به گزارش خبرنگار مهر، پرفسور نادر عباسی، شامگاه سه‌شنبه در رویداد «در مسیر کشاورزی دانش‌بنیان فرصت‌ها چالش‌ها و چشم‌اندازها» اظهار کرد: رمز بقای هر کشوری در گرو سه نوع امنیت غذایی، دفاعی، و سلامت است که امنیت غدایی محور آنهاست.
وی با اشاره به اینکه امنیت غذایی ارکان مختلفی دارد، ابراز کرد: فراهم کردن غذا، دسترسی به غذا، مصرف و سلامت غذا و ثبات و پایداری از مولفه‌های مهم آن محسوب می‌شود؛ در واقع تأمین غذای سالم و کافی در مکان و زمان مشخص و مستمر تعریف امنیت غذایی کشور است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان ادامه داد: امنیت غذایی تابعی است که دامنه آن وزارت جهاد کشاورزی بوده اما برد و هدف آن کل ایران را شامل می‌شود.
وی با بیان اینکه امنیت غذایی بنا به عللی در معرض تهدید است، تصریح کرد: کمبود نهاده‌های تولید، افت کمی و کیفی نهاده‌ها، شرایط ناپایدار اقلیمی و بروز برخی مسائل سیاسی در جهان باعث شده امنیت غذایی در کل جهان تهدید شود.
عباسی خاطرنشان کرد: وقتی این پارامترها را کنار هم قرار می‌دهیم به این نتیجه می‌رسیم که باید افزایش تولید داشته باشیم و از طرفی با محدودیت مواجه هستیم و نمی‌توانیم از نهاده‌های بیشتری استفاده کنیم؛ افزایش تولید در کنار کاهش نهاده‌ها در ظاهر متناقض به نظر می‌رسد اما فصل مشترک آنها جایی است که کشاورزی دانش‌بنیان به میان می‌آید.
باید سطح دانش‌بنیان بودن را افزایش دهیم
وی با اشاره به اینکه کشاورزی در همه دنیا در سطوح مختلفی دانش‌بنیان است، عنوان کرد: باید سطح دانش‌بنیان بودن را افزایش دهیم و تغییر رویکرد داشته باشیم؛ یعنی تغییر نگرش از حالت سنتی و مرسوم به نگرش سیستمی باید در رفتار و رویکردهای مسئولان، کشاورزان و بهره‌برداران اتفاق بیفتد و با عبور از کشاورزی منبع‌محور به سمت دانش محور برویم.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان یادآور شد: مصرف بهینه نهاده و تولید موثر زمانی محقق می‌شود که با مصرف نهاده کمتر، تولید بیشتری داشته باشیم و کشاورزی دانش‌بنیان به معنای عبور از کشاورزی سنتی و حرکت به سمت کشاورزی اقتصادی است.
وی با اشاره به اینکه قبلاً کشاورزی شامل سه مرحله کاشت، داشت و برداشت تصور می شد، اظهار کرد: اکنون کشاورزی ۶ مرحله دارد که باید به مراقبت‌های پس از برداشت، الگوی مصرف و بازار هم توجه کنیم.
عباسی با بیان اینکه در زندگی انسان و حیات موجوات آب نقش اصلی را بازی می‌کند، ابراز کرد: همه فعالیت‌های کشاورزی و غیرکشاورزی و هر توسعه‌ای باید پیوست آبی داشته باشد و داده‌محوری و دانش‌محوری جایگزین سلیقه‌محوری و منبع‌محوری شود.
وی بر لزوم توجه به کیفیت در کنار کمیت تأکید کرد و گفت: باید آمایش سرزمین، الگوی کشت، الگوی مصرف، ارتقای بهره‌وری و پایداری سیستم مورد توجه قرار گیرد و در تغییر دیدگاه از سیستم سنتی به تفکر سیستمی، باید تعامل بین اجزای مختلف برقرار باشد و جامع‌نگری، چند علیتی، دوراندیشی و پیامدمحوری از محورهای تفکر سیستمی است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان با اشاره به اینکه سلسله مراتب بسیار هوشمند و دقیق در طبیعت وجود دارد و عدم شناخت آن مشکلاتی را به وجود می‌آورد، ادامه داد: آب، اقتصاد، کشاورزی، محیط زیست و سایر موارد باید با در کنار هم دیده شوند و ارتباط بین آنها مورد توجه قرار گیرد.
وی تشکیل قرارگاه کشاورزی دانش‌بنیان، تشکیل کمیته راهبری نانوفناوری، تأسیس دهکده فناوری و نوآوری و ابلاغ سند اصلاح الگوی کشت را از اقدامات مهم در استان زنجان برشمرد و افزود: کشاورزی دانش بنیان با دو بال تولید دانش و انتقال دانش اتفاق می‌افتد و در این مسیر باید بستر مناسب برای جوانان صاحب ایده فراهم کنیم تا ایده خود را به محصول تبدیل کنند.
عباسی در مورد سند الگوی کشت بیان کرد: الگوی کشت تعیین هدفمند نوع محصول، مکان تولید و مقدار آن در بازه زمانی مشخص است و با توجه به شرایط و مقتضیات هر استانی با جمع‌آوری داده‌هایی مثل وضعیت آب، تقاضا، مزیت نسبی، اقلیم، خاک، اطلاعات گیاهی، تناسب اراضی و نیاز گیاهان الگوی کشت اولیه تعیین و تدوین می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در الگوی کشت شاخص‌های مختلفی دخیل بوده که کاهش آب مصرفی، حفظ و ارتقای تولید، صرفهجویی ارزی، افزایش ضریب نفوذ دانش، حفظ و ارتقای شاخص‌های اقتصادی، توسعه کشت در دیم‌زارها از موارد مهم آن است.
