از زمانهای قدیم، زهره بهعنوان درخشان ترین سیاره در آسمان شناخته شده است، به همین دلیل آن را با نامهای «ستاره صبح» و «ستاره عصر» میشناسند. این سیاره که در اندازه، جرم، قطر و ترکیبات ساختاری شبیه به زمین است را نیز «خواهر زمین» مینامند. در ادامه این مطلب به ارائه نکاتی شگفت انگیز درباره این سیاره میپردازیم.
چه کسی زهره را کشف کرد؟
از آنجایی که زهره سیارهای درخشان است، منجمان باستان در تمدنهای مختلف آن را از سپیده دم رصد میکردند. به همین دلیل، مشخص نیست که برای اولین بار چه کسی زهره را کشف کرده است. کوپرنیک و گالیله، هر دو زهره را بهعنوان یک سیاره شناختند و معرفی کردند. گالیله اولین رصد دقیق زهره را در سال ۱۶۱۰ انجام داد؛ او این سیاره را از طریق تلسکوپ مشاهده کرد و در این مشاهده مراحل آن را که شبیه به فازهای قمری است، کشف کرد. این کشف همچنین نظریه کوپرنیک را در این باره که سیارهها در مدارهایی به دور خورشید میچرخند را ثابت کرد.
حقایق شگفتانگیز بیشماری در مورد سیاره زهره وجود دارد که به اختصار به برخی از آنها اشاره میشود:
- زهره داغترین سیاره در تمام منظومه شمسی است.
- این سیاره دارای بارانهای اسید سولفوریک است که هرگز به سطح آن نمیرسد.
- زهره در مقایسه با اکثر سیارات دیگر بر روی محور خود در جهت مخالف میچرخد.
- در اتمسفر این سیاره، بادها با سرعت فوق العاده بالا، حدود ۳۰۰ کیلومتر در ساعت (۱۸۶ مایل در ساعت) میوزند.
- زهره قمر یا حلقه ندارد.
- این سیاره طولانیترین روز را در میان سیارههای منظومه شمسی دارد؛ حدود ۲۴۳ روز زمینی
- یک سال زهره (که حدود ۲۲۵ روز زمینی است)، از یک روز زهره کوتاهتر است.
- فشار اتمسفر روی سیاره زهره حدود ۹۲ برابر بیشتر از زمین است؛ این میزان معادل فشاری است که در اعماق تقریبا ۱ کیلومتری در اقیانوسهای زمین تجربه میشود.
- تاکنون چندین فضاپیما با موفقیت بر روی این سیاره فرود آمدهاند، اما به دلیل شرایط سخت در سطح این سیاره عمر عملیاتی آنها بسیار کوتاه بوده است.
آیا میتوان زهره را از زمین مشاهده کرد؟
زهره را میتوان به راحتی با چشم غیرمسلح در آسمان مشاهده کرد، چرا که بعد از ماه، درخشانترین جرم آسمانی طبیعی در آسمان شب است. از آنجایی که زهره به خورشید نزدیکتر از زمین است، تابش خورشید در بیشتر مواقع سیاره را در آسمان درخشان میکند. این سیاره فقط در بازههای زمانی معینی برای ناظران زمینی قابل مشاهده است و مناسبترین زمان برای مشاهده زهره از زمین، زمانی خواهد بود که سیاره به بیشترین کشیدگی خود یا به عبارتی به بیشترین جدایی از خورشید برسد.
بیشترین کشیدگی زهره تقریبا هر ۹ ماه یکبار رخ میدهد. بیشترین کشیدگی غربی مربوط به سحرگاه است و در این دوره، زهره پیش از طلوع خورشید در بیشترین فاصله از افق قرار میگیرد و در آسمان میدرخشد، از این رو، آن را «ستاره صبح» مینامند. علاوه بر این، بیشترین کشیدگی شرقی در شامگاه رخ میدهد و پس از غروب خورشید، سیاره در بیشترین ارتفاع از افق قرار میگیرد و به همین دلیل زهره در هنگام غروب خورشید در آسمان ظاهر میشود و میدرخشد.
اطلاعات شناسنامهای سیاره زهره به قرار زیر است:
نوع سیاره: زمینی
شعاع: ۶۰۵۱.۸ کیلومتر (۳۷۶۰.۴ مایل)
جرم: ۴.۸۶۷×۱۰²⁴ کیلوگرم
حضیض: ۱۰۷.۴۷۶ میلیون کیلومتر (۶۶.۷۸۲ میلیون مایل)
میانگین فاصله از زمین: ۲۶۱ میلیون کیلومتر - ۴۰ میلیون کیلومتر (۱۶۲ میلیون مایل - ۲۵ میلیون مایل)
دمای سطح: ۴۳۸ درجه سانتیگراد تا ۴۸۲ درجه سانتیگراد (۸۲۰ درجه فارنهایت - ۹۰۰ درجه فارنهایت)
طول روز خورشیدی: ۱۱۶.۷۵ روز زمینی
طول سال: ۲۲۴.۷۰۱ روز زمینی
سن: ۴.۵۰۳ میلیارد سال
۵۸۵۸