از دست بدهیم و اونجا در واقع باید بیاییم تازه با یک روایت جعلی که ایجاد شده مقابله کنیم که کار ما را در واقع سخت تر می کند بنابراین اون ساعتهای ابتدایی رویداد که مخاطب به دنبال اطلاعات است ما باید بتوانیم در واقع جریان کار را در اختیار خودمان بگیریم و با جریان سازی بتوانیم موضوع را جلو ببریم که مخاطب دچار تشنگی اطلاعات نشود و به مخاطب اطلاعات کافی بدهیم .
سوال : آقای دکتر اجازه بدهید بقیه مطالب را بگذاریم برای فردا شب
البرزی : ایشالا در خدمت شما هستم بیشتر امشب از سمت رسانه ها به موضوع نگاه کردیم ایشالا فردا شب دوباره از سمت مخاطب به موضوع نگاه می کنیم
سوال : ایشالا به سرعت و دقت در فضای مجازی دقت کنیم ، به منبع اول بودن تبدیل بشویم ، توجه به موثر بودن مطالب روی ذهن مخاطب ، از ماساژ پیام دور باشیم و اطلاعات را هم که به مخاطب می دهیم در کنارش ما هم در کنار مخاطب باشیم و نکات دیگری که شما به درستی توضیح دادید .
