در روز هجدهم ماه ذی‌الحجه حضرت محمد (ص) به دستور خدا امام علی (ع) را به مقام خلافت و امامت و به عنوان پیشوای مسلمانان منصوب کرد و این رویداد که به واقعه غدیر معروف است در سفر حجة الوداع سال دهم هجری و در سرزمین غدیر خم روی داد.
غدیر یکی از مهم ترین وقایع تاریخ اسلام است، در تشخیص اهمیت غدیر همین مسئله کافی است که پیامبر اسلام احکام الهی را در مسجد و خانه خودشان و برای عده‌ای بیان می کردند و تنها حکم الهی که پیامبر(ص) در مکانی خاص و در اجتماع عظیم حجاج و با خطبه ای طولانی بیان کرده اند ولایت حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) است.
امام باقر(ع) در اهمیت روز غدیر فرمودند: وَ لَمْ یُنَادَ بِشَیْءٍ مَا نُودِیَ بِالْوَلَایَةِ یَوْمَ الْغَدِیرِ، هیچ حکمی مثل ولایت در روز غدیر اعلام نشده است.
به مناسبت این عید بزرگ به گفت‌وگو با یک کارشناس مسائل دینی پرداختیم.
مریم اسماعیلی کارشناس تخصصی امامت در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرد: غدیر اتفاقی است که همه مسلمانان جهان چه شیعیان و چه اهل تسنن در وقوع آن اتفاق نظر دارند و شان نزول آیه ۳ سوره مائده «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینا» در تفاسیر شیعه و سنی مورد تاکید است؛ همچنین روایت پیامبر اکرم (ص) که فرمودند: «من کنت مولا فهذا علی مولا» هر که من مولا و سرور او هستم بعد از من علی مولا و سرور اوست؛ حدیث متواتر بین شیعه و سنی است.
اسماعیلی بیان کرد: خداوند در آیه ۳ سوره مائده به پیامبر اکرم (ص) می فرماید: امروز روزی است که کافران از دین شما ناامید شدند و روزی است که دین شما کامل شد؛ چرا که کافران می‌پنداشتند بعد از پیامبر، اسلام به تدریج برچیده شود اما با اعلام جانشینی پیامبر سکان هدایت مسلمانان به سمت سعادت و پیروزی به دست حضرت علی(ع) سپرده شد، بنابراین این عید بزرگ است چون با امامت امیرالمومنین و اطاعت از ایشان دین اسلام کامل شده و کافران از اینکه بتوانند به مسلمانان ضرر و زیان برسانند نا امید شدند.
غدیر مشخص کننده مسیر هدایت بشریت است
وی با بیان اینکه غدیر مشخص کننده مسیر هدایت بشریت است، تصریح کرد: پیام غدیر این است که ای مردم پیامبر بعد از خودش شما را بدون سرپرست و هدایتگر رها نکرده است؛ قرآن مثل یک دایرالمعارف است که همه چیز به صورت کلی در آن بیان شده اما جزئیات مسائل را باید فردی که علم واقعی به قرآن دارد و کاملا بر کتاب الهی شناخت دارد برای ما تشریح کند، لذا جانشین پیامبر آنچه که مربوط به دین است برای مردم بازگو می‌کند.
اسماعیلی ادامه داد: رسول خدا (ص) فرمود: روز غدیر خم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند بزرگ دستور داد؛ آن روز برادرم علی بن ابی طالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم توسط او هدیت شوند، و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین برای آنان پسندید.
وی در پاسخ به این سوال که چرا عید غدیر مهم تر و بافضیلت تر از عید قربان و عید فطر است، گفت: اعیاد قربان و فطر یادآور اطاعت از امر الهی است اما کامل شدن اطاعت از امر الهی وابسته به پیروی از امام است؛ کسی که خداوند او را به عنوان جانشین پیامبر انتخاب و پیامبر او را به عنوان ولی خدا بر روی زمین معرفی می‌کند لذا غدیر به عنوان روزی که دین کامل می‌شود عید بسیار بزرگی است.
