کاشت رحم مصنوعی، درمانی برای ناباروری

ممکن است حتی به گوشتان هم نرسیده باشد، اما برخی از زنان واژن و رحم ندارند. از این مشکل با عنوان سندرم MRKH نام می‌برند که یک اختلال مادرزادی نادر است و باعث می‌شود واژن و رحم زن از بین برود یا ضعیف شود. در بیشتر موارد، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ به‌طور طبیعی عمل می‌کنند و اندام‌های تناسلی خارجی تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند. در چنین وضعیتی شخص، دهانه واژن، لابیا و کلیتوریس دارد. مجرای ادرار هم تحت تاثیر این سندرم قرار نمی‌گیرد.
در انواع خاصی از سندرم MRKH، اندام‌هایی مانند کلیه‌ها و ستون فقرات هم ممکن است به درستی تشکیل نشوند.
افرادی که در طول سال‌های نوجوانی قاعدگی ندارند، ممکن است متوجه شوند که به سندرم MRKH مبتلا هستند. در موارد دیگر، به دلیل کوتاه و باریک بودن مجرای واژن، مقاربت جنسی دردناک، یا غیرممکن می‌شود.
داشتن رحم و واژن توسعه‌نیافته یا از دست‌رفته، حاملگی را بدون کمک پزشکی غیرممکن می‌کند. اما اگر شخص تخمدان‌هایی سالم دارد و تخمک تولید می‌کند، گزینه‌هایی مانند IVF و رحم می‌توانند به کمک او بیایند. رحم مصنوعی هم فناوری دیگری است که می‌تواند چاره‌ای برای ناباروری باشد.

---

بیشتر بخوانید: درمان قطعی ناباروری، روش های موجود

---

رحم مصنوعی، در واقع یک نوع دستگاه است که نقش رحم را بازی می‌کند و این امکان را فراهم می‌سازد که رشد جنین خارج از فضای رحم فراهم شود. 
جفت مصنوعی در واقع جای جفت به اضافه ریه‌های مادر را می‌گیرد و این کار را با مکانیزمی به نام اکسیژن‌رسانی غشایی خارج از بدن (ECMO) انجام می‌دهد. در نمونه ساخته شده، همراه با تبادل اکسیژن و دی‌اکسید کربن از طریق دستگاه ECMO، بره‌های جنینی در یک کیسه پر از مایع قرار می‌گیرند که شبیه‌سازی کیسه آمنیوتیک است. دما و سایر جنبه‌های محیط طبیعی رحم از بیرون کنترل می‌شود و امکان افزودن برخی مواد مغذی و دارو به خون وجود دارد. به همین دلیل، جفت مصنوعی گاهی اوقات در رسانه‌ها «رحم مصنوعی» هم نامیده می‌شود. 

بره‌های جنینی در یک کیسه پر از مایع قرار می‌گیرند که شبیه‌سازی کیسه آمنیوتیک است. دما و سایر جنبه‌های محیط طبیعی رحم از بیرون کنترل می‌شود.

برای تبدیل جفت مصنوعی به یک رحم مصنوعی واقعی، این دستگاه باید وظایف متعددی را بر عهده بگیرد. چنین رحمی پس از چندین دهه امکان‌پذیر است.

اکتولایف، نام نخستین مرکز رحم مصنوعی جهان است که ادعا می‌کند می‌تواند سالانه ۳۰هزار نوزاد را در فضاهایی شبیه‌سازی شده با رحم طبیعی، رشد دهد. جنین‌ها در غلاف‌هایی شفاف قرار خواهند کرد و بر حیات جنین، ضربان قلب و میزان اکسیژن او نظارت می‌کند.

