بازار دارویی کشور همان طور که در پیش بینی‌ها به آن اشاره شده بود به وضعیت بحرانی رسید و به نظر می‌رسد کمبودهای دارویی بسیار زودتر خود را نشان دهد اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا صنعت داروسازی کشور که بیش از ۹۷ درصد نیاز داخلی را تأمین می‌کند، با چالش‌ها و بحران‌هایی مواجه است؟ پاسخ این سوال واضح است و همه می‌دانند که صنعت داروسازی کشور از کمبود نقدینگی رنج می‌برد. ما همچنین می‌دانیم که دارو یک کالای استراتژیک است و اگر با کمبود مواجه شود، تبعات آن می‌تواند بسیار بیشتر از گرفتاری بیماران باشد. بنابراین، نباید به بازار دارویی کشور اجازه داده شود که به بحران بیافتد.
در بسیاری از شهرها موضوع کمبود دارو مطرح است. به عنوان مثال در استان فارس از ۴۲۰۰ قلم دارو حدود ۱۵۰ قلم کمبود دارو گزارش شده است و این فقط مختص این استان نیست و در سطح کشور مشاهده می‌شود. البته در برخی اقلام دارویی‌عدم مدیریت مصرف نیز وجود دارد، مثلا درباره سرم، با توجه به جمعیت ۸۵ میلیون نفری، ماهانه باید حداقل ۸.۵ میلیون بطری سرم مصرف کنیم. در اوج موج پنجم کرونا، مصرف ما به ۱۵ میلیون بطری در ماه افزایش یافت، که این میزان بالا بود اما تأمین شد. تولید ماهیانه سرم در کشور، در ابتدا ۱۲ میلیون بطری بود، اما دولت تولید را به حدود ۲۰ میلیون بطری افزایش داد. با این حال، مصرف ما در حال حاضر در حدود ۲۲ میلیون بطری در ماه است، که تقریباً سه برابر میزان مصرف نُرم جهانی است.
در همین راستا خبرنگار گسترش نیوز در گفتگو با ملک فاضلی نماینده مردم سراوان در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به بررسی عوامل موثر بر ایجاد بحران دارو پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم.
ملک فاضلی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به خبرنگار گسترش نیوز گفت: دارو یک نیاز اساسی و حیاتی جامعه است و این موضوع برای همه کاملا واضح است. هیچ نیازی جز آب به اندازه دارو حیاتی و اساسی نیست. نهایتا تامین دارو باید به همین حساسی باشد. آن چیزی که در حال حاضر شاهد هستید، در پروسه بهداشت و سلامت جامعه یا هر توسعه‌ای باید یک فرایند را در دورنمای آینده پیش بینی کنید و بعد دست به اقدام بزنید و تغییری به وجود آورید.
وی افزود: سال‌های سال به دارو و مواد غذایی یارانه تعلق می‌گرفت تا جامعه توان خرید دارو و مواد غذایی را داشته باشد. وقتی در یک فاصله زمانی کوتاه مدت به صورت ناگهانی تغییری به وجود می‌آورید، طبعا تاثیراتی را در شش ماه تا یک سال آینده خواهد داشت که حل کردن آن شاید ۵ تا ۶ سال زمان بخواهد و این اتفاق در مورد دارو در حال وقوع است.
نماینده مجلس درباره تاثیر حذف ترجیحی بر قیمت دارو اشاره کرد: اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو در قالب رانت عرضه می‌شد این برداشت را می‌توان کرد که نظارت ما اشتباه بوده است و باید نظارت دقیق‌تر انجام می‌شد. از طرفی اگر دارویی قاچاق معکوس می‌شد باز هم بحث نظارت مطرح بود و باید فرایند آن اصلاح می‌شد. ما نمی‌توانیم در شرایطی که ضعف در نظارت داریم، مشکل را به جامعه منتقل کنیم. به عنوان مثال فرض کنید، اگر قرار باشد ارز ۴۲۰۰ تومانی در جامعه توزیع شود نیاز به همکاری بیمه دارد که باز هم در این حوزه نقص دیده می‌شود، به این دلیل که جمعیت کثیری از مردم ما بیمه نیستند.
فاضلی اظهار داشت: در طرح‌های دیگر مثل نسخه‌نویسی الکترونیک یا دارویار هم مشاهده کردیم چون این طرح‌ها براساس ظرف اصلی جامعه که در یک فرایند ۳۰ساله بعد از انقلاب ریخته شده است، قرار نگرفته است به همین دلیل چندان موفقیت‌آمیز نبوده است. نقاط ضعف این طرح‌ها در مورد نظام شبکه و سیستم ارجاع بود. بعدا اساتیدی آمدند و به کمک وزرای مختلف، طرح پزشک خانواده و طرح تحول را مطرح کردند اما همه این طرح‌ها باید در نظام شبکه دیده می‌شد، برای اینکه نظام شبکه از دهه ۶۰ که یکی از متولیان آن بنده بودم و از سراوان آغاز کردیم، براساس توانمندی‌های مملکت آغاز شد.
وی در ادامه افزود: خانه بهداشت با ۶ کلاس شروع شد. در ابتدا باید حداقل نیازهای جامعه در نظر گرفته شود، بعد نیازهای اساسی جامعه و بعد از آن نیازهای عالی جامعه باید هدف‌گذاری شود. با توجه به تناسب باید این روند حرکت به سمت عالی شدن داشته باشد اما مسیر حرکت براساس توانمندی‌ها صورت بگیرد. زمانی که در یک ساختاری، در یک اتاق در بسته، بدون منابع پایدار و همچنین بدون دسترسی عام جامعه نمی‌توان کاری را پیش برد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: در مجموع هر طرحی اگر بر اساس توانمندی‌های جامعه و توانمندی مملکت نباش، همچنین منابع مورد نظر در اختیار نباشد، حتما محکوم به شکست است و مورد پذیرش جامعه نخواهد بود. تاکید می‌کنم هر طرحی که مورد پذیرش مردم نباشد به شکست خواهد رسید.
