خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: چند روز قبل در بیرجند مراسم رونمایی از کتاب «شیخ اسماعیل» حاوی خاطرات واعظ و مُبلغ شهیر خراسان جنوبی حجت الاسلام اسماعیل دیانی بعد از چند سال کار تحقیقی برگزار شد.
تدوین و چاپ این کتاب که به همت حوزه هنری خراسان جنوبی انجام شده است یک گام رو به جلو در تدوین آثار مرتبط با تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در استان است و فرصت مناسبی را فراهم آورد که در باب تاریخ شفاهی و خود کتاب «شیخ اسماعیل» با نویسنده آن گفت و گویی داشته باشیم.
احمد اسدالهی گازار نویسنده و پژوهشگر در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: تاریخ شفاهی در کشور ما رویکردی جدید و تکمیل کننده مباحث پژوهشی است.
چرایی اهمیت تاریخ شفاهی
نویسنده کتاب «شیخ اسماعیل» و پژوهشگر در زمینه اهمیت آثار مرتبط با تاریخ شفاهی بیان کرد: کسانی که خود در یک صحنه تاریخی بوده‌اند به خوبی می‌توانند فضای زمان آن حادثه را ترسیم کرده و اطلاعات کامل‌تری را به مخاطب می‌رسانند.
وی با اشاره به اینکه همین مسئله موجب می‌شود که مخاطب نیز با آن واقعه ارتباط بهتری برقرار کند، افزود: در حوزه تاریخ شفاهی نیاز به پرورش نویسندگان چیره دست با آموزش‌های مستمر داریم و نباید از این موضوع غفلت شود.
اسدالهی گازار با تأکید بر اینکه ثبت و ضبط تاریخ شفاهی در کشور ما سابقه زیادی ندارد، ادامه داد: انتشارات «سوره مهر» بحث تاریخ شفاهی را به طور جدی پیگیری می‌کند و در واقع پایه گذار تاریخ شفاهی در کشور ما بعد از انقلاب اسلامی حوزه هنری است.
کاری که از شهید آوینی الهام گرفته شد
وی بیان کرد: کسانی چون آقایان سرهنگی و بهبودی بحث ثبت و ضبط تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس را از شهید آوینی الهام گرفته بودند چرا که این شهید بزرگوار موضوع تاریخ شفاهی را در قالب فیلم و مستند پیگیری می‌کرد.
نویسنده کتاب «شیخ اسماعیل» درباره چرایی تدوین این کتاب گفت: شروع این کار از سال ۹۶ با تلاش و رایزنی مدیر وقت حوزه هنری خراسان جنوبی آغاز شد و می‌خواستیم کاری درباره یکی از واعظان انقلابی و مبارز استان داشته باشیم.
اسدالهی گازار با بیان اینکه حجت الاسلام اسماعیل دیانی واجد ملاک‌ها و ویژگی‌های مطرح شده بود، بیان کرد: ایشان جز واعظان انقلابی جنوب خراسان در زمان انقلاب و دارای زبانی لطیف و به روز است که مفاهیم را در قالب نو به مخاطب عرضه می‌کند.
مصاحبه برای «حاج اسماعیل» یک سال و نیم طول کشید
وی افزود: ایشان برای تبلیغ به شهرهای مختلف خراسان‌جنوبی و حتی برخی از کشورها چون پاکستان و عراق (چندین مرتبه) می‌رفته است.
این پژوهشگر با اشاره به پیشینه مبارزاتی حجت الاسلام دیانی گفت: کار مصاحبه من با حجت الاسلام دیانی حدود یک سال و نیم طول کشید که البته به نوعی از دل کار تاریخ سیاسی و انقلاب سیاسی بیرجند بیرون آمد و به صورت مستقل تکمیل شد.
نکات قابل تأمل در زندگی حجت الاسلام دیانی
اسدالهی گازار بیان کرد: دو سه نکته در زندگی حجت الاسلام دیانی برای من بسیار جذاب و قابل توجه است که مهمترین آن نوع نگاه ایشان به مرحوم حضرت امام (ره) است به گونه‌ای که نیت می‌کنند اگر خداوند فرزند پسری به ایشان عطا کرد نام او را روح الله بگذارد.
وی افزود: حجت الاسلام دیانی نیت خود را عملی کرد ولی متأسفانه فرزند ایشان بعدها فوت می‌کند.
نویسنده و پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه شجاعت و جسارت حجت الاسلام دیانی نیز از جهات مختلف برای من جذابیت دارد، گفت: ما گاه شرایط و خفقان موجود در قبل از انقلاب را به صورت دقیق برای مخاطب مجسم نمی‌کنیم در حالی که با تبیین این شرایط می‌فهمیم گفتن نام «خمینی» چقدر شجاعت نیاز دارد.
تاریخ شفاهی بستری برای پاسخ به شبهات
اسدالهی گازار در پاسخ به این سوال که آثار مرتبط با تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی چقدر در پاسخگویی به شبهات مؤثر است، بیان کرد: این اتفاق یعنی پاسخ به برخی از شبهات در قالب تاریخ شفاهی و خاطرات مبارزان ممکن است اما باید از سال‌های قبل زیرساخت‌های آن فراهم می‌شد و از یکی – دو دهه قبل این کار را شروع می‌کردیم.
وی افزود: در حوزه تاریخ دفاع مقدس کارهایی انجام شده است اما به نظر من درباره انقلاب اسلامی باید کارهای بیشتری در بستر تاریخ شفاهی انجام شود تا نسل بعد از انقلاب بدانند که به واقع چرا انقلاب شکل گرفت و چرا صدای اعتراض مردم در آن دوران بلند شد.
پژوهشگر تاریخ سیاسی بیرجند با اشاره به اینکه شهید آوینی از جمله الهام بخشان کار در حوزه تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس است، گفت: من در ایام جوانی در برهه‌ای از وجود این مرد بزرگ استفاده کردم.
یادی از شهید آوینی
اسدالهی گازار درباره خصلت‌هایی که از شهید آوینی در ذهن به یادگار دارد، بیان کرد: این شهید عزیز بسیار با مردم و مخاطب خود صمیمی بود و اگر کسی با او کاری داشت موکول به اتاق کار و … نمی‌کرد و هر جا که بود روی یک چهارپایه می‌نشست و خواست فرد مقابل را می‌شنید.
وی درباره صدای گرم و گیرای شهید آوینی و متن نوشته‌های ایشان نیز یادآور شد: سخنان و متن نوشت‌های ایشان علی رغم اینکه دارای عمق بود اما در قالب کلماتی ساده به مخاطب عرضه می‌شد و از این جهت بر دل‌ها می‌نشست.
نویسنده کتاب «شیخ اسماعیل» یادآور شد: همچنان تأکید دارم که در زمینه تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی کارها چندان رضایت بخش نیست بلکه باید با آموزش‌های مستمر و تربیت نویسندگان چیره دست در این زمینه کارهای فاخری را عرضه کنیم.
