یائسگی در اواخر دهه چهلم یا اوایل دهه پنجاهم زندگی در مورد بیشتر زنان آغاز میشود و معمولاً روند آن چند سال طول میکشد. در طول این مدت، حداقل دو سوم زنان علائم یائسگی را تجربه میکنند. این موارد شامل گرگرفتگی، تعریق شبانه، تغییرات خلقی، تحریک پذیری و خستگی است. علاوه بر این زنان یائسه بیشتر در معرض خطر ابتلا به چندین بیماری از جمله پوکی استخوان، چاقی، بیماریهای قلبی و دیابت هستند.
تغییرات هورمونی در دوران یائسگی میتواند باعث ضعیف شدن استخوانها شود و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. کلسیم و ویتامین D با سلامت استخوان در ارتباط هستند، بنابراین مهم است که به اندازه کافی از این مواد مغذی در رژیم غذایی خود استفاده کنید. مصرف کافی ویتامین D در زنان یائسه نیز با کاهش خطر شکستگی مفصل ران به دلیل ضعف استخوانها همراه است.
بسیاری از غذاها غنی از کلسیم هستند، از جمله محصولات لبنی مانند ماست، شیر و پنیر. سبزیجات برگدار و سبز مانند کلم پیچ، سبزیجات و اسفناج نیز کلسیم زیادی دارند. همچنین در توفو، لوبیا، ساردین و سایر غذاها فراوان است. علاوه بر این، غذاهای غنی شده با کلسیم شامل برخی از غلات، آب میوه یا انواع شیر همچنین منابع خوبی برای ویتامین دی هستند.
نور خورشید منبع اصلی ویتامین D شماست، زیرا پوست شما در معرض آفتاب آن را تولید میکند. با این حال با افزایش سن پوست در ساخت آن کارایی کمتری پیدا میکند. اگر زیاد در معرض آفتاب نیستید یا اگر پوست خود را میپوشانید، مصرف مکمل یا افزایش منابع غذایی ویتامین D ممکن است مهم باشد.
منابع غذایی غنی شامل ماهیهای روغنی، تخم مرغ روغن کبد ماهی و غذاهای غنی شده با ویتامین D است؛ بنابراین رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D برای جلوگیری از از دست دادن تراکم استخوان که میتواند در دوران یائسگی رخ دهد، مهم است.
افزایش وزن در دوران یائسگی معمول است. این افزایش وزن میتواند به دلیل تغییر هورمونها، افزایش سن، سبک زندگی و ژنتیک باشد. به دست آمدن چربی اضافی بدن به ویژه در ناحیه کمر خطر ابتلا به بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی و دیابت را افزایش میدهد. علاوه بر این، وزن بدن شما ممکن است بر علائم یائسگی تأثیر بگذارد. یک مطالعه بر روی ۱۷۴۷۳ زن یائسه نشان داد در کسانی که حداقل ۴،۵ کیلوگرم وزن یا ۱۰ درصد از وزن بدن خود را در طول یک سال از دست دادهاند، احتمال گرگرفتگی و تعریق شبانه از بین میرود. دستیابی و حفظ وزن سالم ممکن است به تخفیف علائم یائسگی کمک کرده و از بروز بیماری جلوگیری کند.
رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات میتواند به جلوگیری از تعدادی از علائم یائسگی کمک کند. میوهها و سبزیجات کالری کمی دارند و میتوانند به شما در احساس سیری کمک کنند؛ بنابراین برای کاهش وزن و حفظ وزن بسیار مناسب هستند. میوهها و سبزیجات همچنین ممکن است به جلوگیری از تعدادی بیماریها از جمله بیماریهای قلبی کمک کنند.
این موضوع مهم است، زیرا خطر بیماریهای قلبی پس از یائسگی افزایش مییابد که دلیل آن میتواند عواملی مانند سن، افزایش وزن یا احتمالاً کاهش سطح استروژن باشد. سرانجام، میوهها و سبزیجات میتوانند به جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان کمک کنند. یک مطالعه روی۳۲۳۶ زن ۵۰ تا ۵۹ ساله نشان داد که رژیمهای غذایی حاوی میوه و سبزیجات ممکن است منجر به کاهش تجزیه استخوان شوند.
برخی از غذاها ممکن است باعث گرگرفتگی، تعریق شبانه و تغییرات خلقی شوند. حتی اگر شب از این نوع غذاها بخورید ممکن است باعث تحریکتان شوند. محرکهای رایج شامل کافئین، الکل و غذاهایی است که شیرین یا تند هستند. یک دفترچه یادداشت علائم داشته باشید. اگر احساس میکنید غذاهای خاصی علائم یائسگی شما را تحریک میکنند، سعی کنید مصرف آنها را کاهش داده یا به طور کامل از مصرف آنها اجتناب کنید.
در حال حاضر شواهد کافی برای تأیید اینکه آیا ورزش برای درمان گرگرفتگی و تعریق شبانه موثر است، وجود ندارد با این حال، شواهدی وجود دارد که سایر مزایای ورزش منظم را تأیید میکند. این شواهد شامل بهبود انرژی و متابولیسم، سلامت مفاصل و استخوانها، کاهش استرس و خواب بهتر است. به عنوان مثال یک مطالعه نشان داده که ورزش سه ساعت در هفته به مدت یک سال باعث بهبود سلامت جسمی و روانی و کیفیت کلی زندگی در گروهی از زنان یائسه میشود. ورزش منظم همچنین با سلامت بهتر و محافظت در برابر بیماریها و شرایطی از جمله سرطان، بیماریهای قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، دیابت نوع دو، چاقی و پوکی استخوان همراه است.
