افشار سلیمانی*
بیش از یکسال و چهار ماه از حمله نظامی روسیه به اوکراین میگذرد. طی این مدت، جنگ اوکراین به گونهای پیش رفته که نتایج منفی آشکاری برای موقعیت سیاسی ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه، در داخل و خارج روسیه داشته است. آثار تجاوز پوتین به اوکراین را مختصرا میتوان چنین برشمرد:
۱- تقویت اتحاد و همبستگی اعضای ناتو
۲- افزایش همگرایی متحدین غیر ناتویی امریکا با این کشور از قبیل ژاپن و کره جنوبی و..
۳- کشاندن پای ناتو به مرزهای روسیه، با عضویت فنلاند و سوئد (درشرف عضویت) و افزایش تمایل سایر کشورها برای عضویت دز این سازمان
وافزایش همکاریهای ژاپن ،کره جنوبی و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی با ناتو
۴-منفور شدن پوتین در میان افکار عمومی اکثریت کشورهای جهان
۵-تضعیف موقعیت روسیه در نظام بین الملل
۶- تشدید شدن فرایند واگرایی کشورهای پیرامونی از روسیه
۷- بستر سازی برای خروج تدریجی کشورهای مشترک المنافع از اتحادیه کشورهای مشترک المنافع ،پیمان امنیت دسته جمعی و اتحادیه اقتصادی اورآسیا
۸- کاهش یافتن اهمیت کریدور شمال-جنوب و تقویت کریدورهای رقیب از قبیل شرق -غرب و کریدورمیانی و تزانس خزر
۹- برنامه ریزی غرب برای کاهش و قطع وابستگی به انرژی روسیه
۱۰- کاسته شدن از نقش ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی روسیه در منطقه وجهان
۱۱- تضعیف موقعیت روسیه در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی
۱۲- فراهم شدن بستر خروج نیروهای حافظ صلح روسیه از منطقه قره باغ
۱۳- مهیا شدن زمینه تعطیلی پایگاه نظامی روسیه در گیومری ارمنستان
۱۴-تقویت نقش آفرینی امریکا و اروپا در قفقاز جنوبی و حضور ناظران اتحادیه اروپا در مناطق مرزی ارمنستان- آذربایجان در خاک ارمنستان
۱۵-افزایش نارضایتی مردم روسیه از پوتین
۱۶- ازدست دادن فرصت نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ روسیه ازسوی پوتین.
۱۷- تضعیف اقتصاد روسیه و عقب ماندن از استفاده از تکنولوژیهای برتر امریکا و متحدین اروپایی و آسیایی این کشور
۱۸- فراهم کردن زمینه برخاستن آتش زیر خاکستر استقلال یا خودمختاری خواهی مناطق مسلمان نشین قفقاز شمالی در درون فدراسیون روسیه.
۱۹- تحکیم و تقویت موقعیت آذربایجان و ترکیه و اسرائیل در قفقاز جنوبی
۲۰- تشدید رقابت بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در قفقاز جنوبی و آسیای میانه و دریای سیاه
در توضیح دلایل مورد شانزدهم، یعنی از دست رفتن فرصت و شانس نامزدی پوتین در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ روسیه باید به نکات زیر اشاره کرد:
1. نارضایتی جوانان به خاطر اعزام اجباری آنها به جنگ.
2. نارضایتی قشر فرودست از وضع معیشت.
3. نگرانی مردم از آینده روسیه با توجه به بلاتکلیف بودن زمان خاتمه جنگ.
4. بخشی از جامعۀ روسیه هم به علت نداشتن آزادی بیان و تشدید این امر در دوران جنگ، از حکمرانی پوتین ناراضیاند.
5. نارضایتی از جذب محکومان محبوس جنایتکار به جنگ در قبال آزادی آنها و نگرانی مردم از اینکه آنها را برای جامعه مضر میدانند .