به گزارش اقتصاد آنلاین، اگر مالک یک خودرو هستید چه زن و چه مرد، آشنایی کامل با قطعات خودرو به شما کمک می کند تا از ماشین خود بهتر مراقبت کرده، خرابی ها را زودتر تشخیص دهید تا خودروی شما فرسوده نشده و خرج مضاعف روی دستتان نگذارد.
در ادامه این مطلب قطعات مختلف خودرو و موتور آن را کاملا معرفی کرده و نشانه های خرابی آنها را شرح داده ایم. با ما همراه باشید.
علت اهمیت شناخت کامل قطعات خودرو چیست؟
همان طور که پیش تر گفتیم آشنایی کامل با هر وسیله ای مراقبت و نگهداری از آن را آسان تر می کند. دانستن و آگاهی درباره قطعات خودرو در شناخت اولیه مشکلات احتمالی آن کمک می‌کند و باعث می‌شود تا هنگام بروز مشکلات مختلف، بهترین و درست ترین کار را انجام دهیم. همچنین شناخت موتور ماشین موجب می‌شود تا از انجام کارهایی که به قطعات آسیب وارد می کند دوری کرده و اعمالی که طول عمر آنها را بالا می‌برد رعایت کنیم. این کار موجب جلوگیری از تلف شدن وقت و هزینه می شود.
آشنایی با تمام قطعات خودرو
در ادامه این مقاله با تمام قطعات خودرو،کاربرد و علائم خرابی آنها آشنا می شوید. قطعات خودرو به شرح زیر است:
باتری ماشین
باتری خودرو وظیفه ذخیره و انتقال انرژی را بر عهده دارد و یکی از مهم ترین قطعات به شمار می رود.
کاربرد باتری ماشین
زمانی که استارت می‌زنید، باتری خودرو موجب روشن شدن ماشین می‌شود و همچنین بخش‌های برقی خودرو عمدتا با باتری درگیر هستند. انرژی الکتریکی تولید شده توسط دینام به باتری منتقل شده و باتری آن را به سایر بخش های سیستم برقی خودرو مانند چراغ ها، استارت، سیستم صوتی و … منتقل می کند. باتری با ذخیره انرژی در زمان هایی که ماشین خاموش است و دینام کار نمی کند برق مورد نیاز را فراهم می کند.
علائم خرابی باتری خودرو
سریع ترین راه تشخیص خرابی باتری خودرو عبارتند از:
- موتور هندل می زند ، روشن نمی شود.
- نه صدای هندل به گوش می رسد، نه استارت می زند، نه چراغ روشن می شود ونه اصلا برق پشت فرمان می آید.
- یک روز استارت می زند، یک روز نه.
- استارت زدن در هوای سرد سخت و زمانبر است.
- مجبور به استفاده زیاد از روش باتری به باتری هستیم.
- زمانی که خودرو برای مدتی طولانی خاموش می ماند استارت نمی زند.
پلوس ماشین
پلوس یا اکسل خودرو از قطعات جلوبندی ماشین به شمار می رود.اجزای اصلی پلوس عبارتند از:
- سرپلوس
- مشعلی
- گردگیر
- سه شاخ
کاربرد پلوس ماشین
پلوس خودرو نیروی چرخشی دریافتی از دیفرانسیل را با حداقل هدر رفت انرژی به چرخ ها منتقل می کند. در حقیقت، انتقال دهنده اصلی نیروی محرکه به چرخ ها پلوس است. پلوس از یک طرف به دیفرانسیل و از طرف دیگر به چرخ های خودرو متصل است. این قطعه کاربردی در قسمت اتصال به چرخ ها شکلی مفصل گونه و متحرک دارد تا هنگام دور زدن خودرو شکسته نشود. پلوس بر اساس نوع دیفرانسیل خودرو می تواند روی چرخ های عقب، جلو یا دو ردیف چرخ های خودرو قرار بگیرد.
علائم خرابی پلوس
خرابی پلوس به قسمت خرابی بلبرینگ پلوس، خرابی مشعلی پلوس و خرابی سه شاخه پلوس تقسیم می شود
برای تشخیص خرابی پلوس خودرو می توانید فرمان را تا انتها به چپ و راست بچرخانید،در هر سمت صدای تق تق شنیدید یعنی سرپلوس آن سمت خراب است. در صورت شنیدن این صدا در دو سمت سرپلوس هر دو سمت خراب شده است.
