شش ماه پس از به یاد ماندنی‌ترین فینال جام‌جهانی، شاکرالله فراموش شده است. شاکر، اهل پاکستان، جزو نگهبانان امنیتی این مسابقات بود اما تقریباً پنج ماه است که در زندان قطر به سر می‌برد. او در اواخر ژانویه در حالی بازداشت شد که تلاش می‌کرد به نمایندگی از صدها نفر از همکارانش اختلاف بر سر دستمزدهای پرداخت نشده را حل کند. این افراد در طول جام‌جهانی برای محافظت از مکان‌های کلیدی اعزام شدند، اما در روزهای پس از فینال به طور ناگهانی و با حدود سه ماه قرارداد از کار اخراج شدند.
این اخراج ناگهانی که بر خلاف قانون کار قطر است، آنها را بی‌خانمان، بیکار و در بسیاری از موارد گرفتار بدهی کرد. در آن روز حدود ۲۵۰ نفر از آنها بازداشت و سپس دیپورت شدند. شاکرالله و دو نفر دیگر دستگیر شدند و همچنان در زندان هستند. او ظاهراً به شش ماه حبس و پرداخت ۱۰۰۰۰ ریال جریمه نقدی (۲۱۷۰ پوند) محکوم شده است؛ یعنی بیش از آن چیزی که در سه ماه حضور در جام‌جهانی به دست آورد. اخیراً درخواست تجدیدنظر او علیه این حکم رد شده است. به گفته نشریه گاردین، در صورت عدم پرداخت جریمه، ممکن است بازداشت وی تمدید شود.
همسر شاکر و پنج فرزندش در دره سوات پاکستان وضعیت خوبی ندارند. یکی از بستگان آنها می‌گوید: «خانواده شاکر واقعاً مشکل دارند. همسرش از وضعیت پیش آمده خیلی نگران است.»
قطر و فیفا برای اینکه این مسابقات را میزبانی کنند، سال‌ها اصرار داشتند که همه چیز برای افرادی مانند شاکر و صدها هزار کارگر مهاجر کم‌دستمزد تغییر کرده و شرایط آنها بهبود یافته است. آنها ادعا کردند که جام‌جهانی میراث ماندگاری از خود به جای گذاشته و باعث شده که کارگران در این کشور و در منطقه شرایط بهتری داشته باشند و حق و حقوقشان به طور کامل پرداخت شود.
امروز پوچ بودن این وعده‌ها ثابت شده و به جای خشمگین شدن به دلیل فریب دادن کارگران و دیپورت یا زندانی کردن آنها، همه فقط سکوت کرده‌اند! فیفا که در دوره چهار ساله تا جام‌جهانی ۷.۵ میلیارد دلار درآمد کسب کرد، علیرغم اینکه ماه‌ها از این پرونده مطلع بود حرفی برای گفتن ندارد. دفتر ارتباطات دولت قطر که معمولاً پاسخی سریع و جامع ارائه می‌کند، به درخواست‌های مکرر برای اظهارنظر در مورد این پرونده پاسخ نداده است.
کمیته سازماندهی جام‌جهانی به طور مداوم از پیشرفت‌های حاصل شده در مورد حقوق کارگران صحبت می‌کرد، اما در مورد بازداشت شاکر سکوت کرد. فیفا اعلام می‌کرد که به طور فعال در حال پیگیری اتهامات مربوط به اخراج صدها نگهبان پس از فینال و دیپورت کردن آنها است. این سازمان از اظهار نظر خاص در مورد پرونده شاکر خودداری کرد.
دفتر سازمان بین‌المللی کار (ILO) در دوحه که بیش از پنج سال است با قطری‌ها در زمینه اصلاحات کار همکاری نزدیک داشته، سکوت کرده است. این سازمان در ماه فوریه از بازداشت شاکر مطلع شد، اما هیچ اظهارنظر علنی در مورد این پرونده نکرده و فقط گفته است: «ما نمی‌توانیم اطلاعاتی در مورد وضعیت فعلی یا روند قانونی پرونده او ارائه کنیم.»
مشخص نیست چرا، اما دفتر ILO، که تقریباً به طور کامل توسط قطری‌ها با بودجه ۲۵ میلیون دلاری (۱۹ میلیون پوند) تامین می‌شود، به دلیل ارائه دیدگاه بیش از حد خوش‌بینانه از اصلاحات کار قطر مورد انتقاد قرار گرفته است. ILO می‌گوید که قراردادهای مالی مشابهی با سایر کشورها دارد.
طی دو هفته گذشته، قطر به ریاست علی بن سمیخ المری، وزیر کار خود، ریاست کنفرانس سالانه ILO در ژنو را بر عهده داشته است، رویدادی که هدف آن ارتقای حقوق کار در سراسر جهان است. اتحادیه‌های کارگری ابتدا نسبت به این نامزدی ابراز خشم کردند، اما به نظر می‌رسد که عقب‌نشینی کرده‌اند و در ازای تعدادی از وعده‌های مبهم قطری‌ها درباره اصلاحات در آینده، تنها به طرز خیلی ملایمی آنها را ملامت کردند.
اتحادیه‌هایی مانند کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری بین‌المللی (ITUC) و کارگران ساختمان و چوب (BWI) سال‌ها در کنار قطری‌ها کار کردند، اما به نظر می‌رسد چیزی برای ارائه ندارند. وقتی زمان موضع‌گیری برای مردانی چون شاکر فرا رسید، آنها نیز سکوت کردند. در آستانه کنفرانس، BWI گزارشی را پس گرفت که در آن به شدت از سابقه قطر در مورد حقوق کارگران انتقاد می‌کرد.
فیفا، سازمان بین‌المللی کار و برخی اتحادیه‌های کارگری سال‌ها پشت این شعار پنهان شده‌اند که «قطر پیشرفت‌های غیرقابل انکاری داشته است اما باید کارهای بیشتری انجام شود». چقدر این شعارها برای شاکرالله که منتظر آینده‌ای نامشخص در زندان قطر است، توخالی است.
فیفا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «کارگران باید آزاد باشند تا صدای خود را مطابق با حقوق و آزادی‌های خود تحت استانداردهای بین‌المللی بالا ببرند و باید برای هر کسی که متهم به تخلف است، اعمال قانون شود. بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی کار، اصلاحات کار قطر قابل توجه بوده و صدها هزار کارگر از آن بهره برده‌اند.»
سازمان BWI در آستانه کنفرانس ILO گفت: «وضعیت هزاران کارگر ساختمانی مهاجر در قطر را که توسط کارفرمایان سرکش مورد استثمار و سوءاستفاده قرار می‌گیرند بررسی کرده و گزارشی را برای اظهارنظر به وزیر کار قطر ارائه کرد و منتظر اظهار نظر است». در پاسخ، وزیر موافقت کرد که در مورد هر موضوعی که در نشستی در ماه جولای مطرح شده بود، بحث کند.
ITUC به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ نداد.
این مطالب را هم بخوانید:
