واردات ماشینآلات معدنی و تأمین آن از جمله چالشهای حوزه معادن محسوب میشود، چنانچه یکی از چهرههای معروف این عرصه معتقد است کمبود ماشینآلات برای استخراج مواد معدنی منجر به کاهش کارآیی صنعت معدن و در نتیجه عقب ماندن ایران در حوزه صادرات مواد معدنی شده است. به عبارت دیگر حسن حسینقلی بر این باور است به دلیل اعمال ممنوعیتهای وارداتی و یا تعرفههای بالای وارادتی برای مواد و محصولات اولیه حدود ۵ سال است که جلوی واردات ماشینآلات معدنی گرفته شده و از این حیث معادن در زمینه استخراج با چالشهای جدی روبرو هستند.
البته رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای صنایع و معادن سرب و روی ایران بر این باور است تکیه بر توان داخل نیز راهگشای چالش اصلی حوزه معدن نخواهد بود کما اینکه با وجود نیاز به حدود ۲۰ هزار ماشینآلات در زمینه معدن شرکت هپکو که از جمله مدعیان ساخت ماشینآلات صنعتی در کشور محسوب میشود در سال گذشته حتی ۳۰ ماشین هم تولید نکرده، به عقیده او وضعیت شرکتهای داخلی در حوزه ساخت ماشینآلات معدنی به اندازهای بحرانی شده که دولت نیز در نهایت خط قرمزهای خود را درباره واردات ماشین آلات معدنی زیر پا گذاشت و حدود هزار ماشین وارد کرده اما همان تعداد در برابر نیاز ۲۰ هزار برابری معادن، رقمی محسوب میشود.
با وجود تاکید چهره فعال معدنی بر کمبود ماشینآلات معدنی و از طرفی ضعف داخل برای تولید این محصولات، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی بر این باور است که شرکتهای داخلی توانایی برآورده کردن نیاز داخل در حوزه ماشینآلات معدنی را دارند.
در حقیقت مصطفی طاهری، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار گسترشنیوز ضمن ارزیابی مشکل تأمین ماشینآلات معدنی گفت: چالش اصلی کشور در واردات مربوط به بحث تأمین ارز است. مورد دیگر در بحث واردات مربوط به توانایی داخل برای ساخت کالاهای وارداتی است، به این ترتیب که باید از کالاهای ساخت داخل حمایت شود و کمبودها را از کشورهای دیگر وارد کرد.
او افزود: ساخت لوازم مورد نیاز معادن در داخل، از حدود ۲ سال پیش شروع شده، به این معنی که بخشی از کار که گره افتاده بود و ممنوع شد، برای معادن بزرگ این گره باز شده و معدنکارها نفس کشیدند و کار به خوبی پیش رفت. در حال حاضر هم امور براساس روال عادی پیش میرود و کارها به صورت منطقی پیش میرود اما به دلیل اینکه در چند سال گذشته عقبماندگی داریم و فرسودگی و کمبود امکانات برای توسعه معادن داریم، نیاز به سرعت بیشتری است.
طاهری در واکنش به اینکه بسیاری از فعالین معادن معتقد هستند که شرکتهای داخلی نظیر هپکو نیاز آنها را در زمینه ماشینآلات تأمین کرده و از این رو نیاز به واردات است، تصریح کرد: واقعیت امر این است که ما باید هم تولید داخل را در نظر بگیریم و هم معدن را به عنوان تولیدی که زیربنای بسیاری از تولیدات است. به عبارت دیگر معدن را فدای کارخانجات داخلی ساخت ماشینآلات صنعتی نکنیم و بالعکس به خاطر حمایت از معدن آن امکانات و سرمایهگذاریهایی که در حوزه ماشینسازی معدن شده را نابود نکنیم.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: اقدام منطقی در حوزه معادن و تأمین ماشینآلات صنعتی مذکور این است که ظرفیت و امکانات کارخانجات داخلی سنجیده شود و تا جایی که ظرفیت دارند و حتی ۲۰ درصد بیشتر بار را برعهده تولیدکنندگان داخلی بیندازیم اما مازاد و کسری را که نمیتوانند با واردات جبران کنند.