به گزارش «پارسینه»، دولت بایدن روز جمعه اعلام کرد که بسته تسلیحاتی جدیدی که شامل بمبهای خوشهای میشود را برای اوکراین ارسال خواهد کرد. موضوع ارسال و استفاده از بمبهای خوشهای از همان ابتدا بحث برانگیز شد و آمریکا پیش از این به درخواست اوکراین برای فروش این مهات پاسخ منفی داده بود.
این تصمیم بایدن نه تنها با واکنش تند روسیه مواجه شد، بلکه حتی صدای متحدان او در داخل کشور را هم درآورد و در خارج نیز کانادا و برخی از متحدان اروپایی واشنگتن، از جمله آلمان و اسپانیا، از آن انتقاد کردند.
به گزارش «سی بی اس نیوز»، بمب خوشهای نوعی سلاح است که برای پخش کردن بمبهای کوچکتر در یک منطقه بزرگ طراحی شده است. این بمب همچنین به عنوان مهمات خوشهای شناخته میشود و بمبهای کوچکتر به عنوان مهمات فرعی یا بمبلت نامیده میشوند.
بمبهای خوشهای را میتوان از آسمان رها کرد یا از زمین و دریا شلیک کرد و دهها یا صدها بمب کوچکتری که یک بمبی خوشهای رها میکند میتواند در یک منطقه بزرگ پخش شوند. این بمبها اولین بار در جنگ جهانی دوم به منظور از بین بردن چندین هدف نظامی یا سرباز پراکنده مورد استفاده قرار گرفتند.
در زمان منفجر شدن یک بمب خوشه ای، هر فردی که در آن منطقه حضور دارد ممکن است کشته شود یا به شدت آسیب ببیند. جدای از آن، بسیاری از بمبها در همان لحظه منفجر نمیشوند، به این معنی که ممکن است سالها بعد منفجر شده و موجب زخمی یا کشته شدن افراد شوند.
تعداد قابل توجهی از بمبها در اولین برخورد منفجر نمیشوند. بر اساس گزارش کمیته بین المللی صلیب سرخ، نرخ عمل نکردن مهمات فرعی در درگیریهای اخیر از ۱۰ درصد تا ۴۰ درصد متغیر بوده است.
این سازمان گفت: «استفاده از این سلاحها در مقیاس وسیع منجر به آلوده شدن کشورها و مناطق به دهها هزار و گاهی میلیونها مهمات فرعی منفجر نشده و بسیار ناپایدار شده است.»
علاوه بر تهدید فوری برای غیرنظامیان ساکن در مناطقی که از مهمات خوشهای استفاده میشود، بمبهایی که منفجر نشده باقی میمانند کوچک هستند، میتوانند شکلهای جالبی داشته باشند و میتوانند رنگارنگ باشند، به این معنی که بمبهایی که فورا منفجر نمیشوند میتوانند مانند اسباب بازی برای کودکی به نظر برسند که ممکن است آن را بردارد و بعد در اثر انفجار، معلول یا کشته شود.
بنابر گزارش «ناظر مینهای زمینی و مهمات خوشه ای»، گروهی که به نمایندگی از ائتلاف کمپین بین المللی برای ممنوعیت مینهای زمینی و مهمات خوشهای تحقیقات انجام میدهد، غیرنظامیان قربانیان اصلی بمبهای خوشهای هستند. در سال ۲۰۲۱، آخرین سالی که اطلاعات مربوط به آن منتشر شد، این گروه گفت که از ۱۴۱ قربانی بقایای بمبهای خوشه ای، ۹۷ درصد غیرنظامیان و دو سوم آنها کودکان بودند.
یکصد و بیست و سه کشور به «کنوانسیون مهمات خوشهای» ملحق شدهاند. این کنوانسیون یک معاهده بینالمللی است که سال ۲۰۰۸ امضا و در سال ۲۰۱۰ لازمالاجرا شد. معاهده مذکور تولید، انتقال، ذخیره و استفاده از مهمات خوشهای را تحت هر شرایطی ممنوع میکند و از دولتهای عضو میخواهد که اقداماتی را برای کمک به حادثه دیدگان انجام دهند.
نه روسیه، نه اوکراین و نه آمریکا امضاکننده و یا عضو این کنوانسیون نیستند. بمبهای خوشهای به طور گسترده در جنگ خلیج فارس، چچن، افغانستان و عراق استفاده شده است.
سیدهارس کاوشال، پژوهشگر اندیشکده دفاعی و امنیتی «آر یو اس آی (روسی)، به سیبیاس نیوز گفت که روسیه از انواع بمبهای خوشهای در میدان نبرد در اوکراین، هم علیه نیروهای اوکراینی و هم در مناطق شهری استفاده کرده است. او گفت که اوکراین هم تعداد محدودی مهمات خوشهای از ترکیه تهیه کرده است.
کاوشال گفت که بمبهای خوشهای از راههای مختلف به نیروهای اوکراینی در مبارزه با تهاجم روسیه کمک خواهد کرد.
بسیاری از کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۸ در مورد مهمات خوشهای از اعضای ناتو هستند.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز جمعه گفت: «ناتو به عنوان یک ائتلاف موضعی در مورد کنوانسیون مهمات خوشهای ندارد، زیرا تعدادی از متحدین این کنوانسیون را امضا کرده اند، اما تعدادی از متحدین این کنوانسیون را امضا نکرده اند. تصمیم گیری در مورد تحویل تسلیحات و تجهیزات نظامی به اوکراین بر عهده تک تک متحدان است.»
ژنرال پاتریک رایدر، سخنگوی پنتاگون، روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت «نرخ عمل نکردن» تسلیحاتی که آمریکا میخواهد به اوکراین بفرستد کمتر از ۲.۳۵ درصد است..
قوانین آمریکا در حال حاضر انتقال مهمات خوشهای را در صورتی که نرخ عمل نکردن بیشتر از ۱ درصد داشته باشد، محدود میکند، و این بدان معنا است که بایدن ممکن است این الزام را تعلیق کند.