علائم خرابی سه شاخه پلوس عبارتند از:
- ضربات پی در پی به پیشرانه
- تکان خوردن دسته دنده مخصوصا در سرعت پایین و لرزش فرمان و کابین در سرعت های بالا
علائم خرابی بلبرینگ پلوس عبارتند از:
- لرزش فرمان در هنگام رانندگی
- به گوش رسیدن صداهای غیر عادی از چرخ ها
علائم خرابی مشعلی پلوس عبارتند از:
- لرزش کابین ماشین در سرعت بالا و تق تق کردن گیربکس هنگام تعویض دنده
- افزایش تکان خوردن های ماشین در سرعت 70 تا 90 کیلومتر
کمپرسور کولر
کمپرسور کولر یکی از قطعات مهم ماشین به شمار می رود که در گرمای تابستان و زندگی در شهرهای جنوبی از ملزومات خودرو است.
کمپرسور کولر از تعدادی پیستون و سیلندر تشکیل می‌شود که اغلب پ استوانه‌ای شکل است و با استفاده از تسمه دینام به میل لنگ موتور متصل می شود.
اجزای سیستم کولر خودرو عبارتند از:
- کمپرسور کولر خودرو
- گاز کولر خودرو
- کندانسور یا رادیاتور کولر
- اواپراتور کولر خودرو
- شیر انبساط
- ریسیودرایر
- سیم کشی
- فن کولر
- سوئیچ
- کپسول خشک کننده
کاربرد کمپرسور کولر
وظیفه کمپرسور کولر خودرو فشرده سازی گاز مبرد و مهیا کردن هوای خنک به داخل کابین خودرو را بر عهده دارد.
عملکرد کمپرسور کولر اینگونه است که ابتدا از طریق موتور اقدام به جذب هوا کرده و با وارد کردن این هوا به داخل سیلندرها و رساندن آن به اواپراتور باعث تولید هوای سرد می شود.
هوای سرد از طریق فن به داخل کابین خودرو منتقل شده و در نتیجه هوای داخل کابین خودرو خنک و رطوبت کافی را ایجاد می کند تا از رانندگی در هوای گرم دلپذیر شود و سرنشینان هوای مطبوع و خنک دریافت کند.
علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو
از مهم ترین علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو می توان به نکات زیر اشاره کرد:
- تولید صداهای زیاد و غیر متعارف
- نشت گار مبرد
- انتشار بوی نامطبوع از کولر
رادیاتور
رادیاتور نیز قطعه ای مهم در خودرو است که جهت خنک سازی به کار گرفته شده است. رادیاتور ماشین معمولا یک مجموعه مشبک شامل قطعات زیر است:
- لوله‌های عبور آب
- پره‌های خنک‌کننده
- مخزن آب ورودی
- مخزن خروج آب
- مخزن هواگیری
- درپوش رادیاتور
کاربرد رادیاتور
رادیاتور ماشین به کمک دو لوله ورودی و خروجی به موتور متصل می‌شود و سپس درون آن از مایع خنک‌کننده حاوی آب و ضدیخ پر خواهد شد. با روشن شدن موتور اتومبیل، واترپمپ با مکش مایع خنک کننده به درون موتور، سیال را از مخزن خروجی رادیاتور ماشین به مجاری تعبیه‌شده درون بدنه موتور می کشد.
مایع خنک‌کننده ابتدا پشت ترموستات جمع شده تا دمای آن به حد استاندارد (حدود ۸۳ تا 90) درجه برسد. پس از آن شیر ترموستات به‌طور خودکار مسیر خروج آب به سمت رادیاتور را باز می‌کند و آب بر اثر مکش و فشار ایجاد شده ناشی از واترپمپ، با فشار مناسب از طریق شلنگ‌ها و لوله‌های مرتبط به سمت مخزن ورودی رادیاتور راه پیدا می‌کند. همان‌طور که اشاره شد، درون بخش مشبک رادیاتور که معمولا از جنس مس یا آلومینیوم ساخته می شود، مجاری و لوله هایی جهت گذر آب تعبیه شده است.
علائم خرابی رادیاتور
خرابی رادیاتور چند نشانه دارد که عبارتند از:
- بالا رفتن حرارت
- نشت مایع خنک کننده
- پره های رادیاتور آسیب دیده
- تغییر رنگ مایع
- خوردگی قابل مشاهده
سیبک فرمان
سیبک فرمان یا Ball Joint قطعه ای کروی شکل است که به صورت هم زمان باعث چرخیدن چند محور مجاز است که از یک سمت به متعلقات چرخ و از سمت دیگر به طبق‌های خودرو اتصال دارد در واقع غربیلک فرمان به هر جهتی توسط راننده چرخانده شود سیبک فرمان وظیفه چرخاندن چرخ‌ها به همان سمت را دارد.
کاربرد سیبک فرمان
سیبک فرمان وظیفه اتصال سیستم تعلیق خودرو به چرخ‌ها و همچنین چرخیدن چرخ‌ها را بر عهده دارد.سیبک فرمان نقش بسزایی در خودرو دارد و علاوه بر سمت دهی چرخ‌ها، قسمتی از وزن خودرو را تحمل می کند و زمانی که غربیلک فرمان به یک سمت می‌چرخد سیبک فرمان وظیفه انتقال حرکت به چرخ‌ها را بر عهده دارد که اگر حرکت به سمت بالا یا پایین باشد سیبک فرمان باعث ایجاد انعطاف پذیری در حرکت خودرو می‌شود.
علائم خرابی سیبک فرمان
نشانه های خرابی سیبک فرمان خودرو عبارتند از:
- کشیده شدن فرمان به یک سمت
- شنیده شدن صدا در هنگام عبور از دست انداز
- لرزش فرمان در زمان حرکت یا پیچیدن
دیسک و صفحه
دیسک و صفحه یا clutch plate قسمتی از گیربکس یا جعبه دنده هستند که وظیفه آن ها انتقال نیرو است. این انتقال نیرو سبب افزایش قدرت خودرو می شود.
دیسک و صفحه خودرو از 7 قسمت تشکیل شده که شامل قطعات زیراست:
- صفحه کلاچ
- دیسک کلاچ
- بلبرینگ کلاچ
- دوشاخه کلاچ
- صفحه دنده
- شاخک ها
- اهرم
کاربرد دیسک و صفحه
هنگام حرکت خودرو با استفاده از دنده ، نیرو را افزایش و به چرخ دنده ها انتقال می دهیم. بسته به شرایط ، برای انتقال نیرو دنده بیشتر میدهیم و یا دنده معکوس میکشیم تا قدرت خودرو افزایش پیدا کند.این روند برای خودروهای دنده ای است و در خودروهای اتوماتیک این روند به صورت خودکار انجام می شود..
علائم خرابی دیسکو صفحه
نشانه های خرابی دیسک و صفحه عبارتند از:
- تلق تلق کردن
- لیز خوردن
- ارتعاش
- صدای جیر جیر
- مشکلات تعویض دنده
دینام
آلترناتور یا دینام خودرو اگر نباشد، باتری خودرو کارایی لازم را نخواهد داشت. در واقع، دینام منبع اصلی تولید برق در خودرو است. این قطعه در اتومبیل های جدید آلترناتور نامیده می شود. قطعات اصلی دینام خودرو عبارتند از:
- پوسته فلزی
- دوعدد بالشتک
- آرمیچر
- بوش
- کلکتور
- فولی
- چند قطعه زغال
کاربرد دینام
دینام خودرویک موتور مولد الکتریکی و تولید کننده برق ماشین است. هنگامی که موتور روشن می شود، این قطعه الکتریکی به وسیله آرمیچر داخلی که شامل یک سیم پیچ میدان است و به‌واسطه میدان مغناطیسی ایجاد شده برق لازم را تولید می کند. دینام از یک تشکیل شده و همان‌طور که گفته شد هدف اصلی آن تولید جریان مستقیم یا جریان dc برای شارژ باتری خودرو و تامین انرژی جریان الکتریکی مورد نیاز یک خودرو یا دستگاه دیگر است.
علائم خرابی دینام
خرابی دینام خودرو نشانه هایی دارد که باید به آن توجه کنید و به شرح زیر است:
- چراغ هشدار دهنده دینام
- چراغ‌های کم نور خودرو
- خوابیدن باتری
- صدا و بو‌های عجیب و غریب
انواع قطعات موتور خودرو
موتور ماشین یک سیستم پیچیده و منظم است که انواع مختلفی دارد و از قطعات متنوع با وظایف گوناگونی تشکیل شده است. کوچکترین مشکل در کار هر کدام می‌تواند قطعات دیگر را نیز دچار معضلاتی کند و آسیب به هریک موجب آسیب به باقی قطعات شود بنابراین لازم است تمام قطعات موتور خودرو را شناخته و از نشانه های خرابی آن آگاه شوید.
سیلندر
سیلندر فضای استوانه ای درون بلوک سیلندر است که فضای حرکت پیستون را فراهم می کند. سیلندر هسته مرکزی موتور ماشین به شمار می رود. جنس دیواره سیلندر برحسب جنس بلوک سیلندر آلومینیومی یا چدنی است. سیلندرها تعداد و آرایش‌های مختلفی در موتورهای گوناگون دارند و همین نحوه چیدمان آنها کنار هم نوع موتور را مشخص می‌کند.
علائم خرابی سیلند به شرح زیر است:
- احتراق های بی موقع به علت خرابی
- آب و روغن قاطی کردن خودرو
- دیر روشن شدن موتور
- افزایش دمای بیش از حد موتور
- عملکرد بد موتور
- دوده در جداره اگزوز
پیستون
بخش متحرک درون سیلندر ،پیستون نامیده می شود. حرکت بالا به پایین پیستون عمل جرقه زنی و احتراق را تکمیل کرده، موجب انبساط گازهای ناشی از احتراق می شود. پیستون انرژی حاصل از احتراق گازهای منبسط شده درون سیلندر را توسط شاتون (میل رابط) به میل‌لنگ منتقل می‌کند. متریال به کار رفته برای ساخت این قطعه معمولا چدن یا فولاد ریخته‌گری یا آلومینیوم است .از علائم خرابی این قطعه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روغن سوزی موتور
- کم شدن قدرت موتور
- خرابی و پوسیدگی اجزای مختلف اطراف پیستون
- افزایش مصرف روغن در خودرو
یاتاقان
قطعات داخل موتور عمدتا فلزی هستند و وقتی دو قطعه فلزی را روی یکدیگر سابیده شوند، بر اثر اصطحکاک حرارت تولید می‌شود. یاتاقان قطعه‌ای است که وظیفه کنار هم قرار دادن قطعات خودرو و جلوگیری از اصطحکاک آنها را به‌وسیله تولید لایه روغنی برعهده دارد.
از نشانه های خرابی یاتاقان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قفل شدن موتور و روشن نشدن آن
- صدای تق تق یا لق لق موتور هنگام گاز دادن
- روشن شدن چراغ چک روغن
- کاهش قدرت موتور
میل لنگ
این قطعه حرکت خطی پیستون را تبدیل به حرکت چرخشی(دورانی) می‌کند. در واقع نیروی حاصل از حرکت رفت و برگشت پیستون‌ها قادر به چرخش درآوردن چرخ‌ها نیست، بلکه این حرکت دورانی میل لنگ است که چرخ‌ها را به حرکت درمی‌آورد. میل لنگ همچنین نیروی لازم برای چرخش دینام، پمپ هیدرولیک فرمان، پمپ روغن، کمپرسور کولر و واتر پمپ را تامین می‌کند که توسط تسمه، میل سوپاپ یا دنده میل بادامک به آنها منتقل می‌شود.
علائم خرابی میل لنگ به شرح زیر است:
- قفل شدن موتور
- صدای شدید تق تق موتور
- ضربات موتور تحت بار کم و موتور گرم
- کاهش فشار روغن
تسمه تایم
این قطعه زمان بندی حرکت سوپاپ‌ها را کنترل کرده و گاهی با چرخ دنده یا زنجیرتایم جایگزین می شود. تسمه تایم که از جنس لاستیک و دندانه دار طراحی شده به میل‌لنگ و میل بادامک متصل است و این دو را همزمان با هم حرکت می‌دهد. تسمه تایم پمپ آب و روغن را نیز به حرکت در می‌آورد. از علائم خرابی تسمه تایم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاموش شدن ناگهانی خودرو
- سر و صدای غیر عادی از داخل محفظه موتور از علائم خرابی تسمه تایم
- نشتی روغن
- افزایش مصرف سوخت و خروج دود غیر طبیعی و زیاد از اگزوز
- میس فایر دادن موتور خودرو
- اختلال در شتاب خودرو
کاسه نمد
ین قطعه معروف در اغلب سیستم‌های هیدرولیکی و دستگاه‌هایی که از روغن استفاده می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاسه نمد یک درزگیر عمل کرده و مانع از هدر رفت سیالات مکانیکی می‌گردد. این قطعه با نام ” Oil Seal ” نیز شناخته شده و در شفت‌ها و یاتاقان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و مانع از روغن ریزی در آنها می‌گردد.
از علائم خرابی کاسه نمد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- پر سر و صدا کار کردن دیفرانسیل
- کمبود روغن دیفرانسیل
- نشت روغن از شفت بین چرخ دنده‌های دیفرانسیل
- روغن ریزی موتور
- نشستن گرد و خاک اطراف کاسه نمد پلوس
- مسدود شدن سوپاپ‌های هوای گیربکس
