به گزارش خبرگزاری صداوسیما، از امروز گام جدید طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان اجرایی شده. در این گام علاوه بر افزایش کمک هزینه نانوایان به کارگروه‌های آرد و نان استان‌ها اختیار متناسب‌سازی نرخ نان و همچنین ویرایش سهمیه آرد نانوایی‌ها داده شده. شکل تأمین خمیرمایه هم دستخوش تغییراتی شده. در این برنامه کمّ و کیف اقدامات جدید در حوزه آرد و نان را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مجری: آقای جلال سرفصل‌های گام جدید طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان را برای ما توضیح دهید.
محمد جلال؛ سخنگوی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان: همان طور که اشاره کردید از ابتدای سال جدید جلسات کارشناسی مفصلی در دولت و کارگروه تنظیم بازار، وزارت کشور و وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد. طرح هوشمندسازی در سال گذشته با تأکید بر شفاف سازی جریان گندم، آرد و نان در کشور شکل گرفت. داده‌های این زنجیره برای اولین بار در کشور شفاف شد و پنل داده‌ای مربوط به مدیریت داده‌ها در اختیار استان‌ها قرار گرفت. در سال جدید با تأکید بر دو سرفصل جدید ابلاغیه‌ای تنظیم شد توسط کارگروه تنظیم بازار اختیاراتی با رویکرد جدید دولت در تفویض اختیار به استان‌ها تنظیم شده که موارد اصلی آن را اگر بخواهم عرض کنم در یک سرفصل موضوع ترمیم خلأ درآمدی و اقتصاد نانوایان است که در سرفصل‌های مختلفی در این طرح پیش بینی شده و اختیاراتی هم به استان‌ها داده شده برای این که این موضوع به صورت جدی با توجه به این که مورد تأکید رئیس جمهور هم قرار گرفت در دستور کار قرار بگیرد.
مجری: از کمک هزینه شروع کنیم؟
جلال: اولین موضوع؛ موضوع کمک هزینه پرداختی به نانوایان بود، سال گذشته این کمک هزینه با ۱۵ درصد آغاز شد. در بهمن ماه به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد و از حدود ۱۰ روز پیش این کمک هزینه به ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده از بابت اینکه ما در موضوع کمک هزینه قول داده بودیم اول اتفاق بیفتد و بعد اطلاع رسانی آن را انجام دهیم، امروز برای اولین بار به صورت رسمی در کشور این را اعلام می‌کنیم و شاید در موضوع کمک هزینه‌ای که دولت به نانوایان بابت جبران بخشی از خلأ درآمدی شان دارد پرداخت می‌کند این نکته حائز اهمیت باشد که این روند طی بیش از ۱۳ ماه گذشته که از آغاز طرح هوشمندسازی ما این منطق و رویه را داشتیم، کمک هزینه‌ها بدون هیچ وقفه‌ای در پایان هر روز به حساب نانوایان واریز شده و تسویه اتفاق افتاده که در نوع خود یک کار کم نظیر محسوب می‌شود.
مجری: اختیاراتی که به کارگروه‌های آرد و نان استان‌ها داده شده را هم بفرمایید.
جلال: کارگروه‌های آرد و نان استان بالاترین مرجع سیاست گذاری، اجرا و نظارت در حوزه آرد و نان در استان‌ها هستند. ریاست آن با استانداران است و وزارت کشور مدیریت موضوع را انجام می‌دهد. در حوزه مجوزها، نرخ گذاری، اصلاح نرخ، مدیریت جریان گندم و آرد و نظارت بر آن جریان ها، نظارت بر بازرسی ها، کلیه اختیاراتی که وجود داشته و نیازمندی‌هایی که احیاناً در بین کارگروه‌ها وجود داشته تقاضا شده و در این ابلاغیه پیش بینی شده است.
مجری: قیمت را می‌توانند ترمیم کنند؟
جلال: ترمیم نرخ در موضوع طرح هوشمندسازی به صورت مستقیم روی موضوع نرخ نان ورودی ندارد و موضوع اصلاح نرخ از سالیان گذشته در اختیار کارگروه آرد و نان استان‌ها قرار داشته و این رویه همچنان ادامه دارد و تصمیم گیری در اختیار استان‌ها قرار دارد.
مجری: خمیرمایه را هم توضیح دهید.
جلال: یکی از هزینه‌های جدی نانوایان؛ موضوع خمیرمایه است که سهم جدی در هزینه نانوایان دارد، تصمیمی اخذ شده مبنی بر این که زیرساخت فنی توزیع خمیرمایه در سامانه یکپارچه توزیع آرد در کشور پیش بینی می‌شود، زیرساخت فنی امروز نهایی شده و امیدواریم در چشم انداز بسیار کوتاهی عملیات توزیع خمیرمایه به نانوایان محترم از طریق سامانه به صورت یکپارچه در کشور اتفاق بیفتد. متأسفانه از سالیان گذشته توزیع خمیرمایه، سامان قابل قبولی نداشته، بعضاً نانوایان مجبور می‌شدند تا دو برابر نرخ رسمی که برای خمیرمایه وجود داشته هزینه بپردازند. در فرایند فعلی کاملاً با نرخ‌های تعیین شده، مصوب و مورد تأیید سازمان حمایت خمیرمایه به دست نانوایان خواهد رسید و امیدواریم این بتواند کمک کند هزینه هایشان کاهش پیدا کند.
