به گزارش تابناک اقتصادی؛ طی سال‌های گذشته موضوع ورود نفت به معاملات بورسی کشور مطرح بوده است. تا کنون چندین بار این موضوع پیگیری شده، اما به نتیجه مطلوب نرسیده است. به همین دلیل تلاش شده که در گواهی سپرده نفت خام نواقص طرح‌های قبلی پوشش داده و برطرف شود.
عرضه نفت در بورس در کشور‌های مختلف تجربه شده و کارآیی خود را نشان داده است. این اقدام می‌تواند تحرک خوبی در اقتصاد کشور ایجاد کند و به ویژه در بحث فروش نفت کمک کننده باشد. یکی از مشکلات فعلی کشور این است که در فروش نفت مشکل داریم، محدودیت‌هایی در این زمینه داریم و دولت با مسائلی روبروست.
وارد کردن نفت به فضای بورسی کشورمان و اینکه اجازه دهیم بخش خصوصی در این حوزه فعالیت داشته باشد و به خرید و فروش نفت و فرآورده‌های نفتی بپردازد، می‌تواند پویایی خوبی را در اقتصاد کشور ایجاد کند.
عرضه گواهی سپرده کالایی می‌تواند گشایشی در زمینه فروش نفت در کشورمان باشد. فعالان بخش خصوصی، شرکت ها، فعالین اقتصادی حقوقی، نهاد‌های مالی و صندوق‌های سرمایه گذاری امکان مشارکت در این طرح را دارند. کسانی که امکان صادرات نفت را دارند می‌توانند به خرید و فروش این ماده بپردازند و در این حوزه فعال شوند. آن‌ها می‌توانند به صادرات نفت کمک کنند و از این نظر گواهی سپرده کالایی نفتی می‌تواند ابزار خوبی باشد.
پیش تر وزیر نفت نیز با بیان اینکه گواهی سپرده نفت‌خام می‌تواند به‌عنوان وثیقه و ضمانت بانکی استفاده شود، گفته بود: این گواهی ابزاری برای شفافیت و ایجاد تنوع در صادرات نفت است.
در ادامه نظرات فردین آقابزرگی را به عنوان یک کارشناس بازار سرمایه در خصوص مزیت‌های طرح گواهی سپرده نفت خام می‌خوانید؛
آقا بزرگی در خصوص مزیت‌های گواهی سپرده کالایی نفت خام در گفتگو با تابناک اقتصادی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین مزیت‌های طرح مورد بحث این است که به شفاف شدن قیمت‌ها می‌انجامد و معاملات نفتی را بیش از پیش از شفافیت برخودار می‌کند. به طور کلی، بورس خاصیت شفافیت بخشی دارد و هر کالایی که در این بستر عرضه شود، کشف قیمتش روشن و مشخص خواهد بود.
وی در ادامه گفت: بورس بازاری است که در آن عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان متعدد وجود دارند، به همین دلیل از مزیت‌های بالایی برخوردار است. بازاری که انحصاری است و یک نفر فروشنده و چندین خریدار وجود دارند، خاصیت‌های واقعی بازار را ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: از آنجائیکه بورس یک فضای رقابتی دارد، بازاری واقعی به شمار می‌رود. بهترین اقدام برای شفافیت بخشی به معاملات این است که کالا‌ها به این بستر منتقل شوند. ما تجربه‌های موفقی در زمینه فرآورده‌های نفتی و پتروشیمیایی، محصولات فولادی و حتی سیمان در ارتباط با ورود این کالا‌ها به بورس داریم و گره قیمت گذاری دستوری آن‌ها به واسطه عرضه در بورس حل شد.
وی در خصوص این موضوع که در گواهی سپرده کالایی نفتی ما به ازای فیزیکی کالا در انبار موجود است و به آینده فروشی نمی‌پردازیم، تصریح کرد: این موضوع یک مزیت برای طرح فعلی محسوب می‌شود. در تمامی بازار‌های مالی و کالایی اعم از مشتقات یا فیزیک کالا لازم است که تعهدات در پروتکل شروع فعالیت به صورت شفاف و روشن جزو قرارداد لاینفک دو طرفه مشخص شود.
وی ادامه داد: قبلاً طرح‌هایی در خصوص عرضه نفت در بورس انرژی داشتیم، اما این طرح‌ها به دلیل موانعی که اصلاً برای آن‌ها چاره‌ای اندیشیده نشده بود و یا به دلیل تغییر در تصمیمات دولت در مورد این طرح‌ها اجرایی نشدند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: اگر در طرح گواهی سپرده کالایی نفت خام به تمامی جزئیات فکر شده باشد و تمامی مختصات طرح به صورت شفاف به اطلاع عموم برسد، سرمایه گذاران با اطمینان خاطر بیشتری به طرح ورود می‌کنند.
آقابزرگی گفت: متاسفانه در گذشته طرح‌های عرضه نفت در بورس انرژی به صورت دستوری تحت کنترل در آمد. الان این شبهه وجود دارد که اگر مثلاً قیمت فرآورده‌های نفتی ۵۰ درصد افزایش پیدا کرد، آیا ذینفع نهایی و سرمایه گذار کلیه این منافع را تحصیل خواهد کرد یا خیر. شفاف کردن این موضوعات می‌تواند به موفقیت طرح بیش از پیش کمک کند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: گواهی سپرده کالایی نفتی باید در کمال شفافیت انجام شود، تمامی جوانب طرح مشخص شود و به هیچ عنوان تصمیمات دستوری و از بالا در طول اجرای این طرح نداشته باشیم. این طور است که موفقیت طرح تضمین می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: گواهی سپرده کالایی نفتی مزیت‌های زیادی دارد. مهم‌ترین مزیتش این است که فرآیند دسترسی به منابع حاصل از فروش نفت در چرخه سرمایه در گردش دولت، وزارت نفت و شرکت نفت را تسریع می‌کند و بخش خصوصی به بازار و تجارت نفت کشور وارد خواهد شد و از طرف دیگر فروش نفت نیز شفاف خواهد شد و از انحصار دولت خارج خواهد شد و همچنین بخشی از نقدینگی سرگردان به خرید این اوراق در بورس منجر می شود که امکان هدایت نقدینگی را نیز برای دولت فراهم می‌کند.
