کدام پیروزی؟ کدام استقلال؟

خبرآنلاین چهارشنبه 14 تیر 1402 - 15:39
در موج اول کرونا وقتی همه کشورها دنبال تولید واکسن بودند، جمله‌ای از یک پژوهشگر اسپانیایی در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد: «وقتی به من هزار یورو حقوق می‌دهید و به مسی و رونالدو یک میلیون یورو، بروید واکسن را هم از آنها بخواهید.»

این اظهارنظر اگرچه بعدها تکذیب و تعدیل شد اما همه‌گیرشدنش درجاتی از آگاهی و اعتراض در خود داشت. آگاهی و اعتراض به بی‌عدالتی. چه کسانی، کجا، کی، چرا و چگونه به این نتیجه رسیدند که یک فوتبالیست باید ده‌ها و صدها برابر یک رفتگر، صنعتگر، پژوهشگر، پزشک، مهندس، معلم، نویسنده، نجار یا تعمیرکار دستمزد بگیرد؟ 

کوین ویلیامز در کتاب «درک تئوری رسانه» وقتی از مکتب فرانکفورت حرف می‌زند، به جمله تلخ و تکان‌دهنده‌ای از هربرت مارکوزه ارجاع می‌دهد: «سرمایه‌داری مسؤول خلق نیازهای کاذب، آگاهی کاذب و فرهنگ توده‌ای است که در نهایت کارگران را به بردگی می‌کشد.»

مارکوزه هم مانند سایر پیشگامان مکتب فرانکفورت، میانه خوبی با رسانه نداشت. می‌گفت رسانه با تولید نیاز کاذب و آگاهی کاذب به سرمایه‌داری خدمت می‌کند. نیاز کاذب می‌سازد تا چرخ تولید و مصرف به نفع طبقه فرادست بچرخد و طبقه فرودست را له کند. و آگاهی کاذب می‌سازد تا طبقه فرودست سرگرم شود و فرصت نکند به این له‌شدگی و بی‌عدالتی آگاه شود و اعتراض کند.

چند شب پیش، برنامه‌ای از تلویزیون پخش شد که بخش عمده‌اش به یک نقل‌وانتقال فوتبالی اختصاص داشت. یک فوتبالیست می‌خواست از این تیم به آن تیم برود و مجری در گفتگوی تلفنی با مدیران فوتبالی و وکیل آن فوتبالیست تلاش می‌کرد به این ماجرا هیجان کاذب بدهد. چیزهایی در این گفتگوهای تلفنی گفته شد که بگذریم- که بازگو کردنشان هم شرم‌آور است.

اما اگر از منظر مارکوزه به آن برنامه نگاه کنیم، منظره شرم‌آورتر می‌شود: ما به عنوان رسانه، توده‌ای از جوانان و نوجوانان طبقات متوسط و پایین را تهییج می‌کنیم تا به خودشان و به زمین و زمان فشار بیاورند بلکه فلان فوتبالیست بتواند از این تیم یا آن تیم چند میلیارد بیشتر بگیرد.

در فوتبال دولتی ایران، این چه معنایی دارد جز اینکه طبقه فرودست به دولت فشار بیاورد تا چند میلیارد بیشتر از جیب خودش برداشت شود و به حساب یک سرمایه‌دار واریز شود؟ و آتش‌بیار چنین معرکه‌ای باید رسانه ملی باشد؟ اگر بله، این «پیروزی» را باید به آن رسانه «مستقل» تبریک گفت. مبارک باشد!

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.

منبع خبر "خبرآنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.