به گزارش خبرگزاری صداوسیما رادیو سلامت در برنامه به زندگی سلام کن به گفتگو با آقای دکتر عزیزی رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران پرداخته، جزئیات این گفتگو به شرح ذیل است:
سوال: روز دوشنبه ۸ خرداد وزارت جهاد کشاورزی به استقبال روز جهانی شیر رفته بود و همایشی را با عنوان رشد تولید، افزایش سرانه مصرف شیر برگزار کرده بود.
آقای دکتر بد نیست به آمار نگاهی داشته باشیم، الان سرانه مصرف شیر در کشور ما به ۸۰ کیلوگرم رسیده است، آمار جهانی ۱۵۰ کیلوگرم است و الان فاصله خیلی زیادی با سرانه مصرف شیر در سطح جهانی داریم، بررسی کنیم که بدانیم علت چیست، یکی از علت‌های شایع قیمت مواد لبنی است، اما دلایل دیگری هم پشت کاهش سرانه مصرف شیر وجود دارد؟
عزیزی: بله همانطور که شما فرمودید البته الان سرانه مصرف تغییر کرده است یعنی طبق نظر کارشناسان آن ۸۰ کیلو هم حتی نیست و بیشتر الان نظر است که سرانه مصرف شیر در ایران حدود ۵۰ کیلوگرم است که دیگر فاصله آن با عدد متوسط جهانی که از ۱۱۰ کیلو تا ۱۵۰ کیلو گفته اند و در کشور‌هایی که توسعه یافته هستند و وضعشان خوب است تا ۲۰۰ کیلو گفتند. اگر با ۲۰۰ کیلوی توسعه یافته ببینیم که فاصله خیلی زیاد است و اگر با همان ۱۱۰-۱۵۰ کیلوی متوسط دنیا هم بگیریم باز از نصف هم کمتر است بنابراین خیلی متاسفانه سرانه مصرف کاهش یافته است و دلیل آن هم بیشتر همان مسئله اقتصادی است و صحبت تا الان زیاد شده یعنی سازمان‌های مختلف و وزارتخانه‌ها و نهاد‌های مختلف خیلی صحبت کردند که ما بیاییم کمک کنیم که سرانه مصرف را بالا ببریم، اما خوب این کار عملی نشده به خاطر این که این کار احتیاج به حمایت و دادن یارانه دارد یعنی یا باید به دامداری‌ها و تولید کننده‌ها یارانه داده شود که قیمت تمام شده شیر برای آن‌ها پایین بیاید و یا این که مثلا یک چیزی به مصرف کننده داده شود که الان متاسفانه هیچ کدام اتفاق نیفتاده است و الان چیزی که این اواخر برای شیر تعیین شد کیلویی ۱۵ هزار تومان است که ۱۵ هزار تومان هم باز دامداری‌ها نمی‌فروشند یا کارخانه‌ها که می‌روند بخرند شاید حدود ۱۷-۲۰ هزار تومان می‌خرند. وقتی که شیرخام مثلا ۲۰ هزار تومان باشد دیگر هزینه‌های بسته بندی و حمل و نقل و انرژی که رویش بیاید چیزی حدود ۲۵-۳۰ تومان در می‌آید که در توان خیلی از مصرف کننده‌ها نیست که بخواهند با این قیمت‌ها شیر را خریداری کنند، چون متاسفانه هم درآمد‌ها کاهش پیدا کرده است و هم از آن طرف هزینه‌ها خیلی خیلی افزایش پیدا کرده و آحاد مردم مخصوصا طبقات متوسط به پایین بیشتر درآمدشان را شاید الان بیشتر از ۵۰ درصد آن را به غذا اختصاص می‌دهند و آن هم باز بیشتر به غذا‌هایی که واجب‌تر است مثلا مثل نان و برنج و مرغ و تخم مرغ
سوال: تولید کننده و همین طور دامدار ما حق را به آن‌ها می‌دهیم با توجه به فرآیند تولید که برایشان هزینه بر است و آن‌ها هم مجبور هستند که روی قیمت شیر بکشند، اما خیلی از خانواده‌ها می‌توانند مدیریت کنند اگر باز یک نگاه جزئی داشته باشیم به وضعیت سرانه مصرف شیر و لبنیات، آن طور که برآورد شده سرانه مصرف شیر و لبنیات به طور روزانه حدود ۱۹۰ گرم است. پیشنهاد شده که با سبد غذایی مطلوب و برنامه‌هایی که وزارت بهداشت دارد این سرانه به طور روزانه به ۲۵۰ گرم برسد.
