بیانیه مشترک ایران، روسیه و ترکیه در نشست آستانه

متن این بیانیه بدین شرح است:

نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه به عنوان ضامین چارچوب آستانه:

۱.  آخرین تحولات بین المللی و منطقه ای را مورد بررسی قرار داده و بر نقش پیشتاز روند آستانه در پیشبرد حل و فصل پایدار بحران سوریه تاکید نمودند؛

۲. یکبار دیگر بر تعهد تزلزل ناپذیر خود به حاکمیت، استقلال، یکپارچگی و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد تاکید نموده و بر اهمیت احترام همگان به این اصول و رعایت آنها تاکید داشتند؛

۳. نقش سازنده رایزنی های برگزار شده در سطح معاونان وزرای امور خارجه فدراسیون روسیه، جمهوری اسلامی ایران، جمهوری عربی سوریه و جمهوری ترکیه مورخ ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ در آستانه را مورد توجه قرار داده و پیشرفت های مربوط به آماده سازی نقشه راه احیای روابط میان ترکیه و سوریه (در هماهنگی با فعالیت وزارتخانه های دفاع و نهادهای ویژه این چهار کشور) را مورد بحث و بررسی قرار دادند. بر اهمیت تداوم تلاش های فعال در این زمینه متعاقب ترتیبات توافق شده در نشست های چهارجانبه وزرای امور خارجه در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ و وزرای دفاع مورخ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مسکو تأکید کردند؛

بر اهمیت پیشبرد این روند بر اساس حسن نیت و روابط مبتنی بر حسن همسایگی با هدف مبارزه با تروریسم، ایجاد شرایط مناسب جهت بازگشت امن، داوطلبانه و عزتمندانه اتباع سوری با مشارکت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، احیای روند سیاسی و تضمین ارسال بدون مانع کمک های بشردوستانه به سرتاسر سوریه اذعان نمودند؛

۴.  اراده خود مبنی بر تداوم همکاری های مشترک به منظور مبارزه با تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن و مقابله با برنامه های تجزیه طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه آن، از جمله حملات مرزی و نفوذ در مرزها، ابراز نمودند. فعالیت گروه های تروریستی و گروه های وابسته به آنها که تحت پوشش اسامی متعدد در مناطق مختلف سوریه فعالیت می کنند، از جمله حملات علیه امکانات غیرنظامی و کمپ های آوارگان درون سرزمینی که منجر به کشته شدن غیرنظامیان می شود را محکوم کردند. بر لزوم اجرای کامل تمامی توافقات موجود در ارتباط با شمال سوریه تاکید داشتند؛

۵. وضعیت موجود در منطقه کاهش تنش ادلب را به دقت مورد بررسی قرار دادند. نسبت به انجام تلاش های بیشتر با هدف اطمینان از عادی سازی پایدار شرایط، از جمله وضعیت انسانی در منطقه کاهش تنش ادلب و اطراف آن توافق نمودند. بر لزوم حفظ آرامش در صحنه از طریق اجرای کامل تمامی توافقات در مورد ادلب تاکید داشتند؛

۶. وضعیت موجود در شمال شرق جمهوری عربی سوریه را مورد بحث و بررسی قرار داده و توافق نمودند که امنیت و ثبات دائمی در این منطقه تنها با حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور بدست می آید. تمامی تلاش های مربوط به ایجاد واقعیت های جدید در میدان، از جمله ابتکارات نامشروع خودمختاری به بهانه مبارزه با تروریسم را رد کردند. بر اراده خود نسبت به مقابله با برنامه های جدایی طلبانه با هدف تضعیف یکپارچگی سوریه و تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه آن، از طریق حملات مرزی، نفوذ و حملات از غرب فرات تاکید داشتند؛

بر مخالفت خود با تصرف و انتقال غیرقانونی درآمدهای نفتی متعلق به سوریه تاکید نمودند. اقدامات کشورهای حامی موجودیت های تروریستی، از جمله ابتکارات نامشروع خودمختاری در شمال شرق سوریه را محکوم کردند؛

