به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ عمومی خبرگزاری فارس، دومین کنفرانس بین‌المللی «همزیستی مسالمت‌آمیز» با عنوان «همگرایی جهان اسلام و افق تمدنی آینده با محوریت مقاصد شریعت» شنبه ۲۰ خردادماه، با حضور جلال جلالی‌زاده عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، فرزاد پارسا عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان، عبدالکریم بی‌آزار شیرازی عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب، محمدرضا شاهرودی عضو هیأت علمی دانشگاه الهیات و معارف اسلامی، عابدین مؤمنی استاد دانشگاه تهران، رسول ابوالمحمدی عضو هیأت علمی دانشگاه الهیات و معارف اسلامی کردستان و عارف نوشایی استاد دانشگاه هند و گروه فقه شافعی، در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران برگزار شد.
این نشست با محوریت کاربرد قواعد مقاصد شریعت در اجتهادات فقهی، جلوه‌های اندیشه‌های اعتدالی مبتنی بر مقاصد شریعت، مقاصد شریعت و آینده وحدت جهان اسلام، هم‌افزایی جریانات و احزاب اسلامی در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی در پرتو مقاصد شریعت برنامه‌ریزی شده بود.
مؤمنی در ابتدای نشست درباره قبول مقاصد شریعه توسط مذهب امامیه جهت استنباط احکام گفت: نگاه امروز امامیه به مقاصد شریعه مثل نگاه گذشته است. وقتی شاتبی کتاب مکاتبات را می‌نوشت مقاصد شریعه مورد توجه جهان اسلام قرار گرفت و باعث شد که یک خوانش جدید نسبت به این مفهوم ارائه شود.
این استاد حوزه و دانشگاه در رابطه با چگونگی دیدگاه امامیه به مقاصد شریعه بیان کرد و گفت: احکام شریعت علاوه بر نص و اجماع، معقول‌المعنا است؛ یعنی عقل انسان می‌تواند دین و شریعت برحق را تشخیص دهد پس شریعت تعبدی نیست و با عقل و عرف سازگار است.
فرزاد پارسا در ادامه نشست تصریح کرد: مقاصد شریعت، بحثی است که مورد انکار هیچ مذهبی قرار نمی‌گیرد و اگر بگوییم مذهبی دینی را قبول ندارد، اصلاً درست نیست.
وی افزود: بحث بسیار مهم این است که مقاصد شریعت چه ویژگی‌هایی دارد؟ راه حل آن درک کاربردهای مقاصد شریعت در نصوص شریعت است. اگر در قرآن و سنت بخواهیم آن را درک کنیم، نیازمند این است که در فقه اهل سنت بحث مقاصد شریعت را متوجه شویم.
پارسا تصریح کرد: اگر کسی بخواهد مجتهد شود، شرط آن این است که مقاصد شریعت را بداند و اگر درک صحیحی از آن نداشته باشد امکان رسیدن به درجه اجتهاد را ندارد. نکته‌ای که باعث وحدت می‌شود این است که اگر مقاصد را بشناسیم، می‌توانیم خیلی از اختلافات فقهی را کم کنیم و یکی از آن‌ها همین بحث مقاصد شریعت است.
شاهرودی در بخش دیگری از این نشست گفت: مقاصد و شریعت روح احکام هستند. برداشت من این است که از ابتدای اسلام تا زمانی که احکام فقه تدوین شد، مقاصد از موضوعات مهم و مورد توجه بوده و چیزی که در سطح کلان از آن غفلت شده، در موضوع مقاصد چند محور اصلی دارد.
وی افزود: مقاصد می‌توانند منبع تشریع باشند و بگویند چگونه می‌شود راهی برای وحدت پیدا کرد. موضوع مقاصد، اختلافات بین مذاهب را بی‌اهمیت می‌کند، چرا که حقیقت یکی است و نباید به ظاهر خشک اعمال شرعی بسنده شود؛ بلکه باید روح آن را بدانند و ظواهر مبنای اختلافات نباشد.
بی‌آزار شیرازی در پایان برنامه گفت: همان‌طور که در قرآن کریم هدف از شریعت گفته شده است، در روایات، آیات و احکام نیز بسیاری از نکات با علل و مقاصد آن‌ها بیان شده است. مهم است که مردم حکمت اعمال را بدانند. مثل زمانی که در ابتدای اسلام حکمت اعمال را می‌دانستند اما امروزه به آن توجهی ندارند. در قرآن درباره حجاب و دلیل رعایت آن صحبت شده است.
پایان پیام/
