به گزارش همشهری آنلاین، اتحادیه اروپا در ابتدای بیانیهای که روی وبسایت سرویس اقدام خارجی این اتحادیه درباره راستیآزمایی و نظارت در ایران منتشر کرده، بار دیگر به اتهامزنی علیه برنامه هستهای صلحآمیز جمهوری اسلامی ایران پرداخته و گفته «اتحادیه اروپا به سرمایهگذاری دیپلماتیک و سیاسی برای احیای محدودیتهای لازم بر برنامه هستهای ایران برای اطمینان از این که به سلاح هستهای دست نمییابد، ادامه خواهد داد».
در ادامه این بیانیه که امروز سهشنبه (ششم ژوئن) به شورای حکام آژانس ارائه شده، ادعا شده که خطر بحران اشاعه هستهای در منطقه در نتیجه تشدید مسیر هستهای ایران افزایش یافته است.
اتحادیه اروپا سپس با انداختن توپ در زمین ایران و بدون اشاره به بدعهدیهای طرفهای اروپایی در اجرای برجام، ضمن بیان این که همچنان به برجام متعهد است، ابراز تاسف کرده که «ایران تصمیمات لازم را نگرفته و اقدامات لازم را انجام نداده است، و برعکس همچنان به تشدید چشمگیر برنامه هستهای خود ادامه میدهد».
در ادامه این بیانیه ادعا شده، «این علیرغم حمایت سیاسی اعضای اتحادیه اروپا و تلاشهای دیپلماتیک بینالمللی شدید برای احیای اجرای کامل برجام از جمله تلاشهای (جوزپ بورل) نماینده عالی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام بوده است». اتحادیه اروپا سپس در ادامه این بیانیه پرادعا، از همه کشورها خواسته از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل حمایت کنند.
اتحادیه اروپا با شانه خالی کردن از مسئولیت، ابراز تاسف کرده که ایران متن ارائه شده از سوی هماهنگکننده در تاریخ هشتم اوت ۲۰۲۲ را نپذیرفت و مدعی شده تحولات جدید دستیابی به راهحل دیپلماتیک را به طور فزایندهای دشوار کرده است.
در ادامه این بیانیه در حالی که آژانس پیشرفت همکاری بین این نهاد و ایران را در گزارش اخیر خود تایید کرد، اتحادیه اروپا درباره «تشدید نگرانکننده» برنامه هستهای ایران در گزارشهای آژانس، ابراز نگرانی عمیق کرده است.
در این گزارش همچنین بهرغم تایید مکرر صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران از سوی آژانس، در رابطه با گسترش ظرفیت غنیسازی و تولید اورانیوم با غنای بالا در ایران ابراز نگرانی و ادعا شده اقدامات ایران توجیه غیرنظامی معتبر ندارد.
اتحادیه اروپا در بخش دیگری از این بیانیه با اذعان به گزارش آژانس که در آن عنوان شده توضیحات ایران در خصوص ادعای وجود ذرات اورانیوم ۸۳.۷ درصدی در تاسیسات فردو با یافتههای این نهاد مغایرت ندارد، باز هم درباره این موضوع ابراز نگرانی کرده و گفته عدم انحراف ایران در این خصوص باید به تایید آژانس برسد.
اتحادیه اروپا در ادامه این بیانیه، بر تعهدات ایران ذیل موافقتنامه پادمان تاکید کرده و افزوده ضرورت دارد آژانس هر اقدامی در راستای تشدید فعالیت هستهای ایران را به موقع شناسایی کند و گزارش دهد.
اتحادیه اروپا همچنین ضمن ابراز نگرانی درباره «کار قابل توجه» بر روی اورانیوم فلزی که قبلاً گزارش شده و «دستاوردهای دانش غیرقابل بازگشت» مرتبط به آن، از ایران خواسته کار دیگری در رابطه با تبدیل UF۶ به UF۴ برای تولید اورانیوم فلزی را اغاز نکند و هیچگونه فعالیت مرتبط با تولید اورانیوم فلزی را ادامه ندهد.
اتحادیه اروپا همچنین مدعی عدم پیشرفت در خصوص اختلاف ادعایی بین میزان اورانیوم طبیعی اعلام شده از سوی ایران در آزمایشگاه چندمنظوره «جابربن حیان» و مقدار تایید شده آژانس شده و از ایران خواسته این موضوع را طبق خواسته آژانس بینالمللی انرژی اتمی روشن کند.
اتحادیه اروپا مدعی شده در پی کاهش تعهدات برجامی ایران و حذف تجهیزات نظارتی، تداوم دانش آژانس درباره فعالیتهای هستهای ایران از بین رفته و افزوده در صورت اجرای دوباره تعهدات برجامی، باید مبنای جدید برای راستیآزمایی ایجاد شود که درجه قابل توجهی از عدم اطمینان را در نظر خواهد گرفت.
بهرغم تایید پیشرفت در همکاریهای ایران و آژانس در اظهارات اخیر گروسی، اتحادیه اروپا در بیانیه خود از ایران خواسته با آژانس به شیوهای مستمر و بدون وقفه تعامل داشته باشد تا تمام تعهدات مندرج در بیانیه مشترک چهارم مارس ۲۰۲۳ این نهاد و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بدون تأخیر محقق شود.