---

بیشتر بخوانید: تشخیص ناباروری در مردان، فقط با یک آزمایش ساده

---

کاشت رحم مصنوعی، چالش‌هایی را به همراه دارد. محدودیت‌هایی مثلا از این نظر که سن حاملگی چقدر است و آیا از نظر تکنولوژیکی امکان انتقال جنین از رحم به دستگاه وجود دارد، یا نه. 
دستگاهی که در حال انجام آزمایشات بالینی است، جفت مصنوعی نامیده می‌شود و وظایف آن برخی از همان کارهایی است که رحم بیولوژیکی مادر انجام می‌دهد، اما نمی‌تواند همه آن‌ها را انجام دهد. 
ابتدا نگاهی بیندازیم به کارهایی که یک جفت طبیعی انجام می‌دهد. جفت، نوعی اندام موقت است که به عنوان مرز بین خون مادر و خون جنین عمل می‌کند. در داخل جفت، عروق خونی کوچکی که به عنوان مویرگ‌های حامل خون جنین شناخته می‌شوند در تماس نزدیک با مویرگ‌های حامل خون مادر قرار می‌گیرند. 
جنین در گلبول‌های قرمز خون خود، هموگلوبین ویژه‌ای دارد که اکسیژن را قوی‌تر از هموگلوبین یک فرد بالغ جذب می‌کند. جفت، جایی است که اکسیژن از خون مادر به جنین حرکت می‌کند و گاز زائد دی‌اکسید کربن از خون جنین به خون مادر منتقل می‌شود. برای این کار، جفت باید از طریق سیستم گردش خون مادر به ریه‌های مادر متصل شود.

---

بیشتر بخوانید: ناباروری ثانویه چیست، چه درمانی دارد؟

---

فناوری در راه تحقق اکتوژنز، بهبود بقای نوزاد نارس و افزایش گزینه‌های باروری را دربردارد. اکتوژنز، اختراع یک رحم خارجی کامل است که می‌تواند ماهیت تولید مثل انسان را کاملا تغییر دهد. نتایج تحقیقات محققان نشان می‌دهد که بره‌های مورد استفاده در این تکنولوژی که در یک کیسه زیستی قرار گرفته‌اند، می‌توانند با موفقیت در کیسه‌های زیستی رشد کنند. سن آن‌ها معادل جنین نارس انسان در 22 تا 24هفتگی است. 
در همین حال، محققان دانشگاه کمبریج با استفاده از ترکیبی از مواد مغذی که شرایط درون رحم را شبیه‌سازی می‌کند، جنین انسان را در خارج از بدن به مدت 13روز زنده نگه داشته‌اند. جنین چندین روز بیشتر از آنچه قبلا مشاهده شده بود زنده ماند، اما تحقیقات به دلیل نزدیک شدن به محدودیت قانونی 14روزه برای مدت زمانی که یک جنین می‌تواند در آزمایشگاه نگهداری شود متوقف شد. 
کلید بقا از طریق اکتوژنز، بازتولید شرایط رحم است. همانطور که این تکنولوژی پیشرفت می‌کند، فاصله بین طولانی‌ترین زمانی که جنین می‌تواند زنده بماند و اولین زمانی که زیست‌پذیر می‌شود، کاهش می‌یابد.

---

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

---

پیوند رحم هم روش دیگری برای ایجاد شرایط باروری در زنان است. زنانی که از سندرم MRKH رنج می‌برند و فاقد رحم هستند، می‌توانند از این روش برای بچه‌دار شدن استفاده کنند. 
پیوند رحم یک روش جراحی است که در آن رحم سالم به بدنی که رحم در آن وجود ندارد، یا دارای مشکل است، پیوند زده می‌شود. نداشتن رحم یا داشتن مشکلاتی در رحم، اجازه لانه‌گزینی طبیعی جنین را نمی‌دهد و باعث ناباروری زن می‌شود. پیوند رحم یک درمان برای این شکل از ناباروری است.

کم نیستند افرادی که در آرزوی بچه‌دار شدن هستند و از روش‌های مختلف درمان ناباروری استفاده می‌کنند، روش‌هایی از لقاح مصنوعی گرفته تا پیوند رحم. قرار است رحم مصنوعی هم به کمک علم بیاید اما همچنان با چالش‌ها و موانعی روبرو است. در این تکنولوژی، محیط رحم شبیه‌سازی می‌شود تا جنین در آن رشد کند.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سربزند.