به گزارش خبرگزاری صداوسیما: رادیو گفتگو در برنامه زمین ۳۶۰ درجه با آقای احد وظیفه، رئیس مرکز اقلیم و خشکسالی سازمان ملی هواشناسی ایران گفتگویی داشته که به شرح ذیل می باشد:
سوال: آقای دکتر با موضوع آسیب شناسی مدیریت پسماند در ایران خدمت شما هستیم و می‌خواستم در خصوص اهمیت مدیریت پسماند در جوامع شهری و این که استاندارد‌هایی که باید در این رابطه رعایت شود در جهت حفظ بهینه محیط زیست را از زبان شما بشنویم.
وظیفه: بله موضوع بسیار مهمی است، نه تنها در محیط‌های شهری بلکه در جوامع روستایی، شاید ما در حین سفر‌هایی که در انتهای هفته یا در برخی زمان‌های سال رخ دهد به روستا‌ها سر زده باشیم می‌بینیم که حتی محیط‌های روستایی ما هم از این پلاستیک‌ها در امان نیست و غیر از بحث پلاستیک‌ها که در طبیعت رها می‌شوند یک مقدار فرهنگ عمومی ما در این زمینه نامساعد است، همان طور که شما در بین شهر‌ها سفر می‌کنید می‌بینید ورودی شهر‌ها پر از پلاستیک است و به عبارتی مزرعه پلاستیک است حتی خود بخش کشاورزی غیر از پلاستیک‌ها مصرف کود‌هایی که به نوعی آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کنند که به نوعی به هر ماده‌ای که از طبیعت نیست وقتی وارد طبیعت می‌شود باعث آلودگی آّب، خاک یا هوا می‌شود این‌ها همان موادی هستند که برای پایداری محیط زیست مضر هستند و ما باید سعی کنیم به هر روشی حالا از طریق آموزش مردم تا مدیریت درست برای حفظ پایداری محیط زیست کوشا باشیم و از ورود هر ماده ای که از طبیعت نیست جلوگیری کنیم ، مثالی می‌زنم ما هرکدام از فروشگاه‌هایی که برای خرید می‌رویم ببینید که بسته‌های پلاستیک به راحتی در اختیار است و هر کسی هرچند تا که دوست دارد می‌تواند بردارد حتی اگر یک کالا خریده باشد یک پلاستیکی انتخاب می‌کند که گاهی کالایش به اندازه انتهای آن پلاستیک است و بعد هم در طبیعت رها خواهد شد در حالی که اگر شما به یک فروشگاه اروپایی سر بزنید می‌بینید که یا پلاستیک نیست و موادی است که تجزیه پذیر است و از آن طرف بخواهید پلاستیک بگیرید از شما می‌پرسد که پلاستیک می‌خواهی یا خیر و اگر برداری یک مبلغی به پرداختی ات اضافه می‌کند و این سیاست به این خاطر است که مردم را تشویق می‌کنند به استفاده کمتراز پلاستیک، وقتی شما برای چیزی پول بپردازید طبیعتا سعی می‌کنید کمتر استفاده کنید یعنی از این روش‌های مدیریتی هم استفاده می‌کنند ضمن این که شهرداری‌ها واقعا برنامه مدونی دارند، در خیلی از کشور‌های توسعه یافته برای جمع آوری زباله مثلا یک روز خاصی را فرض کنید چوب جمع آوری می‌شود، در یک روز خاصی شیشه جمع آوری می‌شود. پلاستیک همین طور این گونه نیست که همه این‌ها را بریزند توی ظرفی بعد عده‌ای بروند این‌ها را تفکیک کنند و احیانا یک سری بیماری‌هایی این وسط است که ممکن است زباله‌های غیربهداشتی و بیمارستانی هم با این‌ها مخلوط شود و یک سری بیماری‌ها را به جامعه دوباره منتقل کند بنابر این من فکر می‌کنم این بخش از کار یا همین بحث دفن پسماند و جمع آوری زباله در ایران واقعا موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است و نه تنها در محیط‌های شهری بلکه در جوامع روستایی هم واقعا آن فرهنگ سازی لازم صورت نگرفته است و جای کار بسیار بسیار زیادی است به وسعت ایران.
سوال: با توجه به حیطه تخصصی شما اگر همچنان در سطح جامعه اهمیت استاندارد‌های مدیریت پسماند مغفول باقی بماندچه آسیب هایی می بیند؟ در نهایت چه عوارضی متوجه جامعه‌ای خواهد بود که به این استاندارد‌ها توجهی نداشته باشد؟
وظیفه: هر محیطی یک توانی دارد حالا محیط طبیعی زیست کشور ما یک سری پتانسیل‌هایی دارد که ما در بحث آلودگی، پسماند و هر آلودگی که به نوعی به جو واردمی کنیم من اسمش را می‌گذارم آلودگی از پسماند پلاستیک گرفته یا ذرات معلق آلاینده هوا که گاهی زمستان به خصوص در مثلا دی ماه نفس‌ها را در سینه حبس می‌کند همه این‌ها یک ظرفیتی دارد، یک آستانه‌ای دارد ما در مدیریت کلان کشور باید به این توجه کنیم که ما از این آستانه‌ها اگر عبور کنیم برگرداندن این محیط به شرایط پایدار قابل زیست به این سادگی نخواهد بود یعنی آستانه را اگر رد کنیم عوارضش آن قدر زیاد می‌شود که توان جبران عوارض آن را نداریم و برگرداندن محیط به شرایط قبل شاید به راحتی میسر نشود بنابراین حتما یک سری سیاست‌های مدیریتی که واقعا اعمال شود لزومی هم ندارد که حتما در سطح کشور یک دفعه شروع شود، شما همین مثلا تهران را در نظر بگیرید می‌تواند محله به محله شروع شود، کم کم گسترش پیدا کند و مناطق مختلف را در بر بگیرد، ولی یک افق روشنی فرض کنید هر شهرداری که انتخاب می‌شود برای مدیریت این شهر برنامه‌ای بدهد که من فرضا طی این ۴-۵ سال چند درصد از این پسماند را مشکلش را این گونه حل خواهم کرد و شورای شهر و سیاستمدارانی که در این زمینه هستند راه‌ها فراوان است مطالعه شود به خصوص این که این راه‌ها راه‌های ناشناخته و جدید نیستند بقیه دنیا تجربه کردند. زمانی در برخی کشور‌ها آلودگی هوا انسان‌ها را می‌کشت، ولی آمدند تکنولوژی‌های جدید را به کار گرفتند و روش‌های مدیریت جدیدی را بکار گرفتند الان سطح آلودگی در آن کشور‌ها نه تنها کاهش پیدا کرده بلکه به ندرت می‌شود پیدا کرد که مثلا روزی شود این قدر آلایندگی زیاد شود که مشابه چیزی که در تهران رخ می‌دهد. هرکدام از این‌ها ما به هرحال ببینید دسترسی به آب تازه، هوای تازه، به محیط طبیعی این‌ها هرکدام یک آستان‌هایی دارند، دولت در کلان خودش باید به این مقوله‌ها توجه کند و بعد به صورت منطقه‌ای و محلی هم شهرداری ها، چون به هر حال این‌ها چیزی نیستند که ما واقعا صحبت کنیم در موردش و حل شوند باید برای آن‌ها برنامه اجرایی داشته باشیم.
سوال: در خصوص محصولاتی که مدیریت پسماند می‌تواند برای هر جامعه‌ای داشته باشد در مقاله‌ای می‌خواندم در یک سری از کشور‌ها یکی از محصولات مدیریت پسماند‌ها، تولید سوخت برای خودرو‌ها و صنایع است. اگر که در کشور خود ما این موضوع اجرایی شود فکر می‌کنم بسیار تاثیر قابل توجهی دارد بر آن میزان آلایندگی هوا و صنایع، در این رابطه فکر می‌کنید ما چه کار‌هایی باید انجام دهیم و آیا اصلا آن ظرفیت‌ها در کشور ما برای انجام چنین موضوعی وجود دارد یا خیر؟
وظیفه: واقعا این دغدغه باشد که چقدر این پسماند دارد محیط طبیعی ما را آلوده می‌کند و بعد ما نمی‌توانیم این‌ها را به راحتی از طبیعت حذف کنیم هر پلاستیکی که وارد طبیعت می‌شود ده‌ها سال شاید بیش از قرن در طبیعت می‌ماند و به راحتی از بین نمی‌رود امروزه گفته می‌شود که در بدن هر یک از ما انسان‌ها در دورترین نقطه کره خاکی میکروپلاستیک‌ها در خون ما جریان دارند که ماحصل همین عملکرد‌های ما است. نکته‌ای که شما راجع به این‌ها فرمودید آن یک فرآیند کار خودش هم مقالات جدیدی است که همین کار هم باعث آلودگی محیط می‌شود، چون در این فرآیند مقدار زیادی co۲ تولید می‌شود که یکی از مهمترین گاز‌های گلخانه‌ای گرم کننده زمین است، ولی در هر حال من فکر می‌کنم که مهمترین اولویت این باشد که تولید مواد مضر به طبیعت را کاهش دهیم. الان سرانه مصرف پلاستیک ما در کشور خیلی زیاد است و نسبت به استاندارد‌های جهانی خیلی بالا است و باید فکر کنیم چطور می‌توانیم این را کاهش دهیم و دوم این که واقعا بیاییم برنامه عملی بگذاریم که این‌ها را در مبدا تفکیک کنیم و بعد ببریم با بازچرخانی این در محیط اقتصادی خودمان ورود به طبیعت این گونه مواد مضر را کم کنیم این باید اولویت باشد.