اسماعیلی افزود: در روایتی آمده است که به امام صادق (ع) گفته شد: مومنان غیر از عید فطر و قربان و جمعه عید دیگری دارند؟ فرمود :آری، آنان عید بزرگتر از این‌ها هم دارند و آن روزی است که امیرالمومنین (ع) در غدیر خم بالا برده شد و رسول خدا مسأله ولایت را بر گردن زنان و مردان قرار داد.
این کارشناس مسائل دینی ادامه داد: پیام عید غدیر به مسلمانان جهان این است که بعد از پیامبر برای اینکه مسیر سعادت را درست پیش بروید و بتوانید از بین مصائب و مشکلاتی که هر روز به سمت شما می‌آید ایمان خود را حفظ کنید باید پیرو امامی باشید که از نظر علم و تقوا و قدرت و عدالت بعد از پیامبر در میان مسلمانان بی‌نظیر بود.
غفلت از غدیر مشکلات اجتماعی را به دنبال دارد
اسماعیلی گفت: غدیر باید همیشه زنده بماند زیرا در این روز بزرگ پیامبر به امتشان نشان دادند که باید برای آینده چه برنامه‌ای داشته باشند و برای قرار گرفتن در مسیر هدایت و حفظ دین خودشان از امامان معصوم پیروی کنند.
این کارشناس مسائل دینی بر ضرورت احیا و تبلیغ غدیر در جامعه تاکید کرد و گفت: اگر از روز غدیر غفلت نمی‌کردیم امروز در جامعه خود شاهد آسیب‌ها، مشکلات و سستی بنیان خانواده نبودیم.
اسماعیلی یادآور شد: تفرقه و پراکندگی در عقاید و افکار نتیجه عدم اطاعت از ولی خدا است لذا با احیای غدیر مسلمانان بار دیگر متوجه این مسئله می‌شوند که ظهور ولی عصر(عج) آن‌ها را به مسیر هدایت رهنمون می‌کند و باید زمینه ظهور حضرت را فراهم و خود را برای اطاعت از ولی خدا آماده کنند.
آداب عید غدیر
در مفاتیح الجنان آمده است: عید آل محمد (علیه الاسلام) و عظیم ترین اعیاد است و حق تعالی پیغمبری را مبعوث نفرموده مگر آنکه این روز را عید کرده و حرمت آن را دانسته و نامش در آسمان روز "عهد معهود" و در زمین "روز میثاق مأخوذ و جمع شهود" است.
روایات نیز روز عید غدیر را از هشتاد ماه برتر دانسته و برای آن اعمالی برشمرده که برخی از آن‌ها شامل روزه‌داری، زیارت امیرمؤمنان (ع) با زیارت‌های مخصوص از جمله زیارت «امین‌اللّه»، دعاهای مخصوص و مشترک این روز، از جمله دعای شریف ندبه، نمازها و سجده‌های مخصوص این روز، غسل کردن، است که به تفصیل در کتاب مفاتیح الجنان آمده است.
همچنین برای این روز آداب دیگری هم وجود دارد که انجام هر کدام فضلیتی عظیم دارد:
پوشیدن جامه‌های نیکو، زینت کردن، استعمال بوی خوش، شادی کردن و شاد نمودن شیعیان امیرالمومنین(ع)، گذشت از تقصیرات شیعیان، برآوردن حاجات آنان، صله ارحام، توسعه دادن بر اهل و عیال، اطعام اهل ایمان، افطار دادن به روزه‌داران، مصافحه با مؤمنان، رفتن به زیارت آنان، تبسّم نمودن بر چهره ایشان و فرستادن هدایا برای اهل ایمان و بجا آوردن شکر و سپاس به خاطر نعمت بزرگ ولایت و بسیار صلوات فرستادن و اکثار در عبادات و طاعات از این آداب است.
انتهای پیام