نگرانی شدید خود نسبت به تمامی اشکال سرکوب غیرنظامیان توسط گروه های جدایی طلب در شرق رود فرات، از جمله سرکوب اعتراضات مسالمت آمیز، سربازی اجباری و اقدامات تبعیض آمیز در زمینه آموزش و همچنین محدودیت های اعمال شده علیه فعالیت های سیاسی، روزنامه نگاران، حق تجمع و آزادی جابجایی ابراز نمودند؛

۷. حملات جاری نظامی اسرائیل به سوریه، از جمله حملات علیه اهداف غیرنظامی را محکوم نمودند. آنها این اقدامات را نقض حقوق بین الملل، حقوق بشردوستانه بین المللی، حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه دانسته و این حملات را بی ثبات کننده و تشدید کننده تنش در منطقه دانستند. بر لزوم پایبندی به تصمیمات حقوقی بین المللی، از جمله مفاد قطعنامه های مربوطه سازمان ملل متحد در رد اشغال منطقه جولان سوریه و مهم تر از همه قطعنامه های ۲۴۲ و ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید داشتند که به موجب آن کلیه تصمیمات و اقدامات اسرائیل در این خصوص باطل و فاقد تاثیر قانونی تلقی می گردد؛

۸. اعتقاد خود نسبت به عدم وجود هرگونه راه حل نظامی برای درگیری های سوریه را اعلام نموده و بر تعهد خود جهت پیشبرد روند سیاسی پایدار و قابل اجرا به رهبری و تحت مالکیت سوری و با تسهیل سازمان ملل در راستای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل تاکید کردند؛

۹. بر نقش مهم کمیته قانون اساسی سوریه که با مشارکت قاطع کشورهای ضامن فرمت آستانه به منظور اجرای تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوریه در سوچی تأسیس شد، در پیشبرد حل و فصل سیاسی مناقشات در جمهوری عربی سوریه تاکید داشتند؛

۱۰. خواستار برگزاری بدون تأخیر نهمین دور کمیسیون پیش نویس کمیته قانون اساسی با حصول اطمینان از رویکرد سازنده طرف های سوری شدند. در این راستا، مجدداً بر تعهد خود جهت حمایت از فعالیت کمیته در جهت ایجاد تعامل مستمر با طرف های سوری عضو کمیته و گیر پدرسون، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه، به عنوان تسهیل کننده کارکرد پایدار و مؤثر این کمیته، تأکید کردند.

بر لزوم ادامه فعالیت کمیته قانون اساسی بدون هیچ گونه موانع اداری و لجستیکی تاکید کردند. خواستند تا فورا تمامی شرایط لازم جهت فعالیت پایدار و مؤثر این کمیته فراهم شود؛

۱۱. اعتقاد خود مبنی بر لزوم تبعیت کمیته قانون اساسی از قواعد مرجع و اصول آیین کار را ابراز نمودند تا از این طریق این کمیته بتواند وظایف محوله خود را در باب تهیه و تدوین اصلاحات قانون اساسی برای تأیید مردمی اجرا نموده و موجب پیشرفت کار کمیته گردد و کمیته با روحیه مصالحه و تعامل سازنده و بدون دخالت خارجی و تحمیل برنامه زمان بندی خارجی به کار خود ادامه دهد تا اعضای کمیته به توافقی کلی دست یابند؛

۱۲. نگرانی جدی خود در خصوص وضعیت انسانی در سوریه که به دلیل عواقب زلزله ویرانگر مورخ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ وخیم تر شده است را ابراز نمودند. تمامی تحریم های یکجانبه را که ناقض حقوق بین الملل، حقوق بشردوستانه بین المللی و منشور ملل متحد از جمله کلیه اقدامات گزینشی و معافیت های مربوط به برخی مناطق سوریه را محکوم نمودند که می تواند با تسهیل برنامه جدایی طلبی کشور را به فروپاشی سوق دهد.

