به گزارش خبرگزاری صدا وسیما رادیو ایران در برنامه سیاره آبی در گفتگو با رئیس انجمن ملی سواد رسانهای آب لزوم آگاهی از بحران آبی کشور را بررسی کرده است.
سوال: چند کلامی میخواهیم از زبان شما در مورد دانش عمومی و سواد رسانهای آب بشنویم، این که چه کار بکنیم که دانش مان در این زمینه بیشتر بشود؟
مسعودی: راههای مختلفی هست یکی حضور در کلاسهایی هست که آموزشی هست و انجمنهایی مثل انجمن سواد رسانهای ایران برگزار میکند در طول سال، یک راه دیگر آن مراجعه به فضای مجازی هست و از آن طریق حضور در کلاسهای مجازی، یا منابع و اسنادی که میتواند کمک بکند و بعضی از سوالات ما را جواب بدهد و ما بتوانیم سواد رسانهای خودمان را ارتقا بدهیم.
سوال: و مردم سهم بسیار زیادی برای بحران آب دارند این که با مصرف بهینه بتوانند کمک بکنند برای جلوگیری از بحران آب، با توجه به این که ما یک کشوری داریم که خشکسالی داریم یعنی بیشتر مناطق کشورمان دچار خشکسالی هست و کمبود آب همیشه داریم و ضمن این که بارندگیهایی هم که صورت گرفته بخصوص اخیرا که بارندگیهای خیلی خوب داشتیم این تصور را برای ما مردم بوجود آورده که دیگر بحران آبی نداریم و امسال تابستان خوب و پرآبی داریم امیدواریم که البته این طور بشود و بارانهای بهاری به کمک بیایند، اما میخواهیم اطلاع رسانی کنیم از طریق این تریبون و از طریق شما که آیا الان بحران آب داریم در کشور یا خیر و مردم چطور دسترسی پیدا بکنند به اطلاعاتی در این زمینه؟
مسعودی: آب هست، ولی کم است، ما همیشه در طول سال این مشکل را داشتیم منتها ایرانیها با ابتکاراتی که خودشان داشتند اگر به تاریخ گذشته خودمان برگردیم ابتکاراتی که ایرانیان داشتند در دنیا بی نظیر است مثل زدن قنات یا کاربیتها که در جاهایی که خیلی آب کم بوده مردم به این شکل میآمدند منابع آب را کنترل میکردند و حفاظت میکردند در مصرف آب سعی میکردند که به بهترین شکل ممکن استفاده بکنند بخصوص در حوزه کشاورزی.
بهرحال کشاورزان سهم مهمی دارند در توسعه جامعه، در رفع نیازهای غذایی ما و حتی دارویی ما، نمیتوانیم بگوییم که شما کشت نکنید، اما ما بایستی در کشاورزی مان حتما دقت کنیم ۸۰ درصد آبی که در کشور ما مصرف میشود مربوط به بخش کشاورزی ما است که بخش مهمی هم هست.
یک بخشی از آن بعهده دولت است مثل آبیاری صنعتی، یک بخشی از آن بعهده ما است استفاده درست از آب، ۲۰ درصد هم از آب دست ما شهرنشینها است. آن هم خیلی مهم است. ما اگر بتوانیم هر کدام در روز یک لیتر آب کمتر مصرف کنیم، یک دریاچه میشود، یعنی یک شهر دیگر کمبود آب ندارد؛ هشتاد میلیون ایرانی هشتاد میلیون لیتر آب اگر در روز کم مصرف بکنند، ... منتها ما نمیخواهیم مردم بترسند، چون مردم ما واقعا قبول دارند که همیشه نباید ما چشممان به آسمان باشد، ما باید به دست خودمان هم نگاه کنیم، ببینیم این آسمانی که این قدر به ما محبت دارد و دارد آب را به ما میدهد ما چطور داریم این را مصرف میکنیم، حالا قسمتهایی از کشور ما که از سالهای قبل و از همان دورانی که اینها به دنیا میآیند مشکل آب را میفهمند اینها آب را نگهداری میکنند، آب انبارهایی دارند آنجا نگهداری میکنند، ما معمولا آب را نگهداری نمیکنیم و متاسفانه هدر رفت آب مان خیلی زیاد است و مصرف مان واقعا بی رویه و دور از انصاف است؛
همه باید سعی کنیم از همین امروز ولو به قدر یک پارچ آب و به قدر یک لیوان اب موقع وضو گرفتن، موقع حمام رفتن و موقع استفاده کردن از آب بتوانیم استفاده کنیم خود من گاهی مواقع وضو میگرفتم و آب همین طور باز بود، بعدا یاد گرفتم دیدم یکی از این علمای خیلی مشهور با یک لیوان آب وضو میگرفته و درست هم هست و ثوابش هم بیشتر است، چون شما یک وضو دارید میگیرید و کلی در آب صرفه جویی میکنید.
سوال: فرهنگ سازی در این زمینه باید بشود که البته این سالها خیلی هم تلاش کردیم و انجام شده، ولی ما بعنوان رسانه همیشه این را وظیفه خودمان میدانیم که این کار را بکنیم و خیلی هم تغییر ایجاد شده و به قول خودتان، خودتان هم در سبک و روش استفاده از آب تغییر کردید، ولی متاسفانه من گاهی میبینم سالمندانی که به هیچ وجه نمیخواهند این رویه را تغییر بدهند و یا حتی جوانهایی که به هیچ وجه زیر بار نمیروند و دارند مسواک میزنند و همین طور شیر آب باز است و همین طور برای حمام دوش اب باز است، و اگر هر نفر ما به خودمان بیاییم و بفهمیم که چقدر این آب ارزشمند است نه در ایران در کل دنیا و یک مقدار کم فقط در مصرف آن بهینه مصرف بکنیم و دقت بکنیم خودش به قول شما دریاچهای میشود. اما بپردازیم به این که با توجه به این که شما رئیس انجمن ملی سواد رسانهای آب هستید، در این زمینه و در زمینه بالابردن دانش عمومی و سوادرسانهای آب چه فعالیتهایی دارید؟
مسعودی: ما چطور باید آموزش عمومی بدهیم به مردم؟ ما از طریق رسانهها میتوانیم این کار را انجام بدهیم و در واقع خبرنگاران سهم عمدهای دارند به همین خاطر ما با کمک وزارت نیرو و سازمان آب توانستیم یک دوره آموزشی و کارگاهی را برای خبرنگاران این حوزه تدارک ببینیم که این کارگاه برگزار شد و آنجا اساتیدی از کشورهای مختلف آمدند حتی کسانی بودند که متخصص بودند و مثل ما گرفتار این مسئله هستند، مثل ترکیه، سوریه، لبنان و اینها آمدند، ۶-۷ کشور در این کارگاه حضور پیدا کردند این که چگونه میتوانند خبرنگاران فرهنگ سازی بکنند. البته من خیلی با نفس فرهنگ سازی موافق نیستم من میگویم قرائت فرهنگ، چون در فرهنگ اسلامی ما اسراف و تفریط خیلی نکوهش شده و به صرفه جویی خیلی اهمیت دادند، من یک نمونه اش را عرض کردم که شما خودتان و شنوندگان متوجه شدید و دهها مورد دیگر هم هست.
از آن طرف هم مهمترین کاری که ما باید بکنیم بحث سواد آب باید به صورت یک نهضت به آن نگاه کنیم و بعنوان یک وظیفه اجتماعی و یک وظیفه دینی، یک وظیفهای که فقط بخاطر کشور خودمان نیست، دنیای ما امروز نیاز به رفع مسئله آب دارد، در امریکا هم همین مسئله هست و در ایران هم هست آنها هم دنبال راهکار هستند و ما هم در این زمینه داریم کار میکنیم.
سوال: امیدوارم شما هم در انجمن ملی سواد رسانهای آب موفق باشید و ما هم بعنوان رسانه و همین طور خبرنگارها و گزارشگرها همه تلاش مان همین است که دانش عمومی و سواد رسانهای آب را بالاتر ببریم در جامعه تا مردم ما مثل همیشه که در همه طرحها مشارکت میکنند این جا هم مشارکت بکنند، دست به دست هم بدهیم تا بهینه مصرف کنیم تا دچار بحران نشویم.
مسعودی: و به هم یاد بدهیم که در مصرف درست آب، نمیگوییم آب را مصرف نکنیم و نمیگوییم آب اصلا وجود ندارد، وجود دارد و درست مصرف کنیم.