فیتواستروژنها به طور طبیعی ترکیبات گیاهی هستند که میتوانند از اثرات استروژن در بدن تقلید کنند. بنابراین، ممکن است به تعادل هورمونها کمک کنند. تصور میشود که مصرف زیاد فیتواستروژن در کشورهای آسیایی مانند ژاپن دلیل این است که زنان یائسه در این مکانها به ندرت دچار گرگرفتگی میشوند. غذاهای غنی از فیتواستروژن شامل لوبیای سویا و محصولات سویا، توفو، تمپه، دانههای کتان دانههای بزرگ، دانه کنجد و لوبیاست. با این حال، محتوای فیتواستروژن در غذاها بسته به روشهای فرآوری متفاوت است.
یک مطالعه نشان داده رژیمهای غذایی سرشار از سویا با کاهش سطح کلسترول، فشار خون و کاهش شدت گرگرفتگی و تعریق شبانه در میان زنانی که یائسه میشوند همراه است. با این حال، بحث در مورد خوب یا مضر بودن محصولات سویا هم وجود دارد. شواهد نشان میدهد که منابع غذایی واقعی فیتواستروژنها بهتر از مکملها یا غذاهای فرآوری شده با پروتئین سویا اضافه شده هستند.
در دوران یائسگی، زنان اغلب خشکی را تجربه میکنند. این احتمالاً به دلیل کاهش سطح استروژن ایجاد میشود. نوشیدن ۸ تا ۱۲ لیوان آب در روز میتواند به این علائم کمک کند. نوشیدن آب همچنین میتواند نفخ شکم را که با تغییرات هورمونی ایجاد میشود کاهش دهد. علاوه بر این، آب با ایجاد احساس سیری و افزایش متابولیسم میتواند از افزایش وزن جلوگیری کرده و به کاهش وزن کمک کند. نوشیدن ۵۰۰ میلی لیتر آب، ۳۰ دقیقه قبل از غذا ممکن است منجر به مصرف ۱۳درصد کالری کمتر در طول وعده غذایی شود.
رژیم غذایی حاوی کربوهیدراتهای تصفیه شده و قند میتواند باعث افزایش شدید و افت قند خون شود و احساس خستگی و تحریک پذیری در شما ایجاد کند. یک مطالعه نشان داده که رژیمهای غذایی حاوی کربوهیدراتهای تصفیه شده ممکن است خطر افسردگی در زنان یائسه را افزایش دهد. رژیمهای غذایی حاوی غذاهای فراوری شده همچنین ممکن است بر سلامت استخوانها تأثیر بگذارد. یک مطالعه بزرگ نشان داده که در میان زنان۵۰ تا ۵۹ ساله، رژیمهای غذایی حاوی غذاهای فراوری شده و میان وعده باعث پایین آمدن کیفیت استخوان میشوند.
خوردن وعدههای غذایی منظم هنگام یائسگی مهم است. غذا خوردن نامنظم ممکن است علائم خاصی از یائسگی را بدتر کند و حتی ممکن است مانع تلاش برای کاهش وزن شود. یک سال برنامه کنترل وزن برای زنان یائسه نشان داد که کنار گذاشتن وعدههای غذایی با کاهش وزن ۴،۳ درصدی کاهش وزن همراه است.
خوردن منظم پروتئین در طول روز میتواند از کاهش توده عضلانی بدون چربی که با افزایش سن اتفاق میافتد جلوگیری کند. یک مطالعه نشان داده که مصرف پروتئین در طول روز در هر وعده غذایی ممکن است باعث کاهش سرعت از دست دادن عضلات در اثر افزایش سن شود. رژیمهای غذایی با پروتئین بالا علاوه بر کمک به جلوگیری از، از دست دادن عضلات میتوانند به کاهش وزن کمک کنند، زیرا باعث افزایش سیری و افزایش میزان کالری سوزی میشوند. غذاهای غنی از پروتئین شامل گوشت، ماهی، تخم مرغ، حبوبات، آجیل و لبنیات است. مصرف منظم پروتئین با کیفیت بالا از، از دست دادن عضلات بر اثر لاغری جلوگیری کرده، به کاهش وزن و تنظیم خلق و خو خواب کمک میکند.
بسیاری از زنان برای تسکین علائم یائسگی خود از محصولات و داروهای طبیعی استفاده میکنند، اما متأسفانه، شواهد علمی بسیاری از آنها ضعیف است. در این جا رایجترین مکمل طبیعی برای کاهش علائم یائسگی وجود دارد:
اگرچه برخی مطالعات نشان دادهاند که کوهوش سیاه ممکن است به طور موثر گرگرفتگی را کاهش دهد، اما شواهد مختلف است. علاوه بر این، کمبود دادههای طولانی مدت در مورد ایمنی این مکمل وجود دارد.
بیشتر بخوانید:یائسگی از چند سالگی شروع میشود؟