آقای دکتر اگر بخواهیم توصیه‌ای داشته باشیم به خانواده‌ها البته توصیه کارشناسان این است که روزانه شیر مصرف شود، اگر آن قیمت و موارد اقتصادی را در نظر بگیریم اگر بخواهیم در طول هفته یک برنامه ریزی داشته باشیم برای مصرف شیر، توصیه شما چیست؟ اگر کسی نتواند هر روز شیر مصرف کند، در هفته چندبار می‌شود لبنیات مصرف کرد به ویژه شیر؟
عزیزی: البته لبنیات که در ایران مصرف می‌شود بیشتر به شکل پنیر و ماست است این نکته را هم باید در نظر داشته باشند.
سوال: می‌تواند جایگزینی برای مصرف شیر باشد؟
عزیزی: بله می‌تواند جایگزین شود، چون متاسفانه ایرانی‌ها اکثرشان دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز هستند یعنی لاکتوز شیر را نمی‌توانند تحمل کنند و اگر شیر بخورند دچار ناراحتی‌های دستگاه گوارش و روده می‌شوند و نفخ می‌کنند و کار برایشان سخت می‌شود مگر کسانی که از بچگی شیر را قطع نکردند یعنی بعد از دوسال که دیگر آن دوران شیرخوارگی تمام می‌شود شیر خوردن را ادامه دادند، آن‌ها آنزیم لازم هضم لاکتوز را دارند و می‌توانند شیر را هضم کنند، ولی اکثر مردم شیر نمی‌خورند یعنی بیشتر آن ۵۰ کیلو یا چیزی هم که است بیشتر سرانه ماست و پنیر است نه سرانه مصرف شیر.
سوال: من فکر می‌کنم شیر در سبد غذایی اصلا دیده نمی‌شود.
عزیزی: بله خیلی کم است شیر الان فقط در دهک‌های بالا است یعنی اگر آمار دهک‌های بالا و پایین را هم ببینیم دهک‌های بالا ۶ برابر دهک‌های پایین شیر مصرف می‌کنند اگر فقط شیر را در نظر بگیریم و ماست و پنیر را کنار بگذاریم یعنی بیشتر در طبقات تحصیلکرده و تحصیلکرده‌هایی که پولدار‌تر هستند شیر است.
سوال: این ریشه فرهنگی دارد یا اقتصادی؟
عزیزی: درصدی اش را می‌شود به فرهنگ هم اختصاص داد که مردم مثلا فرهنگ شیر را و فرآورده‌های لبنی خیلی در آن‌ها جا نیفتاده است و بیشتر تمایل دارند به مصرف همان پروتئین‌هایی مثل مرغ و تخم مرغ البته قیمت آن‌ها مناسب‌تر هم است و مسئله قیمت هم خیلی در این قضیه موثر است ضمن این که روی شیر و فرآورده‌های لبنی یک مقدار تبلیغات منفی هم است.
سوال: همین را می‌خواستم از شما بپرسم تبلیغات سوء
عزیزی: بله تبلیغات منفی هم است که کسانی که بیشتر سنتی کار می‌کنند، آن دو قضیه دارد یک عده‌ای آلودگی هایش را عنوان می‌کنند و یک عده دیگر از این طب سنتی و اطبا سنتی می‌گویند کلا مصرف لبنیات مضر است و خوب نیست حتی اگر سالم هم باشد یعنی حتی اگر شیر و لبنیات سالم باشد می‌گویند شیر و لبنیات مصرفش خوب نیست و این قضیه هم در مصرف شیر تاثیرگذار است.
سوال: از نکاتی که فرمودید سعی کنیم حداقل دو بار در هفته شیر مصرف کنیم.
عزیزی: بله