۱۳. بر اهمیت ادامه و افزایش کمک های بشردوستانه مطابق با قطعنامه ۲۶۷۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید داشتند؛ از تصمیم دولت جمهوری عربی سوریه در تصویب امکان استفاده سازمان های بشردوستانه ملل متحد از دو گذرگاه مرزی این کشور با ترکیه یعنی باب السلام و الراعی و همچنین تمدید این مجوز برای ۳ ماه دیگر یعنی ۲۲ مرداد ۱۴۰۲با هدف تسهیل و افزایش کمک های فوری به مناطق زلزله زده مورخ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ استقبال نمودند. بر نیاز نسبت به رفع موانع و افزایش کمک های بشردوستانه به تمامی اتباع سوریه در سرتاسر این کشور بدون تبعیض، سیاسی سازی و پیش شرط تاکید داشتند؛

۱۴. به منظور کمک به بهبود وضعیت انسانی در سوریه و دستیابی به پیشرفت در حل و فصل سیاسی، از جامعه بین المللی، سازمان ملل متحد و آژانس های بشردوستانه آن خواستند کمک های خود را به کل سوریه از طریق اجرای پروژه های بازیابی اولیه و تاب آوری، از جمله از طریق بازسازی دارایی های زیربنایی حیاتی - تامین آب و برق، بهداشت، سلامت، آموزش، مدارس و بیمارستان ها و همچنین پروژه های مین زدایی بشردوستانه مطابق با حقوق بشردوستانه بین المللی افزایش دهند؛

۱۵. بر ضرورت تسهیل بازگشت امن، عزتمندانه و داوطلبانه پناهندگان و آوارگان داخلی به محل زندگی خود در سوریه و تحقق حق بازگشت و حق برخورداری از حمایت تاکید نمودند. در این خصوص، از جامعه جهانی خواستند به پناهندگان و آوارگان داخلی سوریه حمایت های لازم را فراهم نموده و بر آمادگی خود جهت ادامه تعامل با همه طرف های ذیربط، از جمله دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR)  و سایر سازمان های تخصصی بین المللی تاکید داشتند؛ بر اهمیت تداوم فعالیت های مرتبط با ایجاد شرایط لازم در سوریه جهت بازگشت داوطلبانه و عزتمندانه اتباع سوریه اذعان نمودند؛

۱۶. بر اراده خود به منظور ادامه عملیات مربوط به آزادسازی متقابل بازداشت شدگان/ربوده شدگان در چارچوب کارگروه آزادی بازداشت شدگان/ربوده شدگان، تحویل اجساد و شناسایی مفقودین تاکید داشتند که مکانیسمی منحصر به فرد بوده و در ایجاد اعتماد بین طرف های سوری لازم و موثر بوده است. تصمیم به ادامه تلاش های این گروه جهت اطمینان از آزادی بازداشت شدگان/ربوده شدگان و گسترش عملیات تحویل اجساد و شناسایی مفقودین در راستای وظایف خود گرفتند؛

۱۷. از مشارکت هیئت های اردن، عراق و لبنان به عنوان ناظران فرمت آستانه و همچنین حضور نمایندگان سازمان ملل متحد و کمیته بین المللی صلیب سرخ در این دور از روند آستانه استقبال کردند؛

۱۸. از مقامات قزاقستان به دلیل برگزاری بیستمین نشست بین المللی سوریه در فرمت آستانه در شهر آستانه قدردانی نمودند؛

۱۹. برگزاری نشست آتی اجلاس سران روند آستانه در فدراسیون روسیه را بر اساس مفاد بیانیه مشترک اجلاس سه جانبه مورخ ۲۸ تیر ۱۴۰۱، مورد توجه قرار دادند؛

۲۰. نسبت به برگزاری بیست و یکمین نشست بین المللی سوریه در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ توافق نمودند.