مجری: با کدام سامانه؟
جلال: سامانه یکپارچه خرید آرد یا سامانه سیما که در کشور وجود دارد، سال هاست که نانوایان از آن استفاده می‌کنند برای تأمین آردشان متناسب با آردی که در هر ماه خرید می‌کنند و با منطق شناورسازی به آنها اختصاص داده می‌شود، خمیرمایه معادل مورد نیازشان در سامانه پیش بینی می‌شود و نانوا به راحتی می‌تواند خریدش را انجام دهد در هر دوره و خمیرمایه مورد نظر خود را تهیه کند.
مجری: ویرایش سهمیه آرد را هم توضیح دهید که به کارگروه آرد و نان استان‌ها اختیاراتی داده شده.
جلال: بله، با توجه به اینکه این رویکرد را دولت دارد که اختیارات استان‌ها را در مدیریت موضوعات مختلف در سطح کشور ارتقاء دهد، موضوع ویرایش سهمیه‌هایی که به صورت سیستمی و هوشمند تخصیص پیدا می‌کند به نانوایان، در استان‌ها افزایش پیدا کرد و این اختیار تفویض شد با توجه به این که جریان‌های جمعیتی، افزایش جمعیت ناشی از مسافرت، فصل کشاورزی، فصل‌هایی که انتقال‌های جمعیت کارگران شکل می‌گیرد، امروز استان‌ها می‌توانند قبل از بازگشایی سامانه آرد و بعد از تخصیص هوشمند، ویرایش‌های موردی خودشان را با توجه به داده‌هایی که در سامانه در اختیار دارند انجام دهند و جلوگیری کنند از هر گونه ناپایداری در عرضه نان.
مجری: آقای علی مهری با توجه به اختیاراتی که به شورای آرد و نان استان‌ها داده شده، در استان تهران برنامه ریزی شما به چه ترتیبی است؟
محمدِ علی مهری؛ معاون امور اقتصادی استان تهران: الحمدلله طی اقداماتی که وزارت اقتصادی خصوصاً از طریق خود آقای رئیس جمهور انجام شد، اختیارات خوبی در حوزه‌های مختلف به استانداری‌ها تفویض شد، در حوزه آرد و نان هم همین اتفاق افتاد. اختیاراتی قبلاً در حوزه کارگروه آرد و نان بود و این اختیارات اضافه شدند. هم بحث سؤالاتی که فرمودید از آقای جلال، هم بحث ترمیم سهمیه نانوایی‌ها است که این اختیاراتش بود. یک مدتی اختلافاتی پیش آمده بود بین وزارت کشور و وزارت اقتصاد که آنها هم همه برطرف شده، الآن اختیار کسر آرد و اضافه کردن آرد به سهمیه نانوا‌ها کلاً در اختیار استانداری‌ها قرار گرفته. از دو دوره قبل این اتفاق افتاده و این اختیارات را ما در کارگروه آرد و نان داریم.
مجری: یعنی الآن سهمیه یک نانوایی که تعیین می‌شود توسط این دستگاه‌های کارتخوان و سیستم هوشمند استانداری می‌تواند ورود کند و آن سهمیه را تغییر دهد، درست است؟
علی مهری: بله همین اتفاق افتاده، دو روز قبل از بارگذاری سهمیه ها، استانداری‌ها در جریان قرار می‌گیرند و می‌توانند سهمیه‌ها را به هر نسبتی که تشخیص آن فرمانداری یا کارگروه آرد و نان است می‌توانند این تغییرات را روی آن سهمیه‌ها اعمال کنند.
سؤال: مبنای این تغییرات چیست؟ ممکن است یک تخلفی انجام شده باشد، ما شاید بخواهیم از آن تخلف تا حدودی اغماض کنیم، فرض بگیرید یا ناآشنایی واحد نانوایی بوده با آن مورد مثلاً طرف کارت تکراری زیاد کشیده، توجیه نبوده یا به اصطلاح تعداد نان زیادی فروخته و توجیه نبوده این کار را انجام داده و خودش هم آمده شخصاً اعلام کرده، ما یک میز خدمتی را هم در فرمانداری تهران مستقر کردیم، الآن در سه شهرستان دیگر هم مستقر شده، سایر شهرستان‌ها هم برنامه مان است که مستقر شود که واحد‌های نانوایی که واقعاً مشکل و اعتراضی دارند نسبت به سهمیه‌ها می‌توانند به آن میز خدمت مراجعه کنند و مشکلشان را بگویند، مشکلشان اگر واقعی باشد و تشخیص آن میز خدمت این باشد که واقعاً این ایراد وجود دارد می‌توانند آن سهمیه را برای او برگردانند، به اصطلاح یک سری الگوریتم‌ها دارد که بر اساس آن الگوریتم‌ها این کسری‌ها و اضافی‌ها بر اساس آن انجام می‌شود.
مجری اگر اعتراضی باشد در این خصوص نانوایی‌ها می‌توانند مراجعه کنند به استانداری ها؟
علی مهری: بله، ما همین الآن در فرمانداری تهران یک میزی متشکل از دو نفر نماینده از نانی نو، یک نفر از اداره غله استان تهران و یک نفر از خود فرمانداری مستقر هستند، هر اعتراضی باشد آن جا قابل رسیدگی است.
مجری: و اعمال می‌شود و خودتان اعمال می‌کنید؟
علی مهری: بله، همان جا اعمال می‌شود و این اختیار را دادیم همان جا کسری‌ها و اضافی‌ها را بتوانند اعمال کنند.
مجری آقای سلیمانی گام‌های جدید را چطور می‌بینید؟ به اقتصاد نانوایان چقدر کمک می‌کند این کار‌های جدیدی که انجام شده؟
آقای محمد سلیمانی رئیس اتحادیه نانوایان سنگک: اقتصاد نانوا‌ها با ۱۰ درصد، ۲۰ درصد و ۳۰ درصد معمولاً کامل نمی‌شود با این شرایط، چرا که نانوا یک کارگاه تولیدی است، چهار تا شش کارگر می‌برد، کار نان سنگک هم که کار سنتی و کار دست است و کارگر ماهر می‌خواهد؛ کارگر ماهر هم دستمزد خوب می‌خواهد. پس بنابراین با این درصد ۳۰ درصد و ۴۰ درصد هزینه‌های ما پوشش داده نمی‌شود. حالا رایزنی‌هایی شده با استانداری ان شاء الله که بتوانیم یک نرخ ایده آل و خوبی داشته باشیم بتوانیم لااقل به نسبت سال‌های قبل که این قدر نانوا تحت فشار بود لااقل بتوانیم امسال که نرخ دادند جبران کنیم علیرغم این که در یک نانوایی که در روز هزار تا نان پخت می‌کند، هزار سه تومان که شما محاسبه کنید دو میلیون و ۵۰۰ و ۶۰۰ فقط دستمزد آن کارگر‌ها می‌شود، ماهی ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان می‌ماند که این مبلغ را پول آردش را بدهد، هزینه‌های دیگر را بدهد و امثال این‌ها که متأسفانه معمولاً نانوای ما باز به همین نرخ ۱۴۰۰ جریمه می‌شوند، جریمه سنگین هم می‌شوند، نانوا ما اعتراض می‌کند. الآن یک حالتی است که هم نانوا ناراضی است، هم مردم ناراضی هستند.
مجری: مردم از کم فروشی و گران فروشی ناراضی اند، نانوا‌ها هم از اقتصادشان.
آقای سلیمانی: خواستم ببینم به امید خدا بلکه یک نرخی داده بشود، نرخ واقعی باشد، آن چه که ما در آنالیز و هزینه مان درآوردیم این‌ها پوشش داده شود.
مجری: آقای جلال این ۱۰ درصد پوشش هزینه‌ها را نمی‌دهد، چه باید کرد؟
آقای جلال: عرض کردم ما دو الگو در ابلاغیه‌ای که تهیه شد و ابلاغ شده پیش بینی کردیم، الگو‌های غیرقیمتی مثل پرداخت کمک هزینه و افزایش کمک هزینه، کاهش هزینه نانوایان در کالا‌های اصلی مثل خمیرمایه، اجازه فروش سایر کالا‌ها در نانوایی‌های منتخبی که ویژگی اش را دارند و استان‌ها می‌توانند این اجازه را صادر کنند که برخی کالا‌ها در نانوایی عرضه شود و ایده‌هایی از این جنس که در این ابلاغیه پیش بینی شده می‌شود الگو‌های غیرقیمتی جبران خلأ درآمدی نانوایان. در موضوع قیمتی هم که عرض کردم کارگروه آرد و نان استان‌ها این اختیار را از سال‌های گذشته داشتند، از این به بعد هم در اختیار خود استان‌ها است و تصمیم گیری شان در جلسات کارگروه که خود اتحادیه‌ها هم عضویت دارند قابل پیگیری است.
مجری: یعنی اگر این ۱۰ درصد در استانی به جمع بندی رسیدند که کافی نیست می‌توانند بیایند جلسه را برگزار کنند و قیمت را پیشنهاد دهند و غیره.
آقای جلال: بله اختیار در اختیار استان‌ها است، اصولاً نرخ گذاری از سالیان گذشته و از این به بعد هم پدیده‌ای استانی است و کارگروه آرد و نان استان تصمیم گیری نسبت به آن انجام می‌